De kwaliteit en de dienstverlening van de spoorwegmaatschappij NMBS lijken onvoldoende met het oog op de verwachte liberalisering van het nationale reizigersvervoer per spoor in 2023. Dat staat in een studie van het onderzoeksinstituut Ires van de universiteit van Louvain-la-Neuve (UCL).
De economen Axel Gautier en Iman Salem stellen vast dat de NMBS sinds 2005 fors meer reizigers heeft aangetrokken en dat ze erin geslaagd is het operationeel resultaat in evenwicht te krijgen. Maar de kwaliteit van dienstverlening, afgemeten aan de stiptheid en de klantentevredenheid, blijft onvoldoende, zeggen ze. Bovendien sleept de NMBS een schuld van zowat 3 miljard euro met zich mee.
De onderzoekers plaatsten de NMBS ook tegenover vergelijkbare Europese spoorwegmaatschappijen, met name de Deense, Nederlandse en Zwitserse. Volgens hen is de NMBS de enige operator waar de staatssubsidie veel omvangrijker is dan de bijdrage door de reizigers. De productiviteit lijkt bovendien beduidend lager dan bij de andere maatschappijen.
kostenefficiëntie
Om contracten van openbare dienstverlening na 2023 te kunnen behouden, moet de NMBS kunnen bewijzen dat haar kostenefficiëntie vergelijkbaar is met die van de concurrenten. “Er moet vooruitgang worden geboekt op het niveau van de interne efficiëntie van het bedrijf, enerzijds om de stiptheid en het aanbod te verbeteren, en anderzijds om de kosten te beheersen. Een hogere productiviteit tot op het niveau van andere Europese ondernemingen is essentieel voor de leefbaarheid van de NMBS in een concurrentiële omgeving”, zo staat in de studie.
De economen eindigen met een waarschuwing: “Het voorbeeld van de vrijmaking van de goederenspoormarkt, die geleid heeft tot het verdwijnen van de cargoactiviteiten binnen de NMBS omdat ze niet rendabel waren, moet een drijfveer zijn om tot een betere performantie te komen.”
