Station F is de grootste Europese start-upcampus

Station F gaat er prat op de grootste start-upincubator van Europa te zijn. In hartje Parijs delen duizend start-ups er hun werkplek met kennisinstellingen en giganten als Amazon, Facebook en LVHM. De selectiecriteria voor jonge starters zijn niet min, maar die strenge aanpak lijkt stevig te renderen.

Station F is een gewezen spoorwegstation in het dertiende arrondissement, dat volledig werd gestript en heringericht. Het heeft nu wat weg van een hippe universiteitscampus. Het gebouw bestaat uit drie lange hallen die met elkaar verbonden zijn. In de share-zone – net zoals het grootste deel van Station F enkel toegankelijk op uitnodiging – vinden de ondernemers vergaderzalen, piepkleine telefoonhokjes om in alle rust te kunnen bellen of vergaderen en een fablab. Ook heel wat investeerders, overheidsinstellingen en overheidsdiensten hebben hier een vaste stek.

Eén hal verderop is er de create zone, waar duizend start-ups zes maanden tot maximaal anderhalf jaar één of meerdere werkplaatsen kunnen huren. Ze betalen daarvoor 250 euro per bureau per maand, een habbekrats naar Parijse normen. Grote jongens als Apple, Google en Facebook bieden er gratis mentorships aan, die jonge starters op weg moeten helpen. Last but not least vond in de derde hal, de zogenaamde chill zone, het nagelnieuwe en immens grote restaurant La Felicità onderdak. De hal ademt de sfeer van een gezellige, zuiderse overdekte markt en biedt plaats aan vijf themarestaurants en een indrukwekkende cocktailbar.

Volgeboekt

Station F opende in juni 2017 en is het geesteskind van Xavier Niel, een steenrijke Franse telecomondernemer. Hij investeerde 250 miljoen in de ombouw van het voormalige goederenstation. De leiding is in handen van CEO Roxanne Varza, een Amerikaanse met Iraanse wortels, die Franse literatuur studeerde en eerder het start-upprogramma voor Microsoft Frankrijk leidde. President Emmanuel Macron mocht de campus inhuldigen. Op een oppervlakte van 34.000 vierkante meter biedt Station F, naast de gemeenschappelijke faciliteiten en een groot auditorium, plaats aan 3000 werkplekken. Jaarlijks vinden er 500 tot 600 evenementen en conferenties plaats. Omdat al zowat 40 procent van de starters uit het buitenland afkomstig is, opende Station F enkele maanden geleden ook Flatmates, een appartementencomplex op tien minuten fietsen van de campus. Zeshonderd mensen kunnen er tegen schappelijke prijzen verblijven, anders bepaald geen sinecure in Parijs.

Vanaf dag één was de campus volgeboekt. Het eerste jaar liepen er ruim 11.000 kandidaturen binnen voor een stekje, amper 9 procent van die aanvragen werd goedgekeurd. “De plaatsen zijn behoorlijk duur, figuurlijk dan”, bevestigt Marwan Elfitesse, Head of Startup Program. Hij leidt een team van 35 mentoren die toezicht houden op de algemene programma’s. Samen met de externe program managers zetten zij ook de inhoudelijke lijnen uit voor de start-upprogramma’s van alle externe partners en waken ze over de kwaliteit van die begeleiding.

“Jonge ondernemers met een innovatief project die graag binnen willen raken, moeten eerst online hun kandidatuur indienen. We peilen naar hun motivatie en marktvisie, en we bekijken of er een technologische component in hun business zit en of ze al een eerste prototype van hun idee of product klaar hebben. We willen geen puur artisanale starters, en al evenmin consultancybedrijfjes. Onze selection board, ruim 150 ondernemers met veel ervaring uit alle mogelijke sectoren, hakt vervolgens de knoop door.”

De strenge aanpak lijkt vruchten af te werpen. In amper twee jaar haalden de start-ups al ruim 500 miljoen dollar groeikapitaal op. “Gemiddeld gaat het om bedragen tussen 500.000 en 1 miljoen dollar”, klinkt het.

Wandelafstand

“We proberen vooral in te spelen op de explosieve groei aan start-ups”, geeft Elfitesse aan. “Meestal gaat het om nog heel jonge bedrijfjes, maar haast allemaal hebben ze een uitgesproken internationale focus. Dat bijna de helft van de bedrijfjes uit het buitenland afkomstig is, is in dat opzicht natuurlijk een belangrijke troef. Alle officiële communicatie verloopt hier dan ook in het Engels.”

De uitwisseling van kennis en ideeën staat centraal. Elke start-up schrijft zich in op thematische kanalen via de samenwerkingstool Slack. “We brengen alle actoren uit het start-upecosysteem samen op één plaats. Vraag aan om het even welke ondernemer hier wat voor hem of haar de grootste meerwaarde is van Station F, en je zal haast altijd hetzelfde antwoord krijgen. Je vindt hier alles en iedereen op wandelafstand van je eigen bureau. Zo leg je snel en gemakkelijk contacten met andere starters uit alle mogelijke sectoren.”

“Ik heb het gevoel dat Xavier Niel op het goede moment met het juiste initiatief is gekomen. Een ecosysteem als dit kan enkel groeien als het ook gevoed en geïnspireerd wordt door een eerste generatie van succesvolle ondernemers. Die eerste generatie is sinds kort in Frankrijk ook echt zichtbaar geworden. De tweede generatie brengen we hier nu samen. De gemiddelde leeftijd is dertig jaar. Het gaat doorgaans om mensen die al een eerste werkervaring achter de rug hebben, en dan toch voor het ondernemerschap kiezen.”

Selectie

Wie solliciteert voor een stek in Station F, heeft keuze uit een dertigtal programma’s. Marwan Elfitesse: “Twee ervan zijn eigen programma’s, de rest wordt aangeboden door een rist bedrijven, universiteiten en externe organisaties. Dat gaat van de businessschool Insead tot het Franse Institut de la Mode. Zo’n programma is telkens op maat van een sector.”

Een starter die een product ontwikkelt dat mikt op luxebedrijven, kan bijvoorbeeld terecht in het programma van de luxegigant LVMH. De groep stelt haar netwerk en expertise ter beschikking. Niet geheel verrassend krioelt het In Station F van de technologiebedrijfjes. Ruim 40 procent van de starters is actief in de technologiesector.

Met het eigen Founders Program – goed voor 250 bedrijfjes – mikt de incubator op prille starters uit uiteenlopende sectoren. Al die oprichters worden ingedeeld bij 21 zogenaamde gildes, die minstens één keer per maand de koppen bijeensteken onder begeleiding van een mentor van Station F. “Ze bespreken hun vooruitgang en geven aan op welke problemen ze botsen”, legt Elfitesse uit. “Onze starters krijgen maximaal twee jaar begeleiding. Daarna moeten ze plaatsmaken voor vers bloed. Soms zijn ze het Founders Program al na zes maanden ontgroeid en stromen ze door naar een specifiek acceleratieprogramma, bijvoorbeeld bij Facebook of een van onze andere partners.” Het tweede eigen programma, het Fighters Program, focust op jongeren uit sociaal achtergestelde milieus. Vaak worden zij doorverwezen naar Station F door sociale organisaties die actief zijn in achterstandswijken. “Het is een boutade, maar als ze al van ons bestaan afweten, hebben ze ons eigenlijk ook niet meer nodig”, glimlacht Elfitesse. “Vaak hebben ze schitterende ideeën, maar ontbreekt het hun aan infrastructuur en geld. Wij bieden hun drie plaatsen aan per start-up, één jaar lang volledig gratis.”

Programma

Een van de starters in Station F is Sonia Litwin, die met haar softwarebedrijfje Frames een nieuw dynamisch webformat ontworpen heeft dat bedrijven moet helpen bezoekers langer op hun bedrijfspagina’s vast te houden. Frames telt vijf medewerkers. “We bestaan pas een jaar, maar zitten hier al twee jaar”, vertelt Sonia Litwin. “We zijn hier binnen geraakt met een ander project, maar dat is intussen begraven. We hebben hier ingezien dat ons concept niet goed genoeg was. We zaten bij de eerste lichting starters die hier toegelaten werd, maar intussen zijn de selectiecriteria nog een stuk strenger geworden, heb ik het gevoel. Na zowat een jaar hebben we beslist het over een andere boeg te gooien, en hebben we onze kandidatuur ingediend voor een ander programma. In theorie kunnen we nog tot juni volgend jaar aan boord blijven. Onze eerste klant is net binnen!”

Met zo’n uitgebreid aanbod lijkt het haast onmogelijk dat alle programma’s even kwalitatief en veeleisend zijn. Dat is ook niet het geval, bevestigt Sonia Litwin, maar ze ziet wel een evolutie. “Een aantal programma’s is al bijzonder sterk ontwikkeld en heel concreet, bijvoorbeeld dat van Facebook over digitale marketing. Andere laten je als ondernemer een stuk vrijer, maar ik heb wel het gevoel dat de programmaverantwoordelijken van Station F stilaan meer sturen, om ervoor te zorgen dat de lat kwalitatief overal even hoog komt te liggen. Maar goed, op een dag moet je hier sowieso vertrekken. En dan is vooral het netwerk dat je hier hebt opgebouwd, van onschatbare waarde. Dankzij mijn aanwezigheid hier sta ik al minstens zes maanden verder dan wanneer ik aan de weg had moeten timmeren vanuit een doorsnee co-workingruimte elders in de stad.”

Fins Maria 01 steekt Frans Station F naar de kroon

Met zijn 34.000 vierkante meter is Station F de grootste Europese start-upcampus, maar Maria 01 in Helsinki kondigde in het najaar grote plannen aan. Het wil zich uitbreiden van 20.000 naar 70.000 vierkante meter in 2023.

Met het door studenten beheerde Slush, dat co- eigenaar is van Maria 01, heeft Helsinki ook al het meest vooraanstaande technologiefestival van het continent. Maria 01 is een start-upcampus in een oud ziekenhuiscomplex in Helsinki. Deze broedplek voor ondernemers kreeg met Ville Simola een nieuwe CEO en kondigde in september aan dat ze in drie jaar wil uitgroeien tot de grootste start-upcampus in Europa. In september besloeg de campus nog 10.000 vierkante meter. Sinds de opening van een nieuwe vleugel in oktober is ze dubbel zo groot. Maria 01 is nu al de grootste start-upcampus van Noord-Europa met 120 start-up en scale-ups, 12 durfkapitaalfondsen, verschillende dienstenleveranciers en 1100 leden. Net als voorwwwwwwwwww Station F zijn de selectiecriteria er streng. Slechts 16 procent van de bedrijven die een aanvraag indient, wordt toegelaten. Na drie jaar moeten ze plaatsmaken voor nieuwe bedrijfjes.