Mergelmagie

Binnenkort kun je in Limburg onder de grond fietsen, in de mergelgrotten van Riemst. Wat mergelgrotten zijn, en wat voor heerlijke effecten mergel zoal kan hebben, ontdekte Trends Style op een gloednieuwe gastronomische fietsroute langs akkerlanden en mergelwanden.

“Elektrische fietsen zijn absoluut geen must.” Ziedaar onze ambitieuze woorden twee weken voor ons vertrek naar de Limburgse akkerlanden. Want komaan, hoe heuvelachtig kunnen akkerlanden zijn? Toch behoorlijk, blijkt al van aan het begin van onze fietstocht, die we aanvatten ter hoogte van de Brug Van Vroenhoven. Voor ons het begin van een heerlijke fietstocht, in 1940 betekende de brug het begin van de Tweede Wereldoorlog voor België. Samen met enkele andere bruggen was de constructie in Vroenhoven op 10 mei 1940 het doelwit van een gecoördineerde Duitse verrassingsaanval met zweefvliegtuigen. Een belevingscentrum naast de brug vertelt het verhaal. Wij zetten naast het Albertkanaal meteen de afdaling in richting mergelgrotten. Veel elektriciteit is daar nog niet voor nodig, maar we beseffen meteen dat ‘what goes down, must go up again’. De belangrijkste wet van de recreatieve fietser.

Champignons met rijst

Aan de mergelgrotten wordt naarstig gewerkt. De bedoeling is dat fietsers hier over anderhalf jaar door kunnen fietsen (zie kader). Mergel is kalksteen die bijna volledig uit fossielfragmenten van zeedieren bestaat. Zeedieren? In Limburg? Zo’n 66 miljoen jaar geleden, tijdens de krijtperiode, lag hier een ondiepe, tropische zee. Sinds de veertiende eeuw werd de kalksteen in de ondergrond gewonnen voor de bouw van huizen, boerderijen, kerken en kathedralen, zodat uitgebreide gangenstelsels ontstonden. Zoals het de Limburgse fijnproevers betaamt, vonden ze ook gastronomische toepassingen voor de mergelgangen. Zo vindt Dirk Jackers het de ideale plek om champignons te kweken. Hij is de enige professionele kweker van ondergrondse champignons. De grotchampignon is zelfs een erkend streekproduct in de regio. Meer nog: sinds de Eerste Wereldoorlog is Riemst de champignonhoofdstad van België. Eat that.

Behalve voor champignons is er in de mergelgrotten ook plaats voor rijstpap. Volgens bakker Ronald Smets geeft de rijping in de grotten de rijstpap extra veel smaak. Dat vraagt uiteraard om een test. De bakkerij ligt slechts enkele meters buiten het traject van de fietsroute, te weinig zelfs om van een omweg te spreken. Helaas zijn de kleine rijsttaartjes, de zogenoemde mini’s, al uitverkocht. Gelukkig is er ook goed nieuws: de grote rijsttaarten zijn er nog wel. We laten een taart in vier stukken snijden en verdelen ze voorzichtig en stevig verpakt over de fietstassen. Als dat ons niet motiveert om flink door te fietsen tot onze volgende stop, wat dan wel?

“Dat we beter heel die taart al naar binnen hadden gewerkt.” Het is onze bedenking aan de voet van de Slingerberg, een beklimming van 800 meter lang over 54 hoogtemeters. Daar en dan begraven we onze ambities om het traject volledig op eigen kracht af te leggen. In de winter is er immers een extra reden om elektrisch te rijden: de zekerheid dat je niet gaat zweten, om vervolgens overvallen te worden door een klamme kilte. De batterijen worden dan ook geactiveerd. Zonder puffen overwinnen we de Slingerberg en bevinden we ons plots in het grensgebied met Nederland. Ook met het Waals Gewest lijken we hier en daar te flirten, vertellen ons de Franstalige wegwijzers. In dat hoekje van Vlaanderen ligt ook Val-Meer, waar we halt houden bij de Jambrouwerij. De streek is niet alleen bekend om haar fietstoerisme en mergelgrotten, het is ook dé fruitstreek van België. In de Jambrouwerij wordt dat fruit op ambachtelijke wijze verwerkt tot confituur en stroop. De ideale plek om een klein souvenirtje op de kop te tikken. En ook heel lekker te combineren met de rijsttaart trouwens. Van fietsen en praten over eten krijgt een mens honger, en dus komt De Waterburcht op ongeveer halfweg ons parcours als geroepen. Lang, lang geleden, ergens in de veertiende eeuw, was het kasteel omgeven door water, en kreeg het zijn naam. Vandaag is het makkelijk zonder brug bereikbaar en is het de geliefde stopplek voor wandelaars en fietsers. Je proeft er in een authentiek kader of op het prachtige terras van streekproducten als een pannenkoek met lokale confituur of linguini met grotchampignons. Naast een brasserie bevat De Waterburcht ook een bezoekerscentrum rond het thema ‘Burchten en Versterkingen in de euregio Maas-Rijn’.

Mousserende wijnen

Een kleine praktische tip nog voor de lunch: bezondig u misschien niet té rijkelijk aan de wijnkaart, want de volgende stop op de gastronomische route is het befaamde wijnkasteel Genoels-Elderen. Met haar 22 hectare is het het grootste wijndomein van het land. Reserveer zeker een geleid bezoek aan het park, de wijngaarden, de rozentuin, de stokerij, het pershuis en de dertiende-eeuwse wijnkelders. En proef uiteraard van de chardonnay, de pinot noir of een van de mousserende wijnen.

Nog meer mousserende wijnen vinden we ten slotte terug op de laatste culinaire halte van de route: POMM. U kunt al vermoeden van welke vrucht daar schuimwijn wordt gemaakt: appels. Maar niet zomaar appels, wel historische Haspengouwse appelsoorten, speciaal geselecteerd uit het fructuarium van Landcommanderij Alden Biesen. En ook hier rijpt de appelschuimwijn in de mergelgrotten van Kanne. De mergelmagie zorgt in dit geval voor een complexe afdronk.

Onze aftocht is allesbehalve complex: als volleerde e-bikers bereiken we opnieuw de brug van Vroenhoven, waar we de wagen geparkeerd hebben. We ontdekken nog een voordeel van elektrisch fietsen: de frisheid waarmee je na ruim veertig kilometer arriveert. Klaar voor de rest van de dag. Fietstassen vol rijsttaarten, wijnen en confituren worden overgeladen in de wagen, zodat we de komende dagen nog culinair kunnen nagenieten van dit dagje Limburg.