Waarom slapen tijdens de werkuren nog niet zo gek is: ‘Het is de kwaliteit van het werk die telt’

Chocoladerepen, volle koffiemokken en blikjes Red Bull: er wordt vaak heel wat in de strijd gegooid om af te rekenen met een namiddagdip. Nochtans is het soms beter om toe te geven aan die slaperigheid. ‘Powernaps op het werk kunnen zelfs de kans op een burn-out verkleinen.’

Net na de middag wordt het steevast wat drukker aan de koffieautomaat. Er wordt gegeeuw onderdrukt en uw eerst nog bedwingbare to-dolijst is plots veranderd in een mijnenveld. Kan een dutje helpen?

Voor u begint te lachen: bij Google mag het, Uber ging al overstag en ook werknemers van ijsjesgigant Ben & Jerry’s mogen slapen tijdens de werkuren. Laat dat nu net bedrijven zijn die bejubeld worden om hun vooruitstrevende werkcultuur. Bij Google kunnen werknemers zelfs twintig minuten horizontaal doorbrengen in speciale capsules die de slapers na twintig minuten weer wekken.

Ook slaapexpert Annelies Smolders, auteur van Start to sleep, is erg enthousiast over de mogelijkheid om te dutten op het werk. ‘Ik promoot het overal waar ik lezingen geef. Als je je werknemers die mogelijkheid kunt bieden, doe het dan’, klinkt het stellig.

Hardnekkig taboe

Toch zijn er heel wat bedrijven die het idee van slapen op het werk nog niet omarmen. ‘Het blijft een groot taboe’, weet ook Smolders. ‘Slaap is voor heel wat werkgevers iets wat je thuis doet, op het werk moet je vooral presteren. Terwijl iemand die ‘s nachts al goed slaapt en ook op het werk de kans krijgt om een korte powernap te doen, daardoor net productiever en creatiever uit de hoek zal komen.’ Volgens de slaapexpert moeten we verder durven kijken dan het aantal uren dat iemand achter zijn bureau doorbrengt. ‘Uiteindelijk gaat het om de kwaliteit van het werk.’

De voordelen van slaap als remedie tegen een namiddagdip werden nog eens nadrukkelijk aangehaald in een studie door het wetenschappelijk tijdsschrift Nature Neuroscience. Daaruit bleek dat de testpersonen doorheen de dag steeds minder productief werden. Dertig minuten slaap kon die achteruitgang stopzetten. Testpersonen die een uur mochten slapen, kropen nadien weer met hun oorspronkelijk energiepeil achter hun bureau.

En voor wie nog niet overtuigd is: slapen op het werk zou ook het risico op een burn-out kunnen verminderen. ‘Iemand die een burn-out aan het ontwikkelen is, heeft een verminderde draagkracht. Het zijn vaak mensen die willen blijven presteren maar die na een tijd gewoon niets meer gedaan krijgen’, vertelt Smolders. ‘De eerste oorzaak van een burn-out is werkstress, maar de tweede is slaap. Slaap is nu eenmaal de beste energiebron.’

Pieken en dalen

Het is bovendien heel normaal dat uw energiepeil in de namiddag weleens keldert. Mensen zijn niet de hele dag even productief, maar werken net volgens pieken en dalen in energie die bij iedereen anders zijn. Maar ook de manier waaróp je werkt, beïnvloedt hoe energiek we ons doorheen de dag voelen. ‘We zijn heel vaak afgeleid en werken graag aan verschillende opdrachten tegelijk, maar dat vermoeit ons brein enorm. Het is veel gezonder om je op één taak te focussen dan twee of drie dingen op hetzelfde moment af te werken’, weet Smolders.

Net omdat heel wat werknemers overdag wel wat extra rust kunnen gebruiken, ging in Brussel drie jaar geleden Pauz open, een centrum waar overspannen werknemers tijdens de werkuren konden slapen. De oprichters menen ambitieus dat onze werkcultuur de voorbije jaren enorm geëvolueerd is, en dat de manier waarop we pauzeren niet achter mag blijven. Volgens zaakvoerder Najat Bouzalmad was België nog niet klaar voor hun concept en wordt slapen tijdens de werkuren nog veeleer met wenkbrauwfronsen onthaald. Resultaat: de zaak moest eerder deze maand alweer sluiten. ‘Terwijl er in Frankrijk een tiental gelijkaardige concepten zijn die het heel goed doen’, klinkt het. ‘Het probleem is dat mensen pas veel te laat doorhebben dat ze uitgeput zijn of wat extra slaap kunnen gebruiken.’

Bij Colruyt is slapen op het werk dan weer wél al ingeburgerd. In de hoofdkantoren van het bedrijf werden zogenaamde stilteruimtes opgetrokken waar werknemers zich even kunnen afschermen van de alledaagse drukte, aan yoga kunnen doen óf gewoon kunnen slapen. Het bedrijf biedt zelfs trainingen aan die je aanleren om je in vijftien minuten intens te ontspannen.

‘We willen inzetten op het welzijn van onze werknemers’, licht Liesbeth Sabbe toe, directeur Mens en Organisatie bij Colruyt Group. ‘Als werknemers zich beter voelen, heeft dat uiteindelijk een positieve impact op het bedrijf. Die stilteruimtes worden gebruikt om je terug wat meer op jezelf te focussen, maar andere mensen halen dan weer energie door tijdens de middag te gaan lopen of door een korte wandeling te maken. We willen niemand tot iets verplichten, maar we merken dat het aanbieden van de mogelijkheid waardevol is voor heel wat mensen.’

Al hoeven andere bedrijven absoluut geen speciale ruimte in te richten om hun werknemers wat extra slaap te gunnen. Met een comfortabele bureaustoel en een lege vergaderzaal kom je al ver. ‘Als we binnen het beleid in de hoogste regionen aangeven dat het oké is om een dutje te doen op het werk, nemen werknemers dat snel over’, weet ook Smolders.

Alleen voor goede slapers

Al is slapen op het werk niet voor iedereen de juiste oplossing: enkel mensen die sowieso al goed slapen, hebben baat bij een powernap. Slechte slapers mogen zelfs nooit dutten omdat het hun nachtrust overhoop kan halen, terwijl het vaak net die mensen zijn die er overdag ellendig bijlopen en die het meest uitkijken naar wat extra rust. Smolders: ‘En je moet weten: de helft van de bevolking slaapt slecht, dus een concentratieprobleem kan je niet oplossen door simpelweg iedereen op het werk te laten slapen.’

Volgens Smolders zijn er ook heel wat goede slapers die gewoon te weinig tijd in hun bed doorbrengen. Ze vertelt dat ook voor die groep mensen slapen op het werk niet de geschikte oplossing is. ‘Als je fris wilt zijn, moet je ‘s nachts gewoon meer slapen.’