‘Wij zijn de meest bescheiden multinational ter wereld’

Wie over elektrische voertuigen praat, denkt automatisch aan het Amerikaanse Tesla en zijn praatgrage baas Elon Musk. Maar in alle stilte staat het Chinese BYD klaar om de wereld elektrisch te laten rijden. Een blik in de toekomst.

Amper iemand in Europa weet wat BYD is en wat het doet. Alleen in de wereld van batterijen en auto’s doet de naam een belletje rinkelen. Nochtans heeft het bedrijf alles in zich om op zijn terrein de wereld te veroveren. In zekere zin is dat al het geval, want BYD is de wereldleider in oplaadbare batterijen voor mobiele communicatie. “Een kwart van de wereldmarkt”, stelt de onderneming. Sinds een paar jaar presenteert BYD zich stilletjes als de koning van het elektrische vervoer en van batterijen voor elektriciteitsopslag van zonnepanelen en windmolens. Zo plaatste het in de Verenigde Staten de Grand Ridge Battery Storage, een park met zonnepanelen en windmolens van 31,5 megawatt.

Grootste fabrikant

BYD staat voor Build Your Dreams en is het geesteskind van de 50-jarige Wang Chuan-fu. De CEO, hoofdaandeelhouder en stichter, is een boerenzoon. Nog jong werd hij wees. Zijn broer en zus voedden hem op. Hij werd burgerlijk ingenieur en begon in 1995 dankzij een lening van 300.000 euro van een neef met zijn eigen bedrijfje, goed voor twintig werknemers.

Voordien had hij de gsm-batterijen van Sony en Sanyo ontleed en hij wist dat het beter kon. Vijf jaar later was hij de grootste fabrikant van oplaadbare gsm-batterijen ter wereld. In 2003 kocht hij het virtueel failliete Xian Qinchuan Auto, dat Suzuki’s assembleerde. Vijf jaar later had hij met de F3 het best verkopende Chinese automodel.

In 2008 bewoog hij zich op zijn favoriete terrein, de batterij-aangedreven auto en autobus. Eerst met de hybride F3DM, een milieuvriendelijkere versie van de Toyota Prius, in 2009 met de volledig elektrische E6. Allemaal vanuit zijn hoofdkwartier in Shenzhen. In 2009 werd hij door onder meer Forbes uitgeroepen tot de rijkste Chinees.

Wet van de sterkste

Het verhaal van Chuan-fu en BYD is in veel opzichten het verhaal van het moderne China dat de miserie van Mao Zedong achter zich liet en ‘s werelds grootste economische mogendheid werd, volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Terwijl Shenzhen in 1980 een grote landbouwgemeenschap was, is het nu een gigantisch conglomeraat met meer dan 11 miljoen inwoners en een eigen aandelenbeurs.

En toch blijft het beursgenoteerde BYD bescheiden. Zelfs al had het in 2015 een balanstotaal van 4,3 miljard euro, een eigen vermogen van 4,9 miljard, een omzet van 10,57 miljard en een nettowinst van 517 miljoen euro. Isbrand Ho, de managing director van BYD Europe: “Wij zijn een van de meest bescheiden, stille multinationals ter wereld. Dat heeft te maken met het karakter van Wang Chuan-fu, die gelooft dat kwaliteit zichzelf verkoopt. We begonnen 21 jaar geleden met twintig mensen en hebben nu al meer dan 200.000 personeelsleden, van wie 13.000 ingenieurs. Hij en ik leerden dat je constant moet innoveren en daarvoor een goede strategie moet hebben. Het is de wet van de sterkste.”

Voor dit jaar rekent men op de verkoop van 120.000 hybride en zuiver elektrische auto’s. Een groei met 130 procent en voor elektrische voertuigen zelfs met 310 procent. Los daarvan zal BYD dit jaar zo’n 15.000 elektrische autobussen produceren.

Batterijtechnologie

Opvallend is dat BYD andere technologie gebruikt. Terwijl onder meer Tesla en Nissan een batterij gebruiken gebaseerd op lithium met nikkel en kobalt, gebruikt BYD lithium met ijzerfosfaat. Dit is iets minder krachtig, maar niet brandbaar en milieuvriendelijk. De lagere kracht ving het op door technologische innovatie. Legendarisch is het verhaal dat Chuan-fu in het bijzijn van een topman van de investeerder Warren Buffett van het elektrolysewater van zijn batterij dronk. In 2008 investeerde Buffett 232 miljoen dollar in BYD, goed voor 9,09 procent in de groep. Een van zijn beste investeringen, met eind 2015 een winst van 313 procent.

Volgens Carlos Ghosn, de grote baas van Renault en Nissan en een man die elektrische wagens sterk promoot, is China de plaats waar de definitieve doorbraak van elektrische voertuigen zal gebeuren. China is nu al met een verkoop in 2015 van meer dan 24 miljoen wagens, het dubbele van de VS, de grootste automarkt ter wereld. “We hebben zo’n 65 procent van de Chinese markt voor hybride en elektrische wagens in handen”, klinkt het bij BYD. Bovendien neemt de overheid almaar radicalere maatregelen tegen de milieuverontreiniging. Zo kan men in steden als Sjanghai, Peking en Guangzhou alleen nog maar via een loterij een autoplaat bekomen, behalve als men een elektrische of hybride wagen koopt. Met daarboven een vrijstelling van btw en een subsidie van minstens 8000 euro.

BYD verkoopt zijn hybride en elektrische auto’s alleen in China en reserveert het buitenland voor autobussen en taxi’s met benzinemotoren, bestemd voor landen als Ethiopië. “Een aantal jaren geleden hebben enkele Chinese autoproducenten zich op de Europese markt gewaagd, met rampzalige gevolgen. Ze waren niet klaar”, zegt Isbrand Ho. Wij wachten nog even en willen eerst naambekendheid en een goed imago krijgen, kwaliteit leveren en een degelijk distributienetwerk uitbouwen. Maar we komen zeker naar Europa.”

Autobussen

Met taxi’s en vooral autobussen lijkt dat zeer goed te lukken. Zo presenteerde BYD begin september in Londen de verkoop van 51 elektrische bussen waarmee London for Transport twee buslijnen zal uitbaten. Ze vertrekken vanuit hun stelplaats om 5.30 uur, keren terug om 23.30 uur en hebben dan nog bijna een kwart van hun batterijkracht over. ‘s Nachts laden de batterijen op. Dat duurt vier uren. “Wij zijn zeer tevreden, behoudens enkele problemen verloopt alles perfect. We bestelden al een nieuwe set bussen bij BYD. Die worden in de herfst van 2017 geleverd”, klinkt het bij London for Transport.

Ook in onder meer het Britse Nottingham, op de luchthaven van Schiphol en op Schiermonnikoog rijden de bussen van BYD. Dat maakt rivalen als het Nederlandse VDL en het Belgische Van Hool ongerust. Hun technologie staat nog niet zover. “Het klinkt hautain, maar wij zijn de enigen die alles in huis hebben terwijl anderen overal stukken moeten kopen en die in elkaar moeten passen”, zegt Isbrand Ho. “Het is ook essentieel dat alles goed op elkaar inspeelt.” Typerend is dat BYD de enige autoproducent is die ook zijn eigen batterijen maakt. Zo kopen Renault en Nissan hun batterij bij LG Chem, terwijl Tesla koopt bij Panasonic. BYD heeft in Tibet zelfs een concessie voor de ontginning van lithium. Er loopt ook een proefproject met een dubbeldekbus van BYD en dat gaat volgens London for Transport naar behoren. “De tests bewijzen dat hij erg betrouwbaar blijkt en alleen enkele problemen vertoont die worden opgelost”, stelt men in Londen.

Een proeftest bij de Brusselse MIVB drie jaar geleden bleek dan weer niet voldoende. Brussel is ook heuvelachtiger dan Londen. “Sindsdien is er wel wat veranderd”, klinkt het daar. Wie zijn oor bij openbaarvervoermaatschappijen te luisteren legt, leert dat er in de toekomst amper of geen dieselbussen meer zullen worden gekocht. De elektrische bus lijkt het te halen.

De luchthaven van Zaventem moet weldra beslissen welke bussen ze zal kopen en ook daar is BYD kandidaat. Mogelijks zal men onder druk van de rivalen voorlopig kiezen voor tussenoplossingen zoals aardgas of hybride modellen. Maar dat lijkt maar tijdelijk. De weg voor BYD ligt helemaal open. Voor Van Hool is het daarom meer dan essentieel die achterstand zo snel mogelijk in te halen. “We werken er hard aan”, klinkt het daar ietwat gepikeerd.

BYD zal ook in Europa bussen maken. Er komt een fabriek in de Hongaarse stad Komârom, waar initieel 300 mensen zo’n 400 bussen per jaar gaan bouwen. Het gaat om een investering van 20 miljoen euro. De fabriek gaat open begin 2017. De bussen zijn voor de continentale Europese markt, niet voor het Verenigd Koninkrijk.

Taxi’s in Brussel

Ook voor taxi’s lijkt de weg open te liggen. Er bollen al honderden taxi’s van BYD in Europa en daar lijkt iedereen eveneens best tevreden mee. Zo rijden er in Brussel 34 taxi’s E6 van BYD. Akbal Said van de nv Liberty Cars in Brussel, eigenaar van veertien wagens en de officiële distributeur, klaagt niet: “Ze kunnen officieel 300 km aan, maar in de praktijk is dat tussen 220 tot 250 km, voldoende voor Brussel. Bovendien komt er volgend jaar een nieuw model dat officieel 400 km zal aankunnen. Ook in onderhoud valt het allemaal mee. Kunnen wij het probleem niet oplossen, dan komt er een Chinese ingenieur. Hun Europese hoofdzetel is in Rotterdam. Alleen de prijs, 46.000 euro, is nog te hoog om echt veel succes te hebben.”

De hoge prijs is het enige dat de massale komst van de elektrische auto’s nog afremt. Amsterdam wil het aantal laadpalen tegen 2018 verdubbelen tot 4000. In België plannen Eandis en Infrax 6000 aansluitpunten tegen 2020.

Omdat BYD de beste kwaliteit van batterijen levert, lijkt het wereldwijd een erg belangrijke rol te gaan spelen in die markt. Zo kost een Tesla het dubbele van een E6 en heeft de batterij van de E6 een veel groter vermogen dan die van de andere concurrenten. En met 13.000 mensen op de afdeling onderzoek en ontwikkeling en de gigantische Chinese markt voor zich moet BYD de concurrentie meester kunnen blijven.

Willy Van Damme