Drones in Vlaanderen: ‘Het is tijd om als beleidsmakers de volgende stap te zetten’

“Drones zijn er om bedrijven en particulieren het leven makkelijker te maken. Willen we vooruit, dan moeten we die technologie absoluut omarmen”. Tijd voor de volgende stap, oordeelt Bert Wollants, Kamerlid van meerderheidspartij N-VA.

Op 25 april vorig jaar werden de nieuwe spelregels voor drone-enthousiastelingen van kracht. De sector ontstond in dit land zonder wettelijk kader en dus onvermijdelijk grotendeels buiten de wet. De innovatie in technologisch actieve sectoren loopt, zoals heel vaak het geval is, vóór op wat de wetgever kan bedenken. Er is lang gezocht naar een goede manier om het gebruik van drones mogelijk te maken en de wettelijk gesloten deur toch open te zetten. Dat lukte, en sinds 25 april 2016 werd die wetgeving ook van kracht.

Dat er eindelijk een wettelijk kader kwam was alvast een goede zaak om de sector ontwikkelingskansen te geven. Drones zorgen voor een pak toepassingen die met klassieke middelen ofwel erg duur zijn of praktisch veel te arbeidsintensief. Van inspecteren van monumenten, kabels en technische installaties, tot en met drones voor microbemesting in de landbouw, luchtfotografie, het maken van 3d-modellen, volumemetingen voor bulkopslag, enzovoort. Alleen zijn er bij ons een groot deel van die toepassingen volstrekt illegaal. Afwerpen van materialen met een drone kunnen volgens het koninklijk besluit niet door de beugel, net zoals het sproeien van bijvoorbeeld gewassen. Daarmee zijn de meest geavanceerde toepassingen nog steeds niet toegankelijk.

Zo zou onze hoogspanningsnetbeheerder Elia haar hoogspanningslijnen graag veiliger maken voor vogels. Kan perfect door het plaatsen van zogenaamde ‘vogelkrullen’, een complexe aangelegenheid vanop de grond met hoogtewerker, personeel en uiteraard het uitschakelen van de stroom. Met drones kan de plaatsing onder spanning gebeuren. Drones zijn in dit geval een serieuze stap voorwaarts, maar die toepassing is niet toegelaten tenzij de minister er een uitzondering voor aflevert op basis van het openbaar belang. Uiteraard zou die toepassing prima kunnen gebruikt worden bij bedrijven, maar dat is dan geen openbaar belang en dus niet toegestaan.

Ook worden een groot deel van de gebieden in dit land uitgesloten en met een maximale hoogte van 91 meter mis je opnieuw een hoop toepassingen. Inspecteren van de wieken van een windturbine is een prima toepassing die de kosten van hernieuwbare energie naar beneden haalt, maar de gemiddelde tiphoogte van een windmolen op land is wel 140 meter. Inspectie van erfgoed is opnieuw een ideale toepassing waar je met hoogtewerkers niet altijd makkelijk bij kan. Jammer voor de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwetoren (123 m) of de Mechelse Sint-Rombouts (97,8 m).

Ook recreatief hanteren we erg lage maximale hoogtes, waar je bij ons recreatief maximaal tot 10 meter mag vliegen, mag dat in Nederland tot 120 meter hoogte. De Nederlandse webstek dronewatch.nl vat het dan ook pijnlijk genoeg als volgt samen: “Bij onze zuiderburen kun je het maar beter uit je hoofd laten om met een drone te gaan vliegen. Je mag alleen recreatief vliegen met drones die minder dan 1 kg wegen, en dan alleen boven eigen terrein of boven modelvliegvelden, tot een maximale hoogte van 10 meter. Kortom: zo goed als onmogelijk”

Opportuniteiten

Als Europa inschat dat er een markt is voor 7 miljoen recreatieve drones, zal dat niet gebeuren als de overheid er alles aan doet om drones vooral als een gevaar in de markt te zetten in plaats van ook de opportuniteiten ervan te zien. Dat de officiële presentatie van het directoraat-generaal voor de luchtvaart opent met drone-ongevallen, maar op geen enkel moment aangeeft hoe het een aantal werkzaamheden net veiliger maakt, zegt veel over de visie die heerst over deze nieuw technologie.

Jammer genoeg leidt dat er net toe dat bedrijven toch een beroep doen op drones voor toepassingen die de wetgever niet toelaat, net omdat het alternatief geen optie is. Drones zijn booming business, een Europese studie schat dat in de komende jaren producten en diensten gelinkt aan drones in Europa goed zullen zijn voor een economische impact van 10 miljard euro per jaar en later zal doorgroeien tot 15 miljard euro. Dat kan alleen als drones, makkelijker, goedkoper én veiliger zijn dan het alternatief van het werken met techniekers op duizelingwekkende hoogte. De kostprijs die vandaag wordt gevraagd voor het aanvragen van een ‘vluchtuitvoering’ blijft te hoog, in de hoogste klasse tel je daar bijna 300 euro voor neer. Niet meteen een stimulans om de sector alle kansen te geven.

Creatieve geesten

Maar drones gaan uiteraard niet enkel over ‘big business’. Vlaanderen zit vol met creatieve geesten die ook met drones aan de slag kunnen. Fotografen en filmmakers, bijvoorbeeld, maar net zo goed amateurarcheologen. Ook de wetenschap zou makkelijker toegang tot drones kunnen gebruiken, geografen, biologen, milieukundigen, mobiliteitsexperts … Hoe lager de drempel, hoe meer toepassingen we mogen verwachten.

Na één jaar is dit de kans om de volgende stap te zetten, na één jaar kan er heel wat geëvalueerd worden en geleerd worden uit de praktijk, maar net zo goed van de ons omliggende landen waar een aantal zaken heel wat soepeler worden gehanteerd. Drones zijn er om bedrijven en particulieren het leven makkelijker te maken. Willen we vooruit, dan moeten we die technologie absoluut omarmen, anders blijft dit land achter terwijl de ons omliggende landen letterlijk het luchtruim kiezen. De kansen zijn er. Bedrijven en ondernemers om ze te grijpen ook. Nu moeten we het als beleidsmakers nog aandurven om drones echt kansen te geven.