Luc Bertrand (CEO AvH): ‘Van mij mag er meer herverdeeld worden’

Luc Bertrand is begonnen aan zijn laatste twee jaar als CEO van de Antwerpse investeringsgroep Ackermans & van Haaren (AvH). Hij maakt voorzichtig een eerste balans op. “We leven in een snel veranderende wereld. Alles wat je doet, kan zo snel vernietigd worden.”

De 63-jarige Bertrand heeft zich de voorbije jaren ook steeds nadrukkelijker opgeworpen als pleitbezorger van het familiale ondernemerschap in ons land. Dat is hem niet altijd in dank afgenomen, vooral na een scherpe uitspraak in 2012 over de regering-Di Rupo. Bertrand ventileert nog altijd de verzuchtingen van de ondernemers en de bedrijven, maar hij pakt het voortaan voorzichtiger aan.

Captains of industry hebben toch recht van spreken? Zij kennen de pijnpunten van het ondernemen.

Luc Bertrand: “Ja, maar als je te ver gaat of als je boodschap verkeerd wordt vertaald, krijg je neveneffecten die de boodschap vernietigen. De boodschap moet sereen overkomen. Misschien moet je ze vaak herhalen, maar met grote krantenkoppen komen en je tegenover de politiek conflictueus opstellen, werkt niet in ons land.”

Maakt u zich zorgen over potentiële gevaren, zoals de deflatie, een nieuwe economische crisis in Europa of zeepbellen op de financiële markten?

Luc Bertrand: “Neen. Ik denk dat we het gros van de problemen achter ons hebben. De economie in West-Europa groeit niet, maar ik heb geleerd dat je als bedrijf ook in zulke omstandigheden kunt vooruitgaan. Het maakt het leven van een ondernemer alleen wat moeilijker. Onze kosten stijgen elk jaar met minstens 2 procent, terwijl de economie stagneert. Ons bedrijf groeit wel met 10 procent per jaar. Als we dat tempo willen aanhouden, moeten we groei zoeken in verre oorden of dieper graven op de thuismarkten.”

“Er is maar één ding dat de groei volledig kan kapotmaken, en dat is een overheid die elk jaar meer wil uitgeven dan er binnenkomt. Een regering kan via de belastingen alle geld naar zich toehalen. Als ze het efficiënte geld uit de economie trekt, fnuikt ze de groei en komt er enorm veel druk op al wie iets produceert.”

En gaat dat veranderen met de nieuwe federale regering?

Luc Bertrand: “Een beetje. Laat ons positief zijn, maar ik denk dat de verandering onvoldoende zal zijn.”

Er was sprake van een meerwaardebelasting op de verkoop van een groot pakket aandelen van een bedrijf. Een vermogenswinstbelasting lag ook op de onderhandelingstafel van de regering.

Luc Bertrand: “Ik denk niet dat veel mensen iets zouden hebben tegen een belasting op speculatieve winsten (het verkopen van aandelen kort na de aankoop, nvdr). Met alle andere denksporen zou ik voorzichtiger omspringen. Het familiale kapitaal is de enige verankering die wij hebben. Ik zou niets doen dat die verankering in gevaar kan brengen.”

“Het is in het huidige klimaat heel moeilijk om jonge ondernemers te motiveren. Ook ietwat oudere ondernemers (lacht). Ik heb nooit speciale dingen gevraagd voor ondernemers. Maar er moet worden nagedacht over de basis van de welvaart en hoe die kan worden versterkt. Er moet een incentive zijn. Jonge mensen willen in het centralistische Frankrijk geen onderneming meer starten. Ze trekken naar Londen of Brussel. Ondernemen kun je overal. Maar ook hier in België bestaat het gevaar dat ondernemers andere oorden opzoeken.”

Zou u zelf overwegen om weg te trekken?

Luc Bertrand: “Neen. Maar toch… Om een voorbeeld te geven: onlangs heeft DEME beslist een nieuwe vleugel aan zijn hoofdkantoor te bouwen. Toen ik de kostenraming zag, heb ik de vraag gesteld: moeten we dit wel in België doen, of kan het ook elders? We hebben uiteindelijk voor België gekozen. We kunnen ons dan ook kosten permitteren die veel andere ondernemingen zich niet meer kunnen veroorloven.”

“Ik ben ook geen voorstander van een maatschappij waar 1 procent van de bevolking het grootste deel van het vermogen in handen heeft. In België is de rijkdom beter verdeeld dan in de meeste andere landen. Ik geloof dat 1 procent van de bevolking 12 procent van het nettovermogen heeft. Van mij mag er zelfs meer worden herverdeeld. Ik sta honderd procent achter mijn goede vriend Michel Delbaere (de voorzitter van de werkgeversorganisatie Voka, nvdr). Hij zegt dat we allemaal moeten samenwerken om opnieuw een economische groei van meer dan 2 procent te bereiken. Dan zal iedereen zijn deel krijgen. Dan kan de overheid opnieuw beginnen uit te delen en te herverdelen. Ik voel me echter niet gerust met een overheidsschuld van 400 miljard euro. Die schuld is te groot.”

Wat vindt u van de besparingen van de Vlaamse overheid?

Luc Bertrand: “Ik was verbaasd dat het budget van de universiteiten een van de eerste dingen is waarop de Vlaamse overheid wil besparen. Als er één ding is, waarop we niet mogen bezuinigen, dan zijn het wel de universiteiten. Ze maken deel uit van het succes van Vlaanderen van de voorbije dertig jaar.”

U leest het volledige interview met Luc Bertrand deze week in Trends.