‘De belasting op ‘imagoverlagende winkels’ is vooral een teken van machteloosheid’

“Ze verlagen het imago van de stad.” Dat is de motivatie van het Antwerpse stadsbestuur voor een nieuwe belasting op “slechte” winkels. Maar een zoveelste belasting is dweilen met de kraan open. Een meer fundamentele aanpak, in samenspraak met diverse overheidsorganen, is wel een passende remedie.

De stad viseert met name wedkantoren, internetcafés, videotheken, nachtwinkels, seksinrichtingen, shisha-bars (waar men een waterpijp kan roken) en ‘club-vzw’s’. Volgens schepen van Middenstand Koen Kennis (N-VA) kunnen die de commerciële leefbaarheid en uitstraling van een winkelgebied schaden. Wie zo’n nieuwe zaak wil beginnen, betaalt 6000 euro, en daar bovenop elk jaar een belasting van 1500 euro.

Zoals te verwachten stak meteen een storm van protest op. Nochtans heffen al 60 gemeenten en steden soortgelijke belastingen. Een ‘gewone’ winkelvergunning in Antwerpen is vandaag gratis.

En toch doet de belasting wat vreemd aan. Men kan uiteraard op alles belastingen heffen: de stad Brussel motiveerde in de jaren negentig een heffing op computers met de redenering dat computers banen kosten. Als het Antwerpse stadsbestuur een lijst van 363 “imagoverlagende” winkels heeft, rijst de vraag waarom daar niet tegen wordt opgetreden. Stel dat er inbreuken zijn op de arbeidswetgeving, fiscaliteit of voedselveiligheid, dan kan daar perfect iets aan gedaan worden.

Maar dat moet gebeuren samen met andere overheidsinstanties, en daar knelt het schoentje. De belasting is dan ook vooral een teken van de machteloosheid die gemeenten en steden ervaren in een snel veranderende wereld. Samenwerking met gewestelijke en federale (inspectie)diensten, laat staan met justitie, blijkt almaar moeilijker. De vraag wie welke verantwoordelijkheid heeft, blijft te vaak onbeantwoord.

Nochtans zitten de partijen van het Antwerpse bestuurscollege ook in de gewestelijke en federale regeringen. Zij zouden werk kunnen maken van een meer fundamentele aanpak, in plaats van de zoveelste belasting op te leggen.

Een andere bedenking is dat dat soort winkels, vaak door migranten uitgebaat, een opstap kan vormen op de sociale ladder. Het is beter dat kinderen hun ouders zien werken, dan dat ze die van een uitkering zien leven.