Zes misvattingen over zonnepanelen

Vlaams minister van Energie Bart Tommelein wil groene energie een extra boost geven, onder meer in de bedrijfswereld. Maar er bestaan nog heel wat misvattingen rond zonnepanelen.

Vlaanderen bereikte onlangs de grens van 300.000 installaties van particuliere zonnepanelen. In het aantal panelen per vierkante kilometer behoort onze regio tot de wereldtop. Toch is er ook minder goed nieuws: ondernemingen investeren nauwelijks in zonne-energie. Daarom onthulde Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld) enkele maatregelen die hernieuwbare energie in de bedrijfswereld aantrekkelijker moeten maken.

Voor middelgrote en grote zonnepanelenprojecten wordt de steun via groenestroomcertificaten verminderd van vijftien naar tien jaar. Door de termijn te verkorten hoopt Vlaanderen de derdepartijfinanciering, waarbij een externe investeerder het project financiert en wordt terugbetaald met de besparing op de energiefactuur, te stimuleren. Tegelijk wordt het verplichte percentage zelfafname teruggebracht van 65 tot 55 of 60 procent, afhankelijk van de grootte van de installatie. Maar Vlaanderen zet ook in op meer burgerparticipatie. Minister Tommelein wil grote zonnepanelenprojecten waaraan minstens 220 burgers deelnemen, belonen met 150 euro aan extra groenestroomcertificaten per jaar.

Overweeg je zelf te investeren in zonne-energie, maar zit je nog met twijfels? Weet alvast dat er heel wat misvattingen rond zonnepanelen bestaan. We zetten de belangrijkste op een rijtje.

Misvatting 1: alleen een op het zuiden gericht dak is geschikt

Een dak dat naar het zuiden gericht is, levert een optimaal rendement aan zonne-energie op. Maar dat betekent niet dat een dak met een andere oriëntatie niet in aanmerking komt voor zonnepanelen. Het rendementsverlies van een dak dat uitkijkt op het zuidoosten of het zuidwesten bedraagt slechts 5 procent. Wel zijn zonnepanelen verre van ideaal op een dak dat op het noorden is gericht (zie tabel).

Elk dak is geschikt voor zonnepanelen

Misvatting 2: een plat dak komt niet in aanmerking

Ook platte daken komen in aanmerking voor het plaatsen van zonnepanelen. Een voordeel van een plat dak is dat je de panelen dan gemakkelijk naar het zuiden kunt richten. Uiteraard moeten ze met een bepaalde hellingsgraad worden geïnstalleerd. De ideale hellingshoek bij een oriëntatie naar het zuiden bedraagt zo’n 35 graden. Op die manier kan het zonnepaneel een maximale hoeveelheid aan licht opvangen.

Bij een grote hellingshoek creëer je meer schaduw voor de achterliggende rij. Daardoor kun je op je dak minder panelen kwijt dan wanneer je ze onder een kleinere hellingsgraad zou plaatsen. Het komt erop aan een goed compromis te vinden tussen een aanvaardbare hellingshoek en een maximaal benutte oppervlakte. Het rendementsverlies bedraagt gemiddeld amper 1 procent per 5 graden dat de helling afneemt.

Hoe groter de hellingsgraad, hoe meer schaduw

Misvatting 3: in de winter produceren zonnepanelen niet

Zonnepanelen hebben geen warmte nodig om elektriciteit te produceren. Zonlicht volstaat, en zelfs in een land als België krijgen ze dat met een gemiddelde van 1500 uur per jaar voldoende. Uiteraard zorgt de zomer, wanneer de zon het hoogst staat, voor de meeste elektriciteit: zo’n twee derde van de jaarproductie wordt opgewekt tussen april en september. Maar dat betekent dat nog altijd een derde in de periode van oktober tot maart wordt opgewekt.

Misvatting 4: de kans op een blikseminslag wordt groter

Zonnepanelen trekken geen bliksem aan, omdat ze plat zijn. Het enige risico dat je bij onweer kunt lopen, is een kortsluiting wanneer de bliksem inslaat vlak bij je woning. Wil je op zeker spelen, dan kun je een overspanningsbeveiliging in je elektriciteitskast laten plaatsen. De meeste brandverzekeringen vergoeden schade aan zonnepanelen die bijvoorbeeld het gevolg is van storm of hagel.

Misvatting 5: je kadastraal inkomen gaat omhoog

Als eigenaar van een woning moet je elk jaar onroerende voorheffing betalen. Die gewestelijke belasting is gebaseerd op het kadastraal inkomen van de woning. Dat is afhankelijk van onder meer de materiële kenmerken van de woning: de grootte van de woning, het aantal kamers, de afwerking en het comfort. Bepaalde energiebesparende investeringen – zoals zonnepanelen, een zonneboiler of superisolerend glas – hebben geen enkele invloed op je kadastraal inkomen.

Op nieuwbouwwoningen kunnen een paar extra zonnepanelen zorgen voor een aanzienlijke korting op de onroerende voorheffing. Wanneer je E-peil daardoor zakt tot onder E20 of E30, kun je in een gemiddelde nieuwbouw met een onroerende voorheffing van 1000 euro per jaar respectievelijk 2500 en 5000 euro besparen over een periode van vijf jaar.

Misvatting 6: zonnepanelen renderen niet meer

Een gezin van vier heeft een gemiddeld energieverbruik van 4000 kilowattuur per jaar. Maar om volledig te kunnen overschakelen op zonne-energie heb je een installatie nodig die meer capaciteit kan leveren dan wat je verbruikt. Dat komt doordat het rendement van zonnepanelen zelden 100 procent bedraagt. Bij een rendement van bijvoorbeeld 85 procent bedraagt de benodigde capaciteit (4000 kilowattuur / 0,85) zo’n 4700 wattpiek.

Voor een installatie die 4700 wattpiek levert, betaal je nog slechts 6500 à 7500 euro – inclusief de montage, de vereiste omvormer en 6 procent btw. De afgelopen tien jaar zijn de prijzen van zonnepanelen dan ook drie keer zo goedkoop geworden. Als je woning jonger is dan tien jaar, betaal je weliswaar 21 procent btw. Dat scheelt aanzienlijk: de prijs evolueert dan richting 7500 tot 8500 euro.

Groenestroomcertificaten worden in Vlaanderen al een tijdje niet meer toegekend voor nieuwe particuliere installaties. Bovendien betalen eigenaars van zonnepanelen jaarlijks het prosumententarief voor het gebruik van het bestaande elektriciteitsdistributienet. Voor een installatie van 4700 wattpiek betaal je, afhankelijk van de netbeheerder, ongeveer 470 euro per jaar.

Maar je kunt natuurlijk ook flink besparen op je energiefactuur. Als je zonnepanelen stroom opwekken, draait je elektriciteitsmeter terug. Je betaalt enkel het nettosaldo van de energie die je van het net afneemt. Als je dankzij je zonnepaneleninstallatie jaarlijks 4000 kilowattuur aan klassieke stroom via je energieleverancier kunt vermijden, bespaar je ongeveer 1000 euro per jaar.