Van Overtveldt: ‘Ingaan op de Griekse voorstellen, is totaal onverantwoord’

‘Niemand wil een Griekse uitstap uit de euro. Maar ingaan op wat de Griekse regering naar voren schuift, zou getuigen van een totaal gebrek aan verantwoordelijkheid’, stelt minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA).

Als Griekenland uit de euro valt, dan verliest de munt haar imago van onaantastbaarheid. De politici kunnen de schade beperken als ze de constructiefouten van de muntunie aanpakken. De Griekse crisis hebben de geesten meer dan ooit gerijpt, vindt ook minister van Financiën Johan Van Overtveldt. “Ingaan op wat de Griekse regering naar voren schuift, zou getuigen van een totaal gebrek aan verantwoordelijkheid.”

De kans op een grexit is net zo groot als de kans op een meteorietinslag, zei de Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis vandaag aan de BBC. “Geen enkele Europese politicus of ambtenaar die bij zijn zinnen is, wil die weg opgaan”, aldus Varoufakis.

Johan Van Overtveldt (N-VA), de Belgische minister van Financiën, kan zich voor een stuk vinden in de uitlatingen van zijn Griekse collega, maar geeft hem tegelijk een waarschuwing. “Helaas verplicht de houding van de Griekse regering ons rekening te houden met alternatieven, zoals een grexit. Voor alle duidelijkheid: niemand wil een Griekse uitstap uit de euro. Maar ingaan op wat de Griekse regering naar voren schuift, zou getuigen van een totaal gebrek aan verantwoordelijkheid.”

De zenuwen van de Europese politici staan duidelijk gespannen. Als de euro zijn prestige onder de wereldvaluta enigszins wil bewaren, kan de munt zich geen tweede Griekse gijzeling meer veroorloven. Een economisch pluimgewicht is blijkbaar in staat een complete muntunie in de ban te houden, jaren aan een stuk, voor de ogen van de hele wereld.

Vinden Griekenland en zijn geldschieters in de komende uren en dagen geen vergelijk, dan komt een Griekse uitstap uit de euro akelig dichtbij. Zo’n grexit betekent morgen nog niet het einde van de euro. Maar een muntunie die uitrafelt aan haar uiteinde, boezemt de financiële markten wantrouwen in, en dat werkt als een gif.

Ordentelijk bestuur

Het vertrouwen kan terugkomen, maar dan moeten de politici ervoor zorgen dat de muntunie nooit meer in zo’n situatie terecht kan komen. Nog voor de start van de euro hebben economen ervoor gewaarschuwd: de muntunie zou enkel een lang leven beschoren zijn als ze geschraagd werd door een sterkere financiële en politieke unie.

Het is tijd voor actie. De Europese leiders mogen niet dralen, en grondig te werk gaan. Anders versterken ze alleen maar het beeld van hopeloze verdeeldheid, en ondermijnen ze de muntunie nog meer. Het moment is goed. De economische vooruitzichten voor de eurozone zijn niet slecht. Zelfs in perifere eurolanden als Spanje, Portugal en Ierland ebt de crisis weg.

Bovendien wil niemand nog een zenuwenoorlog zoals vandaag. Minister van Financiën Johan Van overtveldt beaamt: “De Griekse crisis heeft het momentum gecreëerd om een ordentelijk bestuur van de muntunie verder vorm te geven en uit te bouwen. Als we dat vandaag niet doen, krijgen we in de toekomst nog grotere problemen.”

Offers brengen

De bankenunie was een stap in de goede richting, en hetzelfde geldt voor het Europese toezicht op de begroting van de lidstaten. Maar het is tijd voor een volgende fase, volgens Van Overtveldt. “We moeten bijvoorbeeld de Europese Commissie meer toezicht geven op de competitiviteit van lidstaten, om ontsporingen te vermijden. Eurolanden kunnen niet langer teruggrijpen naar een devaluatie om hun competitiviteit te herstellen. En het Griekse voorbeeld toont aan dat een interne bijsturing van de concurrentiekracht – de zogenoemde interne devaluatie – zeer moeilijk is. Daarom moet de Europese Commissie instrumenten krijgen om in te grijpen, bijvoorbeeld wanneer loonkosten te hoog oplopen, of de belastingdruk te zwaar wordt.”

Dat betekent dat de lidstaten opnieuw een stuk van hun soevereiniteit zullen moeten inleveren. Zullen ze daartoe bereid zijn? “Als je een marathon wil uitlopen, moet je offers willen brengen”, zegt Van Overtveldt. “Je kunt geen duurzame muntunie uitbouwen als de leden hun soevereiniteit integraal willen behouden.”