‘België is geen collateral damage’ (eurocommissaris Moscovici)

België zit met Frankrijk en Italië in een select groepje eurolanden wier financiën begin maart opnieuw bekeken worden door de Commissie. ‘België is geen collateral damage’, zei eurocommissaris Pierre Moscovici op de kritiek dat ons land aangepakt wordt om Parijs en Rome niet te isoleren. Hij onderstreepte dat de regering-Michel ‘snel en goed’ heeft gewerkt.

De Europese Commissie oordeelde vrijdag dat België en zes andere eurolanden een ontwerpbegroting voor volgend jaar hebben opgemaakt die dreigt de Europese regels met de voeten te treden. Meer nog, net als Frankrijk en Italië zal de Commissie reeds begin maart een nieuwe evaluatie maken van de situatie van de openbare financiën in België.

‘België is geen collateral damage. Het is een land dat zijn hervormingen moet consolideren. De inspanningen moeten versterkt worden om het mogelijk te maken de begrotingsdoelstellingen op middellange termijn te bereiken’, lichtte eurocommissaris voor Economische en Monetaire Zaken Moscovici toe. De Franse eurocommissaris onderstreepte dat de aangekondigde hervormingen in de goede richting gaan, maar dat er nog ‘onzekerheden’ bestaan.

Belgische situatie niet identiek aan Franse

Moscovici erkende wel dat de situatie van België niet identiek is aan die van zijn thuisland. België wist deze zomer immers een punt te zetten achter de jarenlang aanslepende procedure wegens een buitensporige begrotingstekort, terwijl het Franse begrotingstekort ook de komende twee jaren nog boven de drempel van drie procent zal uitstijgen.

Net als zijn Franse en Italiaanse ambtgenoten stuurde premier Charles Michel vorige week een brief naar de Commissie waarin hij toelichting verstrekt bij de budgettaire en sociaaleconomische hervormingen die zijn regering op de rails wil zetten. Volgens Moscovici bleek het ‘politiek en economisch gerechtvaardigd’ om de drie landen wat meer tijd te geven.

‘Tijd mag niet verloren gaan’

Maar ‘die tijd mag niet verloren gaan’, waarschuwde de eurocommissaris. In maart evalueert de Commissie de precieze cijfers van de begroting 2014, het wetgevende werk rond de uitvoering van de begroting 2015 en gaat ze in detail de aangekondigde structurele hervormingen toetsen. ‘Alle opties liggen op tafel. De Commissie zal niet aarzelen om haar verantwoordelijkheid te nemen.’

Als zou blijken dat de Belgische overheden onvoldoende actie hebben ondernomen om de schuldgraad af te bouwen, kan de Commissie besluiten om de procedure opnieuw te openen. Dat België zijn begrotingstekort onder de drie procent houdt, doet dan weinig terzake: ook het ‘schuldcriterium’ kan aanleiding geven tot het heropenen van de procedure en het instellen van strenger Europees toezicht op de overheidsfinanciën.

De aangekondigde maatregelen zullen in maart hoe dan ook bekeken worden in de context van de economische groei en de inflatie. Nu zijn beiden laag, wat de inspanningen van de regering ‘veeleisend’ maakt, geeft de Commissie toe. Maar de economische context kan natuurlijk wijzigen – in positieve en negatieve zin. Daarom kan nu nog niet vooruitgelopen worden op de technische analyse van de Belgische cijfers die over drie maanden gestart wordt.

Volgens de gegevens van de Commissie klopt de Belgische staatsschuld eind dit jaar af op 105,8 procent van het bbp en stijgt ze, bij ongewijzigd beleid, volgend jaar verder naar 107,3 procent. In haar ontwerpbegroting gaat de federale regering uit van 105,6 procent in 2014 en 105,1 procent in 2015. Om te beantwoorden aan de regels van het Europese Stabiliteits- en Groeipact moet de schuld jaar na jaar afgebouwd worden richting 60 procent van het bbp. Het zijn precies de landen die zich niet aan het afgesproken traject houden, die riskeren in de tekortprocedure te belanden.

België moet structureel begrotingssaldo verbeteren

Om de Europese afspraken na te leven, moet België zijn structureel begrotingssaldo (dus zonder cyclische elementen en eenmalige maatregelen) in 2014 met 0,8 procent verbeteren. Cijfers van de Commissie, die dateren van eind oktober, tonen echter aan dat er maar voor 0,1 procent structurele inspanningen gedaan zouden zijn. Bijgevolg zou de inspanning in 2015 én 2016 1,1 procent moeten bedragen. Maar, zoals gezegd, pas in maart zal de Commissie over de definitieve cijfers van 2014 beschikken.

In haar brief aan de Commissie schrijft de regering dat de structurele maatregelen in 2015 goed zullen zijn voor 0,7 procent bbp (hoewel volgens de Commissie momenteel slechts 0,4 procent gegarandeerd is). Het verschil (0,4 procent) tussen de ambitie van de regering (0,7 procent) en een inspanning van 1,1 procent komt, op een totale begroting van ongeveer 400 miljard euro, neer op een theoretische inspanning van 1,6 miljard euro. Maar, zo analyseren welingelichte bronnen, de boodschap van de Commissie aan België is niet om dat te realiseren, wel om eerst die beloofde 0,7 procent te halen en de daartoe noodzakelijke hervormingen te realiseren. De brief van de regering wordt in die context positief onthaald.

Hefboom

Regeringskringen wijzen er intussen op dat het rapport van de Commissie er in feite op neerkomt dat ze aan België vraagt om meer exacte cijfers te geven van de effecten op korte en lange termijn van de reeds aangekondigde hervormingen. ‘Met de preciezere cijfers willen ze een hefboom die ons dwingt onze engagementen na te komen’, luidt het. Ook al ontkent hij zelf dus dat België ‘collateral damage’ is, wordt in de regering Moscovici met de vinger gewezen. ‘De Franse president Francois Hollande was er als de dood voor als enige met de vinger gewezen te worden. En Moscovici kan moeilijk zijn eigen thuisland vernederen.’

Frankrijk rekent in 2015 op een begrotingstekort van 4,3 procent. Eigenlijk moet het land volgend jaar onder drie procent duiken, maar de regering wil uitstel tot 2017. Ook structureel zit de Franse begroting niet op koers. Europa vraagt een inspanning van minstens 0,5 procent, Parijs engageert zich tot dusver tot 0,3 procent, een verschil van vier miljard euro. Het Franse dossier leidde tot stevige aanvaringen in de Commissie, met de Duitse eurocommissaris Günther Oettinger die Parijs aan de schandpaal nagelde.

Duitsland behoort net als Nederland en Luxemburg tot de vijf eurolanden met een ontwerpbegroting die volledig strookt met de Europese begrotingsregels. Moscovici sommeerde de Duitsers wel opnieuw om meer te investeren. Berlijn heeft daartoe de nodige budgettaire ruimte, zo stelde de eurocommissaris. (Belga)