Vijf voorspellingen voor 2015

Wat brengt het nieuwe jaar? Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes waagt zich aan een prognose.

De regering-Michel komt op kruissnelheid

De federale ploeg van Louis Michel laat de moeilijke start achter zich. Het keerpunt wordt de begrotingscontrole van maart, die zich als aartsmoeilijk aandient omdat 1 à 1,5 miljard euro extra moet gevonden worden om de begroting van 2015 op de rails te houden. De begrotingscontrole wordt niet het Waterloo van Michel, maar wel de doorstart van de centrumrechtse regering, met als nieuwe wapenfeit een bijkomende taxshift van zo’n 3 miljard euro. De werkgeversbijdragen en de personenbelasting gaan omlaag, en die operatie wordt gefinancierd met een hogere btw, extra belastingen op milieu en extra lasten op vermogensinkomsten, wellicht in de vorm van een speculatietaks. Wie aandelen binnen het jaar weer verkoopt, wordt het kind van de rekening. Vooral die laatste extra vermogensbelasting zal de wind uit de zeilen nemen van het vakbondsprotest en maakt een breed gedragen compromis over de hervormingen mogelijk.

De Belgische economie verrast aangenaam

De Belgische economie begint 2015 onder een gunstig gesternte. De forse daling van de olieprijzen injecteert een pak koopkracht in de portemonnee van de gezinnen, de rentevoeten blijven laag en de euro verzwakt verder. De korting op de oliefactuur alleen al zorgt voor 0,3 procent extra groei. Als onze economie met die rugwind niet meer vooruit geraakt, zal ze nooit nog groeien. De aangekondigde hervormingen wegen aanvankelijk nog op het consumentenvertrouwen, maar het cadeautje via de verhoogde aftrek van de beroepskosten en vooral een iets aantrekkende arbeidsmarkt trekt de consument over de streep. De bouw zal het moeilijker hebben omdat veel gezinnen hun investeringen nog snel-snel in 2014 gedaan hebben om nog te genieten van het oude regime van de woonbonus. De bedrijfsinvesteringen nemen de fakkel over nu almaar meer bedrijven eindelijk opnieuw de beschikbare capaciteit benutten, zodat ook wat uitbreidingsinvesteringen op het programma komen. De binnenlandse dynamiek tilt de groei volgend jaar naar 1,5 procent, zonder dat de exportprestaties roet in het eten gooien. Dankzij de volgehouden loonmatiging winnen we een snuifje concurrentiekracht, waardoor de export het groeitempo van de afzetmarkten kan volgen.

Duitsland trekt opnieuw de kar

Ook op deze afzetmarkten zet het goede nieuws van de voorbije weken de toon in de eerste helft van 2015. Dat goede nieuws komt uit Duitsland, waar de conjunctuur opnieuw aantrekt na enkele moeilijke kwartalen. De economische motor van Europa schakelt een versnelling hoger, wat meer dan een slok op de borrel scheelt voor de sfeer in Europa. De financiële markten houden de situatie in Griekenland nauwlettend in de gaten, maar dankzij de iets betere conjunctuur en een waakzame Europese Centrale Bank blijven we in 2015 gespaard van een nieuwe eurocrisis. Een definitieve streep onder de eurocrisis wordt ook volgend jaar niet getrokken. Daarvoor gaan de hervormingen in grote landen als Frankrijk en Italië nog niet ver genoeg, en blijft op institutioneel niveau de grote doorbraak uit. Of de ECB in die context overgaat tot de aankoop van overheidsobligaties? Tja, hier zetten we onze joker in.

Het jaar van de dollar

Buiten Europa blijven de VS het mooie weer maken. Het herstel begint aan jaargang zeven, maar is nog lang niet buiten adem. Dankzij de aantrekkende werkgelegenheid en bedrijfsinvesteringen is het herstel zelf-voedend geworden, waardoor de Amerikaanse consument net als voor de grote crisis van 2008 opnieuw dé spilfiguur van de wereldeconomie wordt, al zijn de excessen van toen nog veraf. Het doorzettende herstel laat de Amerikaanse centrale bank weinig andere keus dan in mei een eerste keer de beleidsrente te verhogen. De combinatie van een iets krapper Amerikaans geldbeleid en een soepeler beleid van de Europese Centrale Bank zorgt ervoor dat 2015 het jaar van de dollar wordt. De sterke dollar zal tot zenuwachtigheid leiden in Washington, zeker omdat de rest van de wereld doorgaat met een stille wisselkoersoorlog, waarbij iedereen van iedereen banen en bestellingen probeert af te snoepen via een lagere wisselkoers.

Groeilanden worden risicolanden

Geen jaar gaat voorbij zonder dat ergens een wiel van de wagen loopt. Hou in 2015 vooral de groeilanden in de gaten als bron van instabiliteit. Stijgende rentevoeten in de VS lokken kapitaal weg uit de groeilanden, wat de financiële markten daar kan destabiliseren. De sterke dollar kan bedrijven uit de groeilanden in problemen brengen, omdat ze de voorbije jaren iets te gretig in dollar geleend hebben. De lagere olie- en grondstoffenprijzen zullen vooral de landen die leven van deze export, flink pijn doen, met Rusland als exponent. Nog meer autoritaire regimes komen in nauwe schoentjes terecht. Hun onvoorspelbare gedrag zal ook van 2015 geen wandeling in het park maken.