Griekenland torst een immense schuldenlast waar op dit moment niemand raad mee weet. Toch moet er een oplossing komen om de Griekse schuld op de een of andere manier te verlichten. We overlopen de mogelijkheden met Patrick Claerhout, redacteur van Trends.
Vier vragen aan Patrick Claerhout, redacteur van Trends, over het Griekse schuldendebat.
Bondskanselier Angela Merkel heeft in het Duitse parlement verklaard niet bereid te zijn de schulden van Griekenland te verminderen. Donderdag zei ECB-voorzitter Mario Draghi nochtans dat iedereen overtuigd is van de noodzaak van een schuldverlichting?
Patrick Claerhout: “Draghi had gelijk: het principe van een schuldverlichting is onomstreden bij iedereen die bij het Griekse reddingsplan betrokken is. Alle betrokkenen beseffen dat een schuldverlichting nodig is om Griekenland het perspectief te bieden dat het ooit zijn schulden kan afbetalen. Zowel het IMF, de ECB als de Europese leiders zitten op die lijn. Zelfs de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble geeft toe dat Griekenland zonder schuldverlichting niet uit de problemen zal geraken.”
Maar Schäuble pleitte toch voor een grexit?
Patrick Claerhout: “Schäuble vindt dat een schuldverlichting er het gemakkelijkst kan komen indien de Grieken eventjes uit de eurozone stappen. In zo’n scenario zou een vermindering van de nominale waarde (‘haircut’) van de Griekse overheidsobligaties kunnen gebeuren. Als Griekenland in de eurozone blijft, is zo’n schuldenknip illegaal, voert Schäuble aan. Haircuts kunnen als fiscale transfers beschouwd worden en die zijn verboden. Merkel zegt vandaag min of meer hetzelfde in het Duitse parlement. Een schuldvermindering voor Griekenland onder de vorm van een haircut op de nominale schuld is voor de Duitsers uitgesloten. Hetzelfde staat in de slotverklaring van de Europese top van zondag.”
Hoe kun je de schuldenlast van een land verminderen zonder een deel ervan af te schrijven?
Patrick Claerhout: “Als een schuldvermindering of -kwijtschelding niet mogelijk is, moet de schuldverlichting onder een andere vorm plaats vinden. Dan spreken we over een schuldherschikking. Dat kan gebeuren door de looptijd van de Griekse overheidsschuld te verlengen, de afbetaling van de rentelasten gedurende een bepaalde periode uit te stellen, en een lagere rente aan te rekenen. Er lijkt bij alle bewindsvoerders, inclusief IMF-topvrouw Christine Lagarde, een consensus te ontstaan dat de oplossing in die richting moet gezocht worden. Maar over de precieze voorwaarden kan maar gesproken worden nadat Griekenland duidelijkheid heeft geschapen over zijn intenties om de economie en het overheidsapparaat structureel te hervormen.”
Kan met een schuldherschikking hetzelfde effect bereikt worden als met een nominale schuldvermindering?
Patrick Claerhout:“Royal Bank of Scotland publiceerde zopas een rapport dat aantoont dat het effect van een verlenging van de schulden groter kan zijn dan een directe nominale schuldvermindering. Volgens RBS kan het verlengen van de looptijd van de Griekse leningen met 40 tot 50 jaar de schuldenberg van het land in verhouding tot het bbp met 40 procent doen afnemen. Momenteel bedraagt de Griekse schuld 320 miljard euro of 180 procent van het bbp. Een directe nominale haircut op het Griekse schuldpapier met 40 procent (waardoor de nominale waarde van een obligatie van 100 zou zakken tot 60) zou de globale schuld in percentage van het bbp maar met 20 procent drukken. Dit bewijst dat langere looptijden een belangrijke schuldverlichting kunnen genereren. Het effect van eventuele tijdelijke moratoria op rente-afbetalingen zou dan weer vooral een gunstig effect op de Griekse begroting hebben.”
