‘Een taxshift als lepeltje suiker’

‘Nu het ongenoegen geuit is en de betogingen afgelopen zijn, is de tijd rijp voor een constructieve houding’, vindt Daan Killemaes.

De polarisatie van de jongste weken, waarbij de regering het herstelproject niet goed uitgelegd krijgt en de vakbonden eenzijdig hameren op de negatieve aspecten van de hervormingen, is behoorlijk destructief voor de Belgische economie. In een economie waar de potentiële groei nog amper 1 procent bedraagt en de conjuncturele bedrijvigheid al op een laag pitje staat, is elke aantasting van het vertrouwen van de consumenten en de ondernemers een aanzet tot recessie. En een nieuwe recessie zou de situatie er niet gemakkelijker op maken, om het zacht uit te drukken.

Tussen de lijnen van het rapport dat het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gisteren uitbracht over België, staat daarom een oproep tot een meer constructieve houding. De heren uit Washington bieden zelfs de lepel suiker aan om de bittere hervormingspil door te slikken in de vorm van een behoorlijke verregaande belastingverschuiving, waarbij een lastenverlaging op arbeid wordt gefinancierd met hogere lasten op inkomen uit vermogen.

Het voorstel van het IMF sluit aan bij het voorstel dat de Hoge Raad van Financiën enkele maanden geleden al suggereerde. Tel alle inkomsten uit vermogen (rentes, dividenden, huurinkomsten, maar ook meerwaardes) op bij het arbeidsinkomen, en belast vervolgens dat totale inkomen. Dankzij de stijging van de belastbare basis kunnen de tarieven dan naar beneden, met het inkomen uit arbeid als grote winnaar. De voorwaarde die het IMF koppelt aan die hervorming is wel dat de belastingdruk niet stijgt, en dat het dus geen taxlift wordt.

De hervormingspil moet in elk geval worden doorgeslikt. De maatregelen van de regering-Michel zijn een serieuze stap in de goede richting, maar op termijn zijn nog meer hervormingen nodig, zeker in het licht van de vergrijzing van de arbeidsbevolking. Om de belastingdruk tot 2040 op hetzelfde peil te houden is een inspanning van 8 procent van het bruto binnenlands product nodig. Dat lukt alleen door veel meer mensen aan de slag te krijgen.

De bedroevend lage werkgelegenheidsgraad blijft de achillespees van de Belgische economie, zo onderstreept het IMF. Van de Belgen op arbeidsleeftijd is er slechts twee op de drie aan de slag. Dat is veel te weinig, en daarom moet de capaciteit van de Belgische economie om banen te scheppen dringend omhoog. Dat kan door de lonen af te stemmen op de productiviteit, door het inkomensverschil tussen een baan en een uitkering te verhogen, en door meer te investeren in permanente vorming. Vandaag blijven onze bedrijven in de exportgerichte sector nog competitief door de minst productieve werknemers af te stoten. Die mechaniek kunnen we ons niet meer veroorloven.

De sociale gelijkheid is in dit land relatief hoog dankzij de heel genereuze sociale zekerheid. Maar de financiering daarvan is gebaseerd op een normale bevolkingspiramide en op een economische groei van gemiddeld 2 procent. Die beide voorwaarden zijn niet langer vervuld. En als de sociale zekerheid in elkaar stuikt, zal ook de ongelijkheid in België fors toenemen. Beste vakbonden, leg dat alstublieft ook eens uit aan jullie leden. Zonder een meer constructieve houding redden we het niet.