‘De helft van ons leven bestaat echt, de andere helft is misschien wel onwerkelijk’

Ontwerper Lionel Jadot wandelt schijnbaar zorgeloos door het leven en dat ondanks een volgepropte agenda bestaande uit grote en nog grotere projecten. Drukte vertaalt hij naar energie, werken naar spelen. “Ik hou van snelheid. Dat geeft me energie.”

Hoewel we al vaker Zaventem Ateliers bezocht hebben, kijken we nog steeds vol bewondering rond. De voormalige papierfabriek waar vandaag 26 creatieve studio’s samenhokken is een ruwe bolster die menig parel in de schaduw zet. Op de eerste verdieping, aansluitend op een groot terras, bevindt zich het atelier van de sterontwerper Lionel Jadot, de initiator van dit geheel. Het is, zoals altijd, druk druk druk, maar dat lijkt zijn gemoed allerminst te beïnvloeden. De man is net terug van Parijs waar hij met zijn Zaventem crew 5.000 van de 11.000 vierkante meter van het oude industriële complex Les Grandes-Serres de Pantin drie dagen lang heeft ingepalmd. “In Parijs hebben in op één dag tijd een bar, een dj booth en alle presentaties opgesteld. De volgende dag om 19 uur zwaaiden wij de deuren open met een dansperformance van Ben Fury en Victoria Jadot op een catwalk.”

Je deed hetzelfde afgelopen Designweek in Milaan. Hoe heb je alweer zo’n prachtig industrieel pand weten te scoren voor een tentoonstelling?

LIONEL JADOT. “Via een klant die in een gedeelte van Pantin een food market zal vestigen en mij gevraagd heeft om die in te richten. Verder zal er in het gebouw ook een concertzaal gebouwd worden, verschillende scholen en creatieve ateliers. Zo’n projecten komen naar ons toe. In Milaan sprak een klant met Pierre Coddens – die hier ook in Zaventem Ateliers gevestigd is – over een gelijkaardig gebouw aan de rand van New York. De deal is steeds: wij krijgen het pand gratis en in ruil daarvoor krijgt men een kwalitatieve show die hun gebouw in de kijker zet.”

Waarom ga je graag aan de slag met zulke oude panden?

JADOT. “Ik breng graag hedendaags design in oude gebouwen waar niemand nog naar omkijkt. In zo’n gebouwen voel je gewoon de energie vloeien en komt het innerlijk kind weer naar boven. Een ingesteldheid van vrijheid en menselijkheid, daar draait het voor ons om en brengen wij graag over aan de mensen. In Baranzate (de grote hangar tijdens Designweek Milaan) moesten de bezoekers langs de achterkant naar binnen, waar wij in onze mobilhomes sliepen.”

Toen wij in Baranzate de inkom zochten, zagen we iemand van jouw crew naakt in de tuin douchen.

JADOT. (Lacht) “We leven in een wereld die steeds meer digitaal wordt. Bij onze presentaties in zulke gebouwen ervaar je opnieuw met volle teugen de tactiliteit van design. Je kunt letterlijk alles aanraken en een babbeltje slaan met de ontwerpers. Dat verschilt compleet van hoe het er op een beurs aan toe gaat. Daar loop je rond in haast een winkelruimte en spreek je met verkopers die op commissie werken. We zijn als een familie, er heerst geen onderlinge concurrentiestrijd. Het draait hier niet om het geld, maar om de spirit. En doordat wij met velen zijn, barst het hier van de energie. We zijn geen coworkplaats, maar ook geen collectief. The New York Times noemde ons een ‘hedendaagse gilde’. Bij die term voel ik me goed.”

Is speelsheid belangrijk voor jou?

JADOT. “Ontzettend belangrijk. Ik moet kunnen spelen. Zo niet, dan zie ik het nut niet in van mijn job. Voor mij gaat het om de totale vrijheid van creëren. Ik ben ook een fan van het adhocisme – naar het Latijnse ad hoc. Het is een filosofie die aanleunt bij improvisatie en impliceert dat je snel creatieve beslissingen neemt. Alle vormen van vastgeroestheid en bureaucratie vermijd ik. Natuurlijk zijn er steeds administratieve zaken die dienen te gebeuren, maar zelfs die houd ik zo klein en eenvoudig mogelijk. Moeilijke contracten met een hoop regels en advocatuur vermijden wij gewoon.”

Hoe dwing je dat af? Want je projecten zijn vrij groot.

JADOT. “Ik ben een goede storyteller en overtuig de klant om in mijn gekke wereld te stappen. Een goed voorbeeld is Royale Belge, het voormalige, kruisvormige AXA-gebouw in Watermaal-Bosvoorde. Het wordt een waanzinnig project met coworkingruimtes, een restaurant, een fitness, zwembaden, noem maar op. Wij hebben de ontwerpwedstrijd gewonnen. Nu nodig ik verschillende ontwerpers uit en vervolgens spelen we met ideeën, de planning en het budget totdat het lukt.”

Dat klinkt als pure chaos.

JADOT. (Lacht) “Ik noem het serendipiditeit. Zo creëer ik een kader waarin gewerkt wordt, maar laat ik een groot deel onbestemd voor nieuwe ideeën. Vervolgens is het aan de uitgenodigde ontwerpers om die leemtes in te vullen. En ik laat het allemaal gebeuren. Dit is mijn manier om creatie te managen. Vergelijk het met een filmregisseur. Die vraagt niet aan zijn acteur om bijvoorbeeld te huilen, maar schept via omwegen een sfeer waarin de acteur de te acteren emotie zal aanvoelen. Door verschillende ontwerpers uit te nodigen krijg je tevens verschillende inhoudelijke lagen in een project. Je voelt dat het project niet door één persoon bedacht is. Je voelt met andere woorden een zekere menselijkheid, een zekere imperfectie. Wanneer alles te strak georganiseerd is, dan betekent dat de dood van een project. Zo werk ik al sinds het begin van mijn carrière.”

Wanneer ben je met design begonnen?

JADOT. “Op mijn achttiende. Na mijn middelbare schooltijd aan de Academie voor Schone Kunsten in Brussel wilde ik verder studeren in Firenze. Toen overleed mijn moeder plots aan kanker. Samen met mijn vader leidde ze een zitmeubelbedrijf. Ik wou mijn vader graag helpen in die zaak, maar daar werd hij boos om. ‘Leid je eigen leven toch gewoon’, zei hij. Het was een klein bedrijf van zo’n 35 man. Ik heb er enorm veel geleerd: de persoonlijkheden van de klanten en de interieurdesigners met wie we samenwerkten. Na twee jaar kwam een klant langs die naast zitmeubilair ook een keuken, een bibliotheek en andere ruimtes wilde laten ontwerpen. Dat was mijn eerste project. Daarop volgden gelijkaardige kleine interieurprojecten. Op een gegeven moment vroeg een klant om een houten huis van 600 vierkante meter in het bos aan te pakken. Ik zei daar ja op, zoals altijd op alles. Op dat moment, na tien jaar bij mijn vader te werken, ben ik me wat beginnen te organiseren en heb ik mijn eigen bedrijf gestart.”

Kortom, je hebt nooit anders gedaan dan je intuïtie te volgen?

JADOT. “Mijn visie geef ik nooit op, niet voor de planning en ook niet als ik een njet krijg van een aannemer. Weet je, de dood van mijn moeder heeft mijn manier van denken veranderd: werk snel, er is geen tijd te verliezen. Mijn filosofie is: de helft van ons leven bestaat echt en de andere helft is misschien wel onwerkelijk. Wat welk deel is, dat blijft onduidelijk. Ik kan perfect afstand nemen van de dingen, maar tegelijkertijd kan ik er ook echt in duiken. Die filosofie geeft me de vrijheid en de ruimte om te genieten van alles en dat zonder stress te ervaren.”

Heb je dan nooit stress?

JADOT. “Ik voel natuurlijk wel spanning als er een deadline nadert, maar diep vanbinnen blijf ik kalm. Als je stress voelt of niet: de deadline blijft exact dezelfde. Ik benader het zo al van kinds af aan. Ik ben gewoon zo.”

Zoek je nooit de rust op?

JADOT. “Ik rust als ik slaap. Tegenwoordig is dat zeven uur per dag, daarvoor had ik genoeg aan minder. Als ik hier in het atelier uit een meeting stap, dan trek ik wel eens een deur open van andermans atelier en babbel ik over zijn praktijk. Voor mij is dat een beetje vakantie. Ik hou ervan andermans ideeën te horen en de gedachten die in mijn hoofd sluimeren te uiten. Ik kan ze niet opkroppen.”

Je bent in België een pionier als het aankomt op het gebruik van recuperatie. Leidt die anti-materialistische houding ook tot rust?

JADOT. “Ik werk al met gerecupereerde materialen van toen ik tien jaar oud was. Toen ik van school thuiskwam, bouwde ik mijn eigen speelgoed met het afval dat op de grond in het atelier lag. Tijdens de dag van het grof huisvuil ging ik met de kruiwagen op schattenjacht. Ik heb vooral een groot respect ontwikkeld voor materialen in het algemeen. We zijn hier als mens niet om grondstoffen te verkwisten. Ik stel alles op dezelfde hoogte: er bestaat geen hoogwaardig en laagwaardig materiaal. Dat is het probleem van vandaag. Veel mensen scheiden belangrijke van zogezegd minder belangrijke zaken. En het leidt tot stress.”