“De gevolgen van de klimaatverandering, zoals de toegenomen hittestress in steden, de droogte, wateroverlast en de zeespiegelstijging, staan lang nog niet altijd op de agenda van de bedrijfswereld”, zegt Stefanie Dens, burgerlijk ingenieur-architect en stedenbouwkundig ontwerper bij Maidan, en lid van de Vrijdaggroep, een pluralistische denktank.
“Het is niet genoeg om te streven naar steden die aangenaam zijn om in te leven, we moeten ze ook klimaatrobuust maken.” Dens verwijst naar de vele ruimtelijke toolboxen voor stedelijke hittestress en wateroverlast. Sommige van die maatregelen zijn op zich kleinschalig, zoals het befaamde ‘tegelwippen’, waarbij je een stoeptegel inruilt voor een geveltuintje, maar ze passen in een totaalaanpak van het vergroenen en verblauwen van steden. Andere opties zijn meer bomen in de stad, parkeerplaatsen en opritten ontharden zodat de watertafel aangevuld kan worden of het aanleggen van groene daken en het plaatsen van regentonnen die regen kunnen opvangen voor hergebruik.
“De pandemie stelde de manier waarop onze publieke ruimte wordt ingezet ter discussie”, zegt Stefanie Dens. “Kwalitatieve en leefbare publieke ruimte werd plots van levensbelang, zeker op het hoogtepunt van de pandemie toen elkaar buiten ontmoeten de enige manier van sociaal contact was.”
“We zijn het onszelf verplicht op grote schaal in te zetten op ontharding en het bufferen van water om de grondwatertafels weer aan te vullen, en op vergroening. Dat is niet alleen goed voor de ecologie, groen werkt ook verkoelend. Je kan ook werken met wadi’s. Overdag kan zo’n wadi een speelweide zijn, maar bij zware regenval kan er water mee worden opgevangen. Bij de inrichting van publieke ruimte is het daarom belangrijk om met een technische blik te kijken. Wat is de oriëntatie? Hoeveel regen zal er volgens de berekening over twintig jaar vallen? Zo heeft Antwerpen bijvoorbeeld een ambitieus Waterplan dat de publieke ruimte hertekent om te anticiperen op periodes van te veel regen of droogte.”
Klimaatadaptatie is volgens Dens per definitie een publiek-private samenwerking en vereist zowel concrete acties op korte termijn als het ontwerpen van een klimaatadaptief stadslandschap op langere termijn, met visies die richting 2030, 2050 en 2100 gerealiseerd kunnen worden. Ze herinnert eraan dat particulieren en bedrijfsleiders dankzij overheidsinformatie op waterinfo.be of via klimaat.vmm.be nu al kunnen opzoeken wat er in 2050 gebeurt met hun huis of bedrijventerrein volgens de huidige klimaatscenario’s. “Misschien wordt die goedkopere bouwgrond plots veel minder aantrekkelijk omdat hij in overstromingsgevoelig gebied ligt, of begin je met je bedrijventerrein of buren met de aanleg van groendaken voor verkoeling, of waterdaken om weer een circulaire waterketen in te richten.” Alle beetjes helpen, en elke druppel telt.
Dit is een fragment uit de Gids voor Duurzaam Ondernemen van Trends. Wilt u nog meer adviezen van duurzaamheidsexperts en cases van pionierende bedrijven, dan kunt u deze gids hier gratis bestellen.
