Butlers op de Baltische Zee: Cruisen in beperkte kring

Luxury Style Ponant, pionier in de sector van luxecruises

Met een beperkte groep op een luxueuze boot genieten van uitzonderlijke bestemmingen en dito gastronomie. Volgens rederij Ponant ligt daar de sleutel tot cruisesucces, én tot duurzaam reizen. Trends Style ging mee aan boord.

TEKST / An Bogaerts FOTO’S / Ponant

Bingoavonden, grootkeuken en een bejaard ­publiek. Mijn vooroordelen over cruises zijn – of tenminste: waren – dezelfde als die van heel wat generatiegenoten tussen dertig en zestig jaar. Cruisen, dat is iets voor later, wanneer je moeilijk te been bent, of wanneer je meent alles al gezien te hebben en een vakantie vooral comfortabel moet zijn, veeleer dan smakelijk en interessant. Het is dan ook met een flinke portie scepsis dat mijn volledige gezin op een mooie zomerdag in Helsinki incheckt op Le Champlain, een klein cruiseschip met de looks van een privéjacht. Voor wie de populaire serie ­Succession zag: het doet denken aan het schip waarop de familie Roy weleens een vakantie op Italiaanse wateren doorbracht. Voor wie de serie niet zag: de familie Roy bezit een miljarden-­imperium, dus die connotatie is zeker positief.

Ook op het schip worden we aangenaam ­verrast. Het interieur is dat van een volwaardig luxehotel, met gezellige zithoeken, kwalitatief outdoordesign, twee ruime restaurants, een theater, een spa en The Blue Eye, een loungebar onder de waterlijn met een groot, oogvormig venster.

De bedoeling is een uitzonderlijke ervaring te creëren, waarbij je dus als een haai, of een potvis zo je wil, door het water klieft en vanop de eerste rij het kleurrijke leven in de diepzee kan waarnemen. In tropische wateren moet dat een fantastische beleving zijn, in de koude en donkere Baltische Zee geeft dat niet meteen het gewenste effect. Maar het blijft wel een bijzonder plekje aan boord. Naarmate de trip vordert, zal blijken dat de panoramische loungebar op dek 6 onze ­favoriet is, om van de adembenemende ­zonsondergangen op zee te genieten. Dat er ook steevast een Cocktail of the Day wordt ­geserveerd, én er mooie, houten design­gezelschapsspellen klaarliggen, is mooi meegenomen. Maar vooral het feit dat we nooit moeten dringen voor een plaats aan boord, is een verademing. Soms zitten we zelfs alleen in de loungebar. Het schip heeft zoveel hoekjes, bars, restaurants en terrassen, dat je zelden ­gewaarwordt met 125 gasten en zo’n 120 man personeel ‘opgescheept’ te zitten.

Duurzame ambities

De gasten op Le Champlain zijn allesbehalve immobiele bejaarden. Trekken onze twee ­kinderen de gemiddelde leeftijd aan boord drastisch naar beneden? Dat wel. Maar ­resulteert dat in vrij spel in het panoramisch zwembad aan boord? Ook natuurlijk. Het ­gastenbestand is grotendeels Frans. Dat is niet verwonderlijk. Ponant, de rederij die de cruises op dit en nog twaalf andere schepen organiseert, is een Frans bedrijf. Onder de slogan ‘Explore to Inspire’ wil Ponant zijn gasten eerst en vooral in een exclusief ­kader laten reizen, maar het hecht het ook veel belang aan het ontdekken en beter begrijpen van de natuur. Niet toevallig is Le Champlain het eerste schip dat experimenteert met biobrandstof B100, een stof die wordt gerecycleerd uit gebruikte voedingsoliën. Die inspanning is nodig om Ponants ambitie waar te maken: tegen 2030 moet de CO2-uitstoot met 30 procent ­verminderen ten opzichte van die in 2018. De bewering dat cruisen vervuilender zou zijn dan vliegen, wil Ponant stilaan de wereld uit helpen. Voor de gigantische mastodonten die op regu­liere brandstof duizenden mensen vervoeren, kan die vergelijking nog kloppen, maar Ponant wil het anders aanpakken. Nergens aan boord krijgen we plastic flesjes in de handen geduwd, bijvoorbeeld, en het afval wordt gesorteerd.

In 2018 richtte het bedrijf een Foundation op ter ondersteuning van researchinitiatieven en bedrijven die de oceanen en de poolgebieden beschermen. Een belangrijk visitekaartje voor Ponant is Le Commandant Charcot, een ijs­breker waarmee het expedities naar Antarctica organiseert. Ponant heeft er dus baat bij dat de poolgebieden zo veel mogelijk intact blijven.

Vieruurtjes

Tijdens onze tiendaagse reis over de Baltische Zee komen we ze tegen, de cruisemastodonten waar mensen met een all-inbandje in de rij staan om op en af het schip te kunnen gaan. Grote havens als die van Helsinki, Gdansk en Kopenhagen zijn uitgerust om die drijvende steden te ontvangen. Veel unieker zijn de stops die alleen bereikbaar zijn voor veel kleinere schepen, zoals Le Champlain. Eilandjes als het Zweedse Gotland bijvoorbeeld, waar het bloemenstadje Visby (Unesco-werelderfgoed) een heerlijkheid is om te wandelen langs de ruïnes van kathedralen. Of Bornholm, een Deens eiland dat sinds de bekroning van het restaurant Kadeau met een twee Michelin­sterren én een groene Michelinster is ­uitgegroeid tot een waar foodie-eiland.

Dat ook foodies op cruise gaan, blijkt uit een kleine rondvraag onder de niet-Franse gasten. Wanneer we bij de Amerikaanse, de Austra­lische en de Nederlandse gasten informeren waarom ze voor Ponant kiezen, dan komt ­uiteraard de kleinschaligheid ter sprake, het luxueuze kader, de grote kajuiten met terras, maar vooral: het eten. Sinds 2016 heeft Ponant een samenwerking met Ducasse Conseil.

Het consultingbureau van de bekende Franse Michelinchef Alain Ducasse leidt de Ponant-chefs op en begeleidt hen. Het resultaat is een dagelijks à-la-cartemenu, dat de vergelijking met de betere restaurants op land moeiteloos kan doorstaan. Van versgebakken brood over krabbenpoten en sushi tot fine-dininggerechten met zeebaars, wagyu beef en sint-jakobsvruchten.

Misschien wel de fijnste maaltijd van de dag aan boord is diegene die je thuis al weleens durft over te slaan: de degustatie om vier uur in de namiddag. Voor die degustatie wordt een buffetje opgezet op het buitendek, zodat je van het best mogelijke uitzicht kan genieten, terwijl je proeft van crêpe suzette, bijvoorbeeld, of van kaviaar met wodka, of van de langste tompoes die ik ooit zag. Dat alles vooraf al is betaald, geeft een enorm gevoel van rust tijdens de reis. Maar het leidt niet – en dat in tegenstelling tot opnieuw die gigantische cruiseschepen – tot een graai­gedrag waarbij iedereen voortdurend een ­
glas wijn in de hand heeft. De ene die we er ­mogelijks van betichten meer dronken dan nuchter door de Baltische Zee te klieven, is de sommelier. Maar laat ons dat als een geval van beroepsmisvorming beschouwen.

De held van het schip

Dat ik mijn vooroordelen over cruises grondig moet herzien, was al van bij de check-in duidelijk. Dat ik ook nog eens fan zou worden van het concept, had ik niet zien aankomen. Voor ­iemand die professioneel én privé regelmatig reiskoffers in- en uitpakt, is het een verademing tien dagen te kunnen rondreizen zonder ook maar één keer opnieuw te moeten inpakken. Bovendien kan je als gezin op zo’n boot ook ­gerust je eigen ding doen. Terwijl de kinderen een gezelschapsspel spelen op dek 6, leeft ­manlief zich uit in de gym en sauna met zicht op zee, en begeef ik me naar het theater voor een historische lezing over de afscheiding van de Baltische Staten. Die lezingen zijn een enorme meerwaarde voor de reis, veel meer nog dan de georganiseerde excursies waar je dagelijks voor kan intekenen. Waarom niet meer jonge gezinnen daarvoor kiezen? Ik heb er, eerlijk gezegd, het raden naar.

Het imago zit de cruisesector nog altijd tegen, dat zeker, en ook de prijs ligt bij Ponant hoog. Het zijn geen bedragen die elk gemiddeld ­gezin zomaar neertelt voor een vakantie. Maar de service, de kwaliteit, de beleving en de vriendelijkheid van het oosterse personeel (uit onder andere Indonesië en De Filipijnen) rechtvaardigen wel een kostprijs van al gauw 5470 euro per volwassen deelnemer. Zelfs ­weken na de reis spreken de kinderen nog ­altijd van Bagus, de butler die tot driemaal per dag onze kajuit kwam opruimen en die de kinderen voortdurend aansprak over wat ze die dag allemaal hadden gezien en beleefd. Voor de meeste passagiers is de kapitein de grote held van het schip – en ja hoor, ook wij hebben een obligate foto met de sympathieke aanvoerder – maar voor de kinderen zal vooral Bagus bijblijven. Zodanig zelfs dat ze volgende zomer per se opnieuw op cruise willen gaan, het liefst met Le Champlain als het even kan, én met Bagus. Dat luxecruises alleen een ­bejaard publiek aanspreken, is bij deze een ­fabeltje dat we experimenteel kunnen weerleggen. Onze jongste zoon is acht.

INFO: Ponant reist met zijn schepen de hele wereld rond. Alle bestemmingen en prijzen vind je op
www.ponant.com