Volkswagen mag ‘Strategie 2018’ opbergen

Tot voor enkele dagen was het de ambitie van de Volkswagen Groep om in 2018 het grootste, meest bewonderde, en duurzaamste autoconcern van de wereld te zijn. Daar mag ze nu een kruis over maken. Topman Martin Winterkorn is alvast het eerste slachtoffer

Vertrouwen komt te voet maar vertrekt te paard. Of, bij Volkswagen Groep: scheurt weg in een Lamborghini of Porsche.

Het voorbije weekend werd bekend dat Volkswagen Groep heeft gefoefeld met de uitstootnormen tijdens officiële controles. Door een computerprogramma, dat herkende wanneer het om testritten ging, werd de uitstoot kunstmatig laag gehouden. Veel lager dan tijdens echte ritten op de weg.

De Amerikaanse overheid kan theoretisch een bijna tot bijna 16 miljard euro vorderen. Circa een half miljoen wagens moeten terug naar de garage. Bovendien breidt het schandaal zich uit. Wereldwijd zouden 11 miljoen wagens zijn uitgerust met de fraudesoftware. “Ik vind het heel jammer dat we het vertrouwen hebben geschonden van onze klanten”, jammerde de 68-jarige CEO Martin Winterkorn al zondagavond. “Vertrouwen blijft ons belangrijkste actief.”

Vandaag bleek dat Winterkorn dat vertrouwen definitief kwijt is. Hij bood zijn ontslag aan. Normaal had het autoconcern vrijdag over een verlenging van zijn contract tot 2018 moeten beslissen.

Strategie 2018

Die datum is meer dan symbolisch. De hele strategie van het grootste autoconcern van de wereld in volume (het Japanse Toyota is groter in omzet en winstgevendheid) is gericht op dat jaar. Eén doelstelling is al binnen: de grootste van de wereld in volume, met ruim 10 miljoen verkochte wagens. Dat gebeurde al vier jaar te vroeg, in 2014.

Maar drie andere doelstellingen van ‘Strategie 2018’ worden nu wel heel moeilijk. De onderneming streeft naar een resultaat vóór belastingen van 8 procent op de omzet. Vorig jaar kwam dat cijfer in zicht, met bijna 15 miljard euro (7,3%) op ruim 202 miljard euro omzet. Maar gisteren stuurde Volkswagen meteen een winstalarm de wereld in. Het legt een voorziening aan van 6,5 miljard euro voor het uitstootschandaal. En dat bedrag is nog zeer voorwaardelijk, meldde de groep erbij.

Is Volkswagen een vogel voor de kat? Dat niet, want de groep had eind juni een schatkist met liquide middelen voor bijna 33 miljard euro. Bovendien zijn de merken Audi en Porsche paradepaardjes. Porsche groeide het voorbije halfjaar met 30 procent in volume (bijna 114.000 wagens), en haalde met een bedrijfswinst van 1,7 miljard euro een marge van 16 procent.

Anderzijds is de groep wel erg afhankelijk van China, een markt die in juni voor het eerst kromp. Het bedrijfsresultaat in China wordt apart vermeld, als bijdrage uit minderheidsbelangen, omdat Volkswagen Groep er een 40 procentbelang heeft in een joint venture met FAW. Via China kreeg Volkswagen vorig jaar 5,2 miljard euro bedrijfswinst, terwijl het eigenlijke bedrijfsresultaat 12,7 miljard euro bedroeg. De groep verwacht voor de rest van het jaar een volumedaling in China.

‘Ik verwacht een tsunami’

Een andere pijler van ‘Strategie 2018’, het duurzaamste autoconcern zijn in 2018, staat al helemaal op instorten. Milieu staat vooraan in de strategie. Volkswagen wil al in 2020 de uitstootnormen halen die vanaf 2021 gelden in Europa, namelijk 95 gram CO2-uitstoot per kilometer. Sinds deze is de vraag hoe geloofwaardig dat is. “De vraag is of de emissienormen zo streng moeten zijn”, oordeelt Vic Heylen van het onderzoekscentrum FCAR. “Volkswagen is de referentie in dieseltechnologie. Maar zelfs dit bedrijf kan niet voldoen aan de zeer strenge normen. Hoe zit het dan met de andere constructeurs? Ook Toyota werkt in grote mate met dieseltechnologie van de Volkswagen Groep. Het zou me niet verbazen dat er de volgende weken en maanden een tsunami volgt bij de andere constructeurs. Niet dat ik Volkswagen vrijpleit.”

Een laatste strategische pijler is die van meest bewonderde en attractiefste werkgever in de sector. De reputatieschade kan nog even doorwerken voor het concern met eind juni bijna 600.000 werknemers. Ook al stuurde CEO Martin Winterkorn gisteren nogmaals een smeekbede per video de wereld in. “Ik heb momenteel geen antwoorden op alle vragen. Het spijt me verschrikkelijk.” Maar ook met die boodschap kon hij zijn vel niet redden.

Is dat voldoende? Vic Heylen denkt van niet. “Het uitstootschandaal is in elk geval een zaak voor de zevende verdieping (de directieverdieping van Volkswagen Groep in het Duitse Wolfsburg, nvdr). Als die wagens op een wonderbaarlijke manier door de testen geraakten, zou Winterkorn daar toch van moeten geweten hebben. Het is duidelijk dat er bij Volkswagen een ongezonde druk hangt. De groep wil absoluut het nummer één in de wereld worden. Als er problemen opduiken op de weg naar dat doel, wil men die op allerlei manieren uit de weg ruimen. Het vertrouwen is zwaar beschadigd.”