Sp.a trekt ten strijde tegen ‘spookkosten schuldindustrie’

Incassokantoren, gerechtsdeurwaarders en advocaten gaan met elkaar in de clinch om uw onbetaalde facturen te innen. Maar wie is verantwoordelijk voor de, volgens John Crombez (sp.a), oplopende ‘spookkosten’ van de ‘schuldindustrie’?

De oppositiepartij sp.a is een petitie gestart om de schuldindustrie een halt toe te roepen. “Volgens een schatting van het Observatorium Krediet en Schuldenlast zouden in 2016 bijna 340.000 mensen betalingsachterstand hebben op minstens een van hun kredieten. Bijna 100.000 mensen zitten in een collectieve schuldenregeling”, stelt de partij.

De spookkosten van de schuldindustrie

De zogeheten schuldindustrie, waarin incassokantoren en gerechtsdeurwaarders een hoofdrol spelen, draait op grote bedragen. De sp.a heeft het over een totaalbedrag van zo’n 1,8 miljard euro in de consumentenmarkt. Ook in de business-to-business zien we indrukwekkende bedragen. Volgens cijfers van het incassobureau Intrum Justitia schreven Belgische bedrijven in 2015 voor ongeveer 4,6 miljard euro onbetaalde facturen af.

Volgens sp.a-voorzitter John Crombez zijn de kosten van de procedure vaak veel groter dan de af te lossen schuld zelf. “Er is een hele schuldindustrie ontstaan die mensen met een achterstallige schuld op kosten jaagt. De spookkosten die teren op de miserie van mensen, moeten weg”, klinkt het.

Op het debat “De wereld van de schuldindustrie” in Zellik ging Hannes De Reu, directeur beweging & netwerk bij de sp.a, de confrontatie aan met Guy Colpaert van de Belgische Vereniging voor Incassobureaus (BVI) en Frank Maryns, gerechtsdeurwaarder en ondervoorzitter van de Nationale Kamer van Gerechtsdeurwaarders. Het debat, een organisatie van de handelsinformatiespecialist Roularta Business Information en het incassokantoor Intrum Justitia, werd gemodereerd door Marc Dupain.

Systeem is niet efficiënt

“Een schuld moet betaald worden”, erkent Hannes De Reu, “Het probleem ligt bij het innen van de betalingsachterstand. Er worden kosten gemaakt bij het incasseren, waardoor de totale schuld oploopt. Dat is een inefficiënt systeem. Zo raakt de schuldenaar dieper in de miserie en ook de schuldeiser krijgt zijn schuld niet terugbetaald door de oplopende kosten.”

De Reu pleit niet voor het kwijtschelden van de schulden. “Wel voor een éénmalige kwijtschelding van de fictieve kosten aan de schuldindustrie, op voorwaarde dat de hoofdsom afgelost wordt.”

Guy Colpaert van de BVI en tevens topman van Intrum Justitia België ontkent niet dat er een probleem is. “De wet beschermt de consument tegen extra kosten bij de minnelijke invordering. Maar hoe verder men gaat in het proces, hoe groter de kosten worden.” De sp.a pakt uit met een frappant voorbeeld van een niet-betaalde ziekenhuisfactuur van 44,96 euro, die in enkele jaren uitgroeit tot een rekening van 3190,87 euro. “Zo’n sterk oplopende factuur kan niet in het systeem van minnelijke vordering”, stelt Colpaert formeel. Gerechtsdeurwaarder Frank Maryns zit op dezelfde lijn.

Parkeerretributie maal 13

Wanneer het komt tot een gerechtelijke invordering, kunnen de kosten blijkbaar hoog oplopen. En dan komt het monopolie van de gerechtsdeurwaarders in het vizier. Moderator Marc Dupain verraste het publiek van credit managers in Zellik met een persoonlijke ervaring. Zo kreeg hij onlangs een dwangbevel van een deurwaarder in de bus voor het betalen van 189,75 euro, terwijl de oorspronkelijke, niet-betaalde parkeerretributie 15 euro bedroeg. Daar stijgt het totale kostenplaatje met factor 13. “Is dat billijk”, vroeg hij aan de gerechtsdeurwaarder.

“Het zijn niet de incassokantoren en de gerechtsdeurwaarders die de armoede creëren”, reageerde gerechtsdeurwaarder Frank Maryns. “We zitten hier in de gerechtelijke fase en die tarieven zijn door de wet vastgelegd.” Dat de gerechtsdeurwaarders de zogenaamde ‘spookkosten’ doen oplopen, ontkende Maryns. “Wij doen ook minnelijke invorderingen, we zijn daar de concurrenten van de incassokantoren. Die prijzen worden vrij onderhandeld met de opdrachtgever. Onze medewerkers moeten correct betaald worden, we hebben een informatieplicht, het consulteren van bepaalde databanken kost geld. Onderschat dat niet, voor bepaalde taken worden we onderbetaald. Maar het klopt dat we niet kunnen werken volgens het principe no cure, no pay.”

Storm waait niet vanzelf over

Volgens Guy Colpaert is er bij de incassobureaus geen sprake van spookkosten. “De kosten lopen op bij gerechtelijke invorderingen. Ik roep de deurwaarders op alleen een gerechtelijke procedure in te leiden bij manifeste onwil van de schuldenaar. Het proces van de gerechtelijke invordering is een duur proces. Het voorbeeld van de ontspoorde ziekenhuisfactuur van de sp.a bewijst dat vooral het juridische systeem ontvet kan worden. De snelste en goedkoopste weg is de minnelijke invordering.”

Gerechtsdeurwaarder Frank Maryns ziet voldoende mogelijkheden om te ontsnappen aan de schuldindustrie: “Er is voldoende regulering en de collectieve schuldenregeling bestaat. De problematiek heeft ook veel te maken met overkrediteren.”

Colpaert stelt dat in de minnelijke fase veel inspanningen worden gedaan om oplopende kosten te vermijden. “Er is een verschil tussen niet willen of niet kunnen betalen. Elke opdrachtgever is begripvol voor mensen die niet kunnen betalen. Het is ook aan de consument om te reageren. De storm waait niet vanzelf over.”