De Vlaamse boekensector is behoorlijk gezond, maar lijdt al jaren aan ‘bestselleritis’. Het is te afhankelijk van uitschieters, waarschuwt algemeen directeur Geert Joris (51) van Boek.be, de Vereniging van Vlaamse uitgevers, importeurs en verkopers van boeken.
Naar schatting 175.000 bezoekers begeven zich vanaf maandag naar de 75ste editie van de Boekenbeurs in Antwerpen. Drukke dagen voor Geert Joris van Boek.be, datde jaarlijkse hoogmis van het boek organiseert. In die twaalf dagen wordt een pak van de jaaromzet van Boek.be gegenereerd.
“De boekenverkoop gaat nog altijd vooruit in Vlaanderen, maar de groei zit in de bestsellers”, zegt Joris. “Dat zijn vooral kookboeken. Maar je mag ook populaire strips niet vergeten. Dat speelt veel minder in Nederland. Je kan enkel met hen echt goed vergelijken. Verhoudingsgewijs koopt een Vlaming meer boeken dan een Nederlander. De boekenbeurs zorgt voor 3 procent van de globale omzet.”
Blijft dat aandeel constant? Joris: “Door de crisis en de besparingen is dat wellicht wat afgenomen. We vragen elk jaar naar de verkoop op de Boekenbeurs. Die blijkt mee te evolueren met het bezoekersaantal. Dit jaar zullen we ongeveer 10 procent minder bezoekers hebben, want we hebben een weekend minder. Op de tentoonstelling over 75 jaar Boekenbeurs kun je heel goed die schommelingen zien. We kunnen het aantal bezoekers voorspellen, zelfs bangelijk goed. Ik zit er meestal maar een paar duizend mensen naast.”
Voor muziek bestaan nu streamingdiensten zoals Spotify, waar je maandelijks betaalt voor toegang tot een muziekbibliotheek. Zien de uitgevers zo’n model zitten voor boeken? Joris: “We voeren gesprekken met de bibliotheken. Samen met hen willen we een e-boekenplatform oprichten, misschien samen met Nederlandse partners. Er is al een afspraak waarin bibliotheken erkennen dat zij niet zomaar de klok rond e-boeken kunnen uitlenen. We willen absoluut vermijden dat er opeens allemaal boeken op het internet circuleren. We zijn het er wel over eens dat alle boeken raadpleegbaar moeten zijn binnen de bibliotheekmuren. Daarbuiten moeten we op zoek naar andere modellen. Daarvoor krijgen we steun van het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie.”
Wordt de boekensector nog meer afhankelijk van bestsellers zoals die populaire kookboeken? Joris: “Ik hoop het niet, maar ik vrees er een beetje voor. 90 procent van de omzet wordt gemaakt met 10 procent van de boeken. En dat heeft grote gevolgen voor de verkoopprijs van de boeken. De kosten van de minder presterende boeken moet ook in die bestsellers worden verrekend. We moeten nadenken over hoe we dat kunnen veranderen. Gemiddeld is een boek afgeschreven op de eerste 1200 à 1500 exemplaren. Daarna wordt er geld aan verdiend. Veel te weinig boeken doorbreken die grens. De helft van alle boeken haalt zelfs niet de boekhandel.”
