TADA toont kansarme jongeren wat ze later kunnen worden: ‘We willen de beroepswereld concreet maken’

Kansarme kinderen in contact brengen met uiteenlopende beroepen om hen een inkijkje te geven in wat ze later allemaal kunnen worden, dat is de missie die de weekendscholen van TADA al tien jaar in Brussel vervullen. “Slechts 1,2 procent van onze alumni is vroegtijdig uitgevallen op school”, zegt directeur Pieter De Witte.

Op de weekendscholen van TADA in Molenbeek, Sint-Joost-ten-Node, Anderlecht en Schaarbeek – de afkorting staat voor ToekomstAtelierdelAvenir – kunnen tieners tussen tien en veertien jaar zichzelf en de maatschappij ontdekken tijdens leuke praktijklessen door rechters, verpleegkundigen, koks, mecaniciens en andere professionals. In haar tienjarige bestaan begeleidde de organisatie meer dan 1.800 Brusselse jongeren, verspreid over meer dan vijftig scholen in de vier Brusselse gemeenten. Vorig schooljaar gingen 806 kinderen wekelijks naar de TADA-klas en de scholen coachen meer dan duizend oud-leerlingen.

“In onze weekendscholen begeleiden we jongeren vanaf het vijfde leerjaar tot en met het eerste middelbaar”, legt directeur Pieter De Witte uit. “De opzet is hen met zo veel mogelijk beroepen in contact te brengen. We willen de beroepswereld concreet maken voor hen, om hen duidelijk te maken dat ze misschien meer in hun mars hebben dan ze denken, en dat geen enkel beroep en geen enkele sector voor hen onbereikbaar is.” Via introducties tot recht, geneeskunde of mechanica krijgen de kinderen op zaterdag – drie schooljaren lang – een inkijkje in wat de toekomst voor hen in petto kan hebben. “Op die manier begrijpen ze het belang van studeren en hun best doen beter. Zo leren de leerlingen zichzelf kennen en krijgen ze meer zelfvertrouwen”, vertelt De Witte. “Als we bijvoorbeeld een rechter uitnodigen, krijgen onze jongeren een toga aan en kunnen ze zelf pleidooien houden. Het mooie is als jongeren na die drie jaar zeggen dat ze er echt van overtuigd zijn dat ze alles kunnen worden.”

Computervaardigheden zijn niet vanzelfsprekend als je thuis geen laptop of tablet hebt, of als je ouders er niet mee kunnen werken’ PIETER DE WITTE, TADA

TADA werkt samen met tal van bedrijven en organisaties. Zo gaan de jongeren op bezoek in het Justitiepaleis, op het kantoor van AXA of bij de KU Leuven. De organisatie wordt ondersteund door CVC Capital Partners, de consultancybedrijven Bain en EY en de advocatenkantoren Allen & Overy en Stibbe. “Het zijn twee verschillende werelden die elkaar ontmoeten”, zegt Pieter De Witte over de interactie tussen de jongeren en de bedrijven. “Aan de ene kant willen ondernemingen een diverser personeelsbestand. Aan de andere kant zijn er ook heel wat blinde vlekken. Er wordt te makkelijk uitgegaan van een aantal basisvaardigheden. Zo gaan de meeste bedrijven ervan uit dat iedereen een goede basiskennis van het Engels heeft. Ik leerde Engels via de tv en muziek. Maar wat als je thuis alleen naar gedubde films kijkt of naar Turkse muziek luistert? Ook computervaardigheden zijn niet vanzelfsprekend als je thuis geen laptop of tablet hebt, of als je ouders er niet mee kunnen werken. Maar ook het leren van sociale vaardigheden wordt onderschat. Extracurriculaire activiteiten zijn voor onze jongeren niet vanzelfsprekend. Velen gaan niet naar de jeugdbeweging en doen geen vrijwilligersactiviteiten.”

Voorspellende factor

Met die aanpak wapent TADA tieners tegen demotivatie en het verlies van toekomstperspectieven – factoren die kunnen leiden tot vroegtijdige schooluitval, en op termijn tot werkloosheid, delinquentie en radicalisering. “Ik heb bij TADA zoveel geleerd”, vertelt Kevin, een alumnus. “Enerzijds heb ik veel beroepen ontdekt. Anderzijds heb ik geleerd te delen met anderen, mijn sterktes en talenten te omarmen en die te durven tonen aan anderen. Ik heb ook geleerd solidair te zijn, goede vragen te stellen en respect te tonen, bijvoorbeeld ten aanzien van gastdocenten en de juffen en meesters.”

Om de kwaliteit van de weekendscholen te volgen en het effect op de doelgroep te registreren, startte TADA in 2016 een samenwerking met Vlerick Business School. Samen legden ze een reeks op te volgen indicatoren vast: aan de ene kant kwantitatieve prestatie-indicatoren, zoals het aantal tieners dat zich inschrijft en vervolgens afhaakt, aan de andere kant het gemiddelde aantal vrijwilligers dat deelneemt en het aantal alumni dat het traditionele onderwijs verlaat met een diploma op zak.

Volgens cijfers van de Vlaamse overheid hebben in het schooljaar 2020-2021 zowat 17,5 procent van de jongeren die in de centrumsteden of het Brussels Hoofdstedelijke Gewest wonen vroegtijdig de schoolbanken verlaten. Dat percentage is nog een stuk hoger voor de doelgroep van TADA en, gezien de lerarentekorten in het onderwijs, zal dat cijfer wellicht nog verder oplopen. Schooluitval is de voorspellende factor voor werkloosheid bij uitstek. “Slechts 1,2 procent van onze alumni is vroegtijdig uitgevallen op school”, zegt Pieter De Witte. “Als je alle nevenverschijnselen van langdurige werkloosheid bekijkt, hebben onze interventies per generatie van 250 begeleidde kinderen rechtstreeks zo’n 50 miljoen euro uitgespaard aan de overheid.” Toch kan de school niet rekenen op publieke middelen. “We vallen tussen twee stoelen”, aldus De Witte. “We werken met jongeren, maar eigenlijk ook op werkloosheid. Daarenboven zijn wij een tweetalige organisatie.”

Onzichtbare muren

TADA For Life biedt tieners die het driejarige parcours van de weekendschool hebben doorlopen ook een alumninetwerk aan. Met de activiteiten, een onlineplatform, extra vormingen, stagemogelijkheden en coaching op maat geeft TADA die tieners een extra duwtje om de – voor hen hoge – drempel richting zelfontplooiing op te stappen. Ook voor die oudere groep jongeren steunt de school op samenwerkingen met bedrijven en andere organisaties. De oudste alumni rollen zo in het jeugdwerk, lopen stage bij bedrijven als Allen & Overy en Bain, of doen een vakantiejob bij partners. “Een van onze jongeren is na zo’n stage een specialisatie in bedrijfsrecht begonnen, terwijl hij ervan uitging dat dat saai zou zijn. Zodra het concreet werd, zag hij dat het hem aansprak”, vertelt De Witte. “Door zulke stages beseffen die organisaties op hun beurt dan weer beter dat ze ongewild onzichtbare muren optrekken.”

Via Kiddybuild nodigt het bouwbedrijf Besix in België jaarlijks honderden maatschappelijk kwetsbare kinderen uit om de bouw te ontdekken aan de hand van interactieve, praktische werfbezoeken. “TADA ondersteunde Besix bij de creatie van Kiddybuild”, vertelt De Witte. Ondertussen kreeg TADA ook navolging in Gent en Kortrijk (TAJO) en in 2021 in Genk en Beringen (Talim). Ook andere steden willen het model repliceren.