In de arbeidsovereenkomst van sommige werknemers staat dat ze voor hun werk soms naar het buitenland moeten. Maar wat als de bestemming een gevaarlijk land is? Pierre Beyens en Valéry Vermeulen, advocaten bij van Cutsem Wittamer Marnef & Partners, geven antwoord.
De basisrechten en -plichten van werknemers en werkgevers worden geregeld door de artikels 17 en 20 van de wet op de arbeidsovereenkomsten. Volgens het artikel 17 moet een werknemer gehoorzamen aan de mondelinge of schriftelijke instructies van zijn werkgever. Maar het impliceert ook dat de werknemer moet waken over zijn veiligheid. Hij moet zich daartoe “normaal voorzichtig” gedragen. Het artikel 20 zegt dat de werkgever verplicht is er “met alle vereiste zorgvuldigheid” over te waken dat zijn personeel in veilige en gezonde omstandigheden kan werken.
Als de overheid haar onderdanen afraadt naar een bepaald land te reizen tenzij dat absoluut noodzakelijk is, mag een werknemer dus weigeren daarnaartoe te vertrekken, bijvoorbeeld omdat het risico op een ontvoering of een terroristische aanslag er te groot is. De werknemer kan dan overmacht inroepen. In zo’n situatie kun je de economische en sociale redenen die verband houden met de uitvoering van de arbeidsovereenkomst moeilijk nog bestempelen als een absolute noodzaak.
Kortom: als een werknemer weigert om naar een risicoland te reizen, als die weigering strookt met het reisadvies van de overheid en als de reis niet absoluut noodzakelijk is, kan de werkgever wellicht geen maatregelen of sancties treffen tegen de werknemer.
