De regering-Michel neemt maatregelen om het wettelijk ambtenarenpensioen te harmoniseren met de privésector. Waarom is dat nodig, en wat betekent dat voor de ambtenaren? We vragen het aan Trends-redacteur Alain Mouton.
Waarom wil de regering uitgerekend nu het mes zetten in het ambtenarenpensioen? Kon dat niet eerder?
Alain Mouton: “Het is niet de eerste hervorming van de ambtenarenpensioenen. Ook onder Elio Di Rupo werd het stelsel bijgestuurd. Zo werd het pensioen van de ambtenaren berekend op het loon van de laatste 5 jaar. De regering-Di Rupo heeft dat opgetrokken tot 10 jaar. De vorige federale regering heeft ook de preferentiële tantièmes aangepakt. Dat zijn de loopbaanbreuken die maken dat ambtenaren sneller dan in de privésector met pensioen kunnen. Je hebt dus sneller een volledige loopbaan. Di Rupo heeft dat lichtjes bijgestuurd. Nu gaat de regering-Michel op dat pad verder. De tantièmes worden verder afgebouwd. Ook de diplomabonificatie wordt afgebouwd. Dat is het aantal studiejaren dat bij ambtenaren wordt meegeteld als gewerkte jaren. Het zijn allemaal kleine hervormingen, maar de regering kan blijkbaar niet anders. Dat ligt zeer gevoelig en er wordt gevreesd voor stakingsacties in de ambtenarij en bij de overheidsbedrijven.”
“Maar er is geen andere oplossing. De pensioenuitgaven voor ambtenaren zijn op vijf jaar tijd gestegen van 10 naar bijna 13 miljard euro. Als we niets doen dan lopen de uitgaven voor de ambtenarenpensioenen op tot bijna hetzelfde bedrag dat besteed wordt aan de lonen van de actieve ambtenaren.”
Hoe zijn de bevoorrechte ambtenarenpensioenen historisch gegroeid? Zijn dergelijke voordelen nog wel van deze tijd in vergelijking met de privésector?
Alain Mouton:“Het hogere ambtenarenpensioen geldt als uitgesteld loon. Het was ook een manier om mensen naar overheidstewerkstelling te lokken. Maar die principes gaan steeds minder op. De lonen bij de overheid en de privésector verschillen nog amper. Bovendien is de intrinsieke waarde van het ambtenarenpensioen toegenomen door de gestegen levensverwachting. Meer en meer mensen hebben ook een gemengde loopbaan – deels ambtenaar, deels werknemer – en dus dringt een harmonisatie van de pensioenstelsels zich op. Het verdwijnen van het systeem waarbij men ziektedagen kan opsparen is ook een goede zaak. Dat is echt niet meer van deze tijd.”
Wat betekent de pensioenhervorming concreet voor de ambtenaar?
Alain Mouton: “Het komt erop neer dat een ambtenaar een aantal jaren langer zal moeten werken voor hetzelfde pensioen. De pensioenuitkering zelf zal in dat geval niet dalen. Immers, het ambtenarenpensioen wordt berekend op de laatste 10 jaar (bij werknemers is dat de hele loopbaan) en bedraagt in alle gevallen 75 procent van het laatste loon. Afhankelijk van de gezinssituatie is dat bij een werknemer 60 of 75 procent. Het gemiddelde pensioen van een ambtenaar is meer dan 2100 euro, dat van een werknemer bedraagt zo’n 1.040 euro. Dat verschil zal niet snel verdwijnen. “
Hoe werkt het puntensysteem? Welke ambtenaren gaan daar het meeste voordeel uit halen?
Alain Mouton: “In de toekomst zal er een puntensysteem worden ingevoerd waarbij één jaar werken één punt oplevert. Voor zware beroepen kan beslist worden voor dat jaar meer punten toe te kennen. Dat komt voor ambtenaren in de plaats van de voordelige loopbaanbreuk, waardoor het volgens de regering toch nog mogelijk is om met een zwaar beroep na 35 jaar loopbaan met pensioen te gaan. Welke beroepen als zwaar worden beschouwd, zal worden vastgelegd door het nationaal pensioencomité, waar ook de sociale partners mee aan tafel zitten. Een beslissing hierover komt er wellicht nog voor de zomer.”
In Trends van volgende week, die op donderdag 21 april verschijnt, verneemt u alles over de hervorming van de ambtenarenpensioenen.
