Malaise bij Carrefour België: ‘Niks doen en wachten op Amazon of Alibaba is geen optie’

De malaise bij Carrefour België, en bij uitbreiding de problemen van de Belgische retailsector, zijn het gevolg van een collectief falen. Dat zegt Trends-redacteur Stijn Fockedey.

De 1233 bedreigde werknemers bij Carrefour zijn er weinig mee dat links en rechts hun ideologische gelijk proberen te halen, op het moment dat Alibaba en Amazon aan de poorten staan.

De herstructurering bij Carrefour is een drama voor de getroffen werknemers, maar de economie en de arbeidsmarkt hebben de financiële crisis verteerd en kunnen dit zeker opvangen. Laten we daarom de hysterie achterwege laten. De retailsector en zijn 400.000 werknemers worden allerminst geholpen met een debat waarin politici en opiniemakers op hun kap proberen te scoren.

Er is niet één schuldige en niet één slachtoffer. Het is een collectief falen. De vakbondsvertegenwoordigers bij Carrefour hadden bijvoorbeeld bij de herstructurering in 2010 even hard op tafel moeten slaan voor extra opleidingen als voor het brugpensioen. En als hypermarkten in tijden van e-commerce overeind willen blijven, moeten ze op zijn minst dezelfde service en advies kunnen leveren als consumenten online kunnen vinden.

De retailers zijn dan weer geen slachtoffer van een falend e-commercebeleid van de overheid, of van de vakbonden. Veel bedrijven hebben te lang vastgehouden aan een achterhaalde strategie.

De sector heeft er de voorbije decennia voor gekozen zijn politieke invloed vooral te gebruiken in andere dossiers. In het bijzonder voor soepelere vergunningen, zodat er extra baanwinkels en retailparken konden worden geopend.

De politieke partij die nu kritiek heeft op conservatieve beleidsmakers en vakbonden, maar zelf voorstander is om het dichtgeslibde België nog meer te overspoelen met shoppingcentra en andere winkeloppervlakte, heeft ook geen visie op retail.

Nederland is inderdaad een gidsland voor e-commerce, zeker door de meer flexibele regels om bestellingen te kunnen verwerken. Maar de Nederlandse retail heeft tijdens de crisis zwaarder gebloed dan de Belgische.

Ook de Nederlandse winkelstraten worden geteisterd door leegstand, deels omdat ook Nederland te veel winkeloppervlakte creëerde. De provincie Utrecht heeft vorig jaar beslist buiten de stadscentra geen nieuwe retailparken meer toe te staan, omdat het koopgedrag verandert.

De omstandigheden voor e-commerce zaten iets meer mee in Nederland. Het land is nog meer verstedelijkt dan België. Het telt meer inwoners, die ook sneller van het internet een onderdeel van hun dagelijkse leven hebben gemaakt.

Vanuit Zuid-Holland kunnen onlineretailers bovendien ook efficiënt België coveren, naast de commercieel meer interessante driehoek Amsterdam-Rotterdam-Den Haag. Tegelijk had het ook meer ambitieuze, en slimmere, e-commercebedrijven.

Maar dat is geen excuus. In de bestuurskamers, in het parlement, op de winkelvloer is jarenlang de realiteit ontkend van een vergrijzende en meer digitaal actieve Belgische consument.

België kan blijven jammeren en ruziën, maar daarmee zullen we de digitale achterstand niet dichtrijden. Er moet een plan komen, waarin heilige huisjes moeten sneuvelen. Geen enkele partij zal volledig tevreden zijn, maar het is belangrijk dat het nadien loyaal en snel wordt uitgevoerd. Doen we dat niet, dan zullen Alibaba en Amazon hier wel de echte vruchten komen plukken van de digitalisering.