Jerome Hayden Powell volgt Janet Yellen op als voorzitter van de Amerikaanse centrale bank. De 64-jarige jurist staat symbool voor continuïteit. Maar als de economie omslaat, komt hij onvermijdelijk voor zware keuzes te staan.
Continuïteit. Dat was veruit het vaakst gebruikte woord om de nieuwe machtigste man van de financiële wereld te duiden. Dat woord geeft evenwel een verkeerd beeld. Mocht de Amerikaanse president, Donald Trump, daarop uit geweest zijn, dan had hij gewoon Janet Yellen kunnen herbenoemen. Door dat niet te doen, brak hij met de gewoonte dat Fed-voorzitters minstens twee ambtstermijnen mogen uitdoen, een traditie die al bestond sinds de late jaren zeventig. Dat Yellen van plan was de teugels strak te houden in de financiële sector, heeft haar mogelijk haar herbenoeming gekost. Powell, die fortuin maakte als partner bij de durfkapitaalreus Carlyle, staat voor een minder strenge aanpak van de financiële wereld, een punt dat hoog op de agenda van het Witte Huis staat.
Powell zal wellicht de rente ‘op z’n Yellens’ geleidelijk optrekken, toch zolang de economie het goed doet. Maar de lakmoesproef komt er pas wanneer de conjunctuur omslaat, iets wat onvermijdelijk zal gebeuren. Wat zal de ‘gematigde Republikein’ dan doen? Het antwoord op die vraag zal bepalen of hij voor continuïteit staat dan wel breekt met het verleden.
In de befaamde opdeling van centrale bankiers tussen haviken en duiven staat de rijkste voorzitter in de geschiedenis van de Fed ergens in het midden. Dat wil zeggen dat hij ongeveer evenveel belang hecht aan het onder controle houden van de inflatie (havik) als aan het stimuleren van de werkgelegenheid (duif). Maar het is onduidelijk welke overweging hij het zwaarst zal laten wegen. Dat geeft weinig houvast voor wie wil inschatten hoe hij zal reageren op een volgende crisis.
Bij die crisis trekt Powell overigens ten oorlog zonder wapens. Het klassieke rentewapen zal snel uitgeteld zijn, aangezien de beleidsrente nog altijd laag zal zijn, zelfs al kan hij ze eerst nog enkele keren verhogen. Hij zal dus moeten beslissen of hij de “uitzonderlijke maatregelen” of “onconventionele wapens” van na de crisis weer bovenhaalt. Onder Yellens voorganger, Ben Bernanke, toonde Powell zich alvast geen fervente voorstander van forse obligatie-inkopen om de rente extra te drukken.
Ex-collega’s getuigden in de media dat Powell altijd de consensus zoekt. Ook van zijn twee voorgangers aan het hoofd van de Fed is geweten dat ze eerst overeenstemming zochten onder de collega’s. Maar in het huidige Fed-bestuur zijn nog drie zitjes vacant. Als Trump, die gelooft in het conflictmodel, daar heel verschillende en uitgesproken figuren plaatst, zal het niet meevallen die consensus te vinden. Duidelijk communiceren met de markt, nu al een werkpunt voor de Fed, wordt dan een echte uitdaging.
Geen econoom
Wat waarnemers vooral zorgen baart, is dat er voor het eerst sinds eind jaren zeventig een niet-econoom aan het hoofd van de Fed komt. Als voormalige durfkapitalist en financier kent Powell ongetwijfeld veel van de financiële markten, maar critici vinden dat de Fed-voorzitter een diep – bij voorkeur academisch – inzicht moet hebben in belangrijke discussies zoals waarom de inflatie zo laag is of waarom de lage werkloosheid niet meer druk zet op de lonen. In het voordeel van Powell pleit dan weer dat al gebleken is dat economen niet garant staan voor een geslaagd geldbeleid.
Waar de geboren Washingtonian een streepje voor heeft op academische bollebozen, is dat hij het reilen en zeilen in de hoofdstad kent. Zo bekleedde hij in de jaren negentig onder president George Bush senior een hoge positie bij het ministerie van Financiën. Al is de Fed officieel politiek onafhankelijk, vertrouwdheid met de machinaties van de macht is al vaker een troef gebleken.
De benoeming van Powell, getrouwd met filmmaakster Elissa Leonard en vader van drie dochters, kon algemeen op instemming rekenen. Er wacht de fervente fietser wel een zware taak. De economie doet het goed, maar de inflatie blijft laag. En alsof dat niet volstaat, moet hij beducht zijn voor zeepbellen op de markten. Weinig bemoedigend voor de alumnus van Georgetown University is dat recessies en grote crashes in het verleden vaak veroorzaakt zijn door een beleidsvergissing van de Fed.
Jasper Vekeman, illustratie Jens Claessens
Voor het eerst sinds eind jaren zeventig komt een niet-econoom aan het hoofd van de Fed.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier