Peperkoekfabrikant Vondelmolen: ‘Wie geen spaarpot heeft, riskeert een faillissement’

Vondelmolen is kerngezond, maar of het bedrijf ook in 2022 winst zal maken, valt nog lang niet te zeggen. In een jaar zijn de kosten met 30 procent gestegen.

De vers gebakken peperkoek, die in grote bakken ligt gestapeld, verspreidt een doordringende geur. Jan Borms, de gedelegeerd bestuurder van Vondelmolen in Lebbeke, benadrukt tijdens de rondleiding voortdurend de investeringen van zijn bedrijf in een energiezuinigere productie. Hij legt zijn hand op de buitenwand van de 35 meter lange bakoven “Voel je? Hij geeft nauwelijks warmte af.” Zo staan er drie gloednieuwe ovens in de productieruimte, die elk 1 miljoen euro kosten.

“Ze verbruiken een vijfde minder energie dan de vorige ovens”, zegt Borms. “Maar we bakken wel met gas. Niemand in de industriële bakkerijwereld werkt helemaal zonder gasovens. We zouden in theorie een windmolen kunnen plaatsen, maar dan zouden we veel meer energie moeten gebruiken voor hetzelfde resultaat. Een vergunning krijgen voor een windmolen is bovendien niet vanzelfsprekend. Je doet er gemiddeld acht jaar over, volgens ons adviesbureau.”

De vijfdegeneratietelg Jan Borms (53) leidt een kerngezonde onderneming. Vondelmolen, opgericht in 1867, is de Belgische marktleider in peperkoek. 60 procent van de omzet wordt geëxporteerd. Maar of de peperkoekfabrikant ook in 2022 winst zal maken, dat kan Borms nog niet zeggen. “Normaal gesproken zou ik dat in september moeten weten, maar vandaag niet. Onze kosten zijn in een jaar met 30 procent gestegen. De belangrijkste grondstoffen, rogge en suiker, zijn in die periode in prijs verdubbeld. En begin januari volgt nog eens een loonindexering van 10 procent. De lonen maken 30 tot 40 procent van onze productiekosten uit. Ik ben niet tegen een loonindexering, maar wel tot een bepaald niveau van het nettoloon.”

Gasprijs maal tien

De energieprijzen slaan alles. “In normale jaren kost energie 1 à 2 procent van onze omzet. Dit jaar loopt die kostprijs op tot een tiende van de omzet. Gas ging maal tien in prijs, elektriciteit maal vijf. Gelukkig hebben we zonnepanelen, die 30 tot 40 procent van de verbruikte elektriciteit leveren.” Maar Vondelmolen verbruikt vier keer meer gas dan elektriciteit.

De gestegen kosten kan Vondelmolen niet volledig doorrekenen aan zijn klanten. “En die kosten stijgen bovendien almaar sneller”, aldus Borms. “Onze prijzen zijn door bijkomende stijgingen al gauw achterhaald. In het buitenland kunnen we onze kosten beter doorrekenen dan in België. Ons land telt te veel grootwarenhuizen, die bovendien vaak op prijs concurreren. Maar uiteraard hebben ook de winkelketens het vandaag niet gemakkelijk.”

Borms verwacht dat de prijzen ergens volgend jaar zullen stabiliseren. “Maar dat betekent nog niet dat ze zullen zakken naar de lagere niveaus van vroeger. Dit zijn uitdagende tijden. Wie geen spaarpot heeft, riskeert een faillissement. Dat geldt zeker voor jonge bedrijven met veel bankschulden.” De nv Vondelmolen had op zijn laatst neergelegde balans, over het boekjaar 2020, nul euro bankschulden.