Klaas Knot, ECB-bestuurder en voorzitter van de Nederlandse centrale bank (DNB), wil komaf maken met de illusie van het zogenaamde helikoptergeld.
Helikoptergeld is een extreme vorm van kwantitatieve versoepeling die voor het eerst in de jaren zestig door de Amerikaanse econoom Milton Friedman geopperd werd als plan om de economische groei aan te wakkeren en de deflatie te bestrijden. De geldbiljetten worden dan bij wijze van spreken vanuit helikopters boven de hoofden van de burgers uitgestrooid.
Zelfs volgens Peter Praet, hoofdeconoom bij de Europese centrale bank (ECB), blijft helikoptergeld vandaag een optie om de economie aan te zwengelen, ‘althans in theorie’, zei Praet vorige week in een interview met de Italiaanse krant La Repubblica.
De centrale banken kunnen in principe beslissen om over te gaan tot het strooien van helikoptergeld. Dat betekent dat de ECB in dat geval rechtstreeks geld op bankrekeningen van burgers stort.
Maar is helikoptergeld dan een goed alternatief?
“Ik heb lang gehoopt dat ik deze vraag niet serieus hoefde te nemen”, aldus Klaas Knot, voorzitter van de Nederlandse centrale bank, in een interview met het NRC Handelsblad. Volgens Knot is helikoptergeld een vorm van begrotingsbeleid dat via de balans van de centrale bank wordt gevoerd, en daar is ‘die niet voor bedoeld’. “Als regeringen vinden dat elke Europese burger duizend euro extra in de portemonnee moet krijgen, dan moeten ze dat vooral zelf organiseren”, benadrukt hij.
“Als wíj (de centrale bank) het doen, slaat het een gat in onze balans. Helikoptergeld is gewoon geld dat je weggeeft, zonder dat daar op onze balans iets tegenover staat. De verliezen die dit oplevert zullen uiteindelijk door de belastingbetaler moeten worden opgevuld”, verduidelijkt Knot.
‘Geen paardenmiddelen’
Knot is van oordeel dat de ECB geen paardenmiddelen moet inzetten, maar aanvaarden dat het ‘wat langer dan de normale termijn van 18 tot 24 maanden” duurt, vooraleer het inflatiedoel van – net geen 2 procent – wordt bereikt.
De Nederlandse ECB-bestuurder beschouwt de heersende lage inflatie niet enkel als een Europees, maar als een mondiaal fenomeen. “Tegen lage grondstoffenprijzen en stagnerende prijzen van industriegoederen door globalisering kunnen centrale banken niet al te veel doen”, voegt Knot eraan toe.
Klaas Knot komt er in het interview met NRC als voorzitter van De Nederlandsche Bank openlijk voor uit dat hij overstemd wordt in het ECB-bestuur, ‘dat grotere risico’s wil nemen met het monetaire beleid’. “Het is vervelend om tot de minderheid te horen. Met die realiteit heb ik te maken”, luidt het. (BO)
