Geert Noels: ‘Stop de waanzin van de centrale banken’
Een financiële crisis in China, een destabilisatie van een aantal landen door de lage olieprijs, een falend beleid van centrale banken,… Econopolis-econoom Geert Noels ziet weinig redenen om positief te zijn over de wereldeconomie. Noels sprak tijdens een Trends Lunch voor een select ondernemerspubliek.
“Er is een subprimecrisis aan de gang in China. Dat is een probleem voor China en voor de rest van de wereld”, stelt Geert Noels, econoom en oprichter van Econopolis. Hij vertrouwt de statistieken van de Chinezen voor geen haar en trekt in twijfel of de Chinese overheid nog meer dan 3000 miljard dollar aan buitenlandse reserves in de strijd kan werpen.
Volgens Noels is er afgelopen weekend overleg geweest tussen de centrale banken wereldwijd, zoals indertijd met de val van Lehman Brothers. “Ik leid dat af uit bepaalde bewegingen op de financiële markten. Er zijn gecoördineerde acties aan de gang, zoals we de voorbije jaren nog hebben gezien in crisismomenten.”
Noels heeft geen harde bewijzen van het gecoördineerd ingrijpen van de centrale banken, “maar wel een heel sterk gevoel”. De econoom verwees achteraf ook naar de waarschuwende toon die zowel Christine Lagarde, de topvrouw van het IMF, als de Bank voor Internationale Betalingen (BIB) de voorbije weken aansloeg. “Hun woorden doen denken aan 2008”, vindt Noels.
Monopoly
Hij waarschuwde in zijn bevlogen stijl voor de gevolgen van het beleid dat de centrale banken wereldwijd voeren. “Ik ga ervan uit dat iedereen het spel Monopoly kent. Wat doen jullie als er een speler op droog zaad zit? Geven jullie dan geld van de bank, zodat die persoon kan blijven spelen? Dat staat nochtans niet in de spelregels, maar iedereen doet het. Zo halen jullie de ziel uit het spel. De bedoeling van Monopoly is berekend risico nemen. Als je spelers die te veel risico hebben genomen, telkenmale uit de brand helpt, dan zullen ze de volgende keer nog meer risico nemen. Wat doen jullie als op elk vakje een hotel staat? Een tweede hotel op die vakjes zetten? Dat is waanzin. Mensen passen hun gedrag aan. Waarom zou ik nog sparen voor mijn pensioen als ik straks toch een som geld krijg? Er is een reden waarom we ons aan de spelregels moeten houden. Mensen hebben een contract, een horizon nodig. Stop met die onorthodoxe maatregelen. Stop de waanzin.”
Plan B
Maar Noels maakt zich naar eigen zeggen weinig illusies. “De Europese Centrale Bank heeft geen plan B. De centrale bankiers leven met een tunnelvisie. Ze zullen blijven doorgaan op hun elan, zolang ze buskruit hebben. De rente kan misschien niet meer lager, maar ze kunnen nog altijd meer staatspapier kopen. En werden de schulden de voorbije jaren afgebouwd? Neen, integendeel, de schuldenberg blijft groeien. Er worden tegenwoordig allerlei economen geciteerd, maar niemand verwijst naar Minsky en het Minsky-moment. Op een bepaald moment zit je strop met al die schulden. Ze willen groei creëren die er niet is door geld bij te drukken. Het is een soort piramidespel.”
“De Europese Centrale Bank heeft zelf gezegd dat ze zich comfortabel voelt als de inflatie tussen 0 en 2 procent schommelt. We zitten op 1 procent. Wat is het probleem? Het gaat niet om inflatie. Heb je al ooit iemand horen klagen dat de prijzen dalen? Het gaat om schulden. Meer inflatie doet de schulden sneller wegsmelten. Ik denk dat we dringend moeten inzien dat een aantal schulden nooit terugbetaald zullen worden.”
‘0 procent intrest blijft 0 procent, ook als je er belasting op moet betalen’
“Waarom moeten we de fiscale vrijstelling op het spaarboekje afschaffen? Omdat Brussel pas op de 62ste plaats staat in de rangschikking van financiële centra. Londen kunnen we niet inhalen, maar er zijn toch een stuk of 30 landen die we moeten kunnen kloppen. We staan ongeveer alleen met die vrijstelling voor spaarboekjes. Andere landen kennen dat niet. Dat is een referentiepunt. Het is niet goed voor de spaarder en het is niet goed voor het financiële landschap in België. Je creëert een monocultuur.”
Volgens Noels valt dit ook uit te leggen aan een breed publiek. “Ik schrok toen ik de koppen in de kranten las. “Nieuwe aanval op spaarboekjes” en dan staat mijn foto daaronder. Het is gewoon hét moment om dit aan te pakken. Spaarders zullen het niet voelen. Ze krijgen 0 procent intrest op hun spaarboekjes. En dat blijft 0 procent, ook als ze er belasting op moeten betalen. De bankenlobby pleitte jarenlang voor het behoud van die vrijstelling, maar heeft nu het zwaard van schouder veranderd.”
“Let wel”, voegt Noels eraan toe. “Ik wil niet zeggen dat iedereen zijn geld van zijn spaarboekje moet halen en daarmee aandelen moet beginnen te kopen. Het is altijd gevaarlijk als mensen beginnen zeggen TINA – there is no alternative.”
“Ik begrijp trouwens niet waarom mensen die rijk zijn, zoveel risico willen nemen met hun geld en beleggingen. Er zijn risico’s die je kan vermijden. Waarom risico’s nemen, die je niet hoeft te nemen?”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier