Werken in de zevende hemel

Tussen wasmachines, in koffiebars, ten midden van de natuur of in hotels: toon me je co-working plek en ik zeg wie je bent. Net voor Art Brussels opent Fransman Frédéric de Goldschmidt Cloud 7, waar artistieke zielen kunnen werken tussen 1500 vierkante meter hedendaagse kunst.

Een Edouard Manet, hem ooit geschonken door zijn grootmoeder, en een gebouw uit 1820 in de Brusselse kaaienwijk. Met die twee elementen kon Frédéric de Goldschmidt eindelijk zijn grote droom verwezenlijken: zijn verzameling hedendaagse kunst, die hij de laatste vijftien jaar heeft opgebouwd, permanent en op een informele manier aan een zo groot mogelijk publiek laten zien.

We zitten in de eenvoudige, opgeruimde woning van Goldschmidt en drinken koffie aan een houten tafel, een ontwerp van Jean Prouvé, met rondom rond de gerecycleerde houten krukjes van Piet Hein Eek. Hij vertelt ons hoe zijn coworking-formule tot stand kwam.

Frédéric de Goldschmidt is gepassioneerd door hedendaagse kunst en Brussel heeft hem op dat vlak veel kansen gegeven.

“Toen ik afstudeerde aan de HEC in Parijs, kreeg ik mijn eerste baan in België bij de Groep Brussel Lambert (GBL), waar ik als adviseur verantwoordelijk was voor de audiovisuele- en mediabedrijven. Vervolgens ben ik in Frankrijk gaan werken, voor Maxwell en een dochteronderneming van de groep Vivendi Universal. Intussen was ik getrouwd met een Belgische vrouw die me vergezelde naar Parijs en kregen we twee dochters.”

Passie voor hedendaagse kunst

“Een Manet die ik kreeg van mijn grootmoeder, die in 1973 overleed, en die veel geld waard was, lag in een kluis in de toenmalige BBL, aan de Marnixlaan. Ik had het doek misschien twee keer bekeken nadat ze het aan mij gegeven had. In 2008 besloot ik het te verkopen en een meer eigentijdse kunstcollectie op te bouwen, een voor mij totaal onbekend terrein. Ik werd verliefd op de kunstenaars van de Zero-beweging uit Düsseldorf. Ik ontdekte ze op een tentoonstelling in de Sperone Gallery in New York in 2008 waar ik meteen drie werken kocht. Zo ben ik begonnen met het verzamelen van hedendaagse kunstenaars, vooral door me te bewegen in het artistieke leven van Brussel en België.

Gebrek aan ruimte

Vandaag bevat de collectie van Frédéric de Goldschmidt enkele grote namen – Marcel Broodthaers, Marcel Duchamp, Lucio Fontana, Jannis Kounellis, Sol LeWitt, Piero Manzoni, François Morellet, Cy Twombly en Berlinde De Bruyckere – maar ook enkele rijzende sterren van de Brusselse kunstscène, zoals Aline Bouvy, Lieven De Boeck, Nadia Guerroui, Nicolás Lamas, Ariane Loze, Benoît Platéus en Fabrice Samyn.

“Ik organiseerde een eerste tentoonstelling van een vijftiental werken in 2010, het jaar waarin mijn vader overleed en ik zijn productiebedrijf in Parijs overnam. Intussen bleef ik gewoon kunst verzamelen in Brussel. Maar het bleef mijn grote ambitie om mijn verzameling tentoon te stellen, omdat ik dat nergens anders kon.”

Nederigheid

Hoewel de naam en de activiteit van Frédéric de Goldschmidt luxe en welvaart suggereren, ademt zijn verzameling hedendaagse kunst de poëzie van eenvoudige materialen – wat niet wil zeggen dat de werken weinig waard zijn.

“Zelfs voordat ik begon met verzamelen, was ik altijd verbaasd over de schoonheid die uit het alledaagse kan komen. Dat was ook de insteek van de Zero-beweging, (de kunststroming van na de Tweede Wereldoorlog die radicaal vernieuwende kunst voortbracht, zonder ‘verhalende’ voorstellingen, nvdr) die van nul wou herbeginnen en emoties wou genereren uit de weergave van de dagdagelijkse realiteit.

Door de ogen van de kunstenaar en zijn werk kunnen wij dat ook leren en proberen om, ook buiten de kunstbeleving, onze blik op het dagelijkse leven te richten.”

Meer concentratie

Psychologie is nog steeds geen exacte wetenschap en dus zijn de studies over het al dan niet gunstige effect van (hedendaagse) kunst op de concentratie en de productiviteit op het werk nog niet eenduidig.

“In dat opzicht waag ik met Cloud 7 een gok. Mijn eigen ervaring leert me dat wanneer ik afdwaal in een ruimte met kunstwerken, mijn aandacht opnieuw gekanaliseerd wordt. Die esthetische beleving geeft me nieuwe energie en concentratie. Maar ik heb geen wetenschappelijke studies gevonden over de aangename of storende rol die hedendaagse kunst kan spelen bij de productiviteit op het werk. Ik weet alleen dat ook Belgacom ooit met een kunstcollectie begon om haar werknemers op de werkvloer te stimuleren. Net zoals Belfius, Lhoist in Limelette, ING, de Nationale Bank of Uhoda in Luik…dat deden. Ik omarm die gedachte. Een creatieve omgeving kan ook de communicatie bevorderen. Kunst kunnen bekijken wanneer je maar wilt is een heel andere ervaring dan kunst gaan bekijken in een galerie of een museum.”

De magie van het getal 7

De naam Cloud verwijst duidelijk naar de digitale wereld waarin we nu werken, maar in combinatie met 7 wordt deze plek de zevende hemel. Voor de naambekendheid is het getal 7 zeer belangrijk. Het gebouw is gelegen aan de Handelskaai 7. Het heeft zeven verdiepingen en is geopend van 7u tot 19u. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de Duitse filmproduktie- en distributiemaatschappij UFA er actief en ook voor Frédéric de Goldschmidt zelf is de zevende kunst geen onbekend terrein. Zijn vader Gilbert was een filmproducent en zijn moeder France Roche een filmjournaliste. Bovendien zal de ruimte het hele jaar door 7 op 7 toegankelijk zijn voor zij die er een permanent kantoor huren (5 dagen per week voor de anderen).

Een kwaliteitsvolle werkomgeving

“Cloud 7 zal zo’n 69 werkplekken tellen. Samen met de zitplaatsen in de lounge en de bar én de conversatiebanken komen we aan plaats voor ongeveer 100 mensen. Maar natuurlijk zal niet iedereen op hetzelfde moment komen. Wij willen een kwaliteitsvolle werkomgeving op maat bieden. Verder is er Wifi, een projectie- en conferentieruimte, fotokopieerapparaten, een koffiebar en een kleine catering met een externe cateraar. De bureautafels zijn van Rotor, een Brussels bedrijf dat meubels uit verlaten gebouwen recycleert. Andere elementen, zoals de bar en de grote tafel zijn door een schrijnwerker op maat gemaakt. Bij Cloud 7 gaan vier mensen aan de slag. We hopen dat kunstminnende klanten via mond-aan-mond reclame snel de weg zullen vinden naar deze inspirerende plek.”