“Het langer openhouden van de oudste kerncentrales is een strategische blunder”, vindt energie- en milieu-econoom Aviel Verbruggen van de Universiteit Antwerpen.
De lauwe aandacht voor het klimaat, ondanks de tijdelijke opstoot door de conferentie in New York, baart Aviel Verbruggen, een van de twee Belgische leden van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) van de Verenigde Naties, zorgen. “We kunnen met zijn allen onze kop in het zand steken, en denken dat we het klimaat kunnen vergeten. Maar het klimaat zal zelf zijn weg gaan, zonder aandacht voor wat wij, mensen, doen of plannen. We verkankeren onze atmosfeer, terwijl we met energie-efficiëntie en hernieuwbare energie perfecte alternatieven hebben.”
Als wetenschapper neemt hij deel aan het maatschappelijke debat. Het plan van de regering om de oudste kerncentrales toch nog tien jaar langer open te houden, kan bij hem op weinig genade rekenen. “De wet op de kernuitstap is door de sector nooit aanvaard als een ‘reële wet’. Ze zijn altijd blijven voortdoen, in de veronderstelling dat de wet na het verdwijnen van de paarsgroene regering wel zou worden teruggedraaid. Doel 1 heeft in 2009 nog twee nieuwe stoomgeneratoren gekregen: een investering van 70 miljoen euro. Dat doe je wanneer je van plan bent de centrale nog tien of vijftien jaar open te houden.”
“Kernenergie is een uitgebeende technologie, die tegen de grenzen van de fysieke wetmatigheden botst. Tegen dat kernfusie er ooit zou zijn, is er een eeuw voorbijgegaan en zitten we al in een energie-economie met een volledig ander businessmodel. Omgekeerd dacht ik in de jaren negentig dat windmolens van 2 megawatt het maximum zouden zijn. Anno 2014 werken we al aan turbines van 6 en 7 megawatt.”
“Het huidige stop-go-beleid draait rond in een cirkel met weinig toekomstperspectief. De levensduur van die reactoren verlengen of niet is geen strategische vraag. Verlengen is een strategische blunder. We gaan echt geen nieuwe reactor bouwen. Alternatieven onderzoeken, daarin investeren, werkgelegenheid creëren: dat is een strategie. Onze overheid heeft nooit een industriële visie ontwikkeld.”
“Twee derde van de subsidies voor hernieuwbare energie werd weggegooid: in de periode 2002-2012 werd 1,5 miljard euro slecht besteed, zonder de overdreven steun voor zonnepanelen mee te rekenen. Bovendien geneest de zieke niet, want in Vlaanderen wordt de diagnose niet scherp gesteld. Neem zonnepanelen: bedrijven met 5MW-installaties, kunnen nog altijd steun krijgen, en huishoudens niet meer. Dat is toch het omgekeerde van wat je zou verwachten.”
Het gevolg van dat non-beleid: een dreigende black-out.
Verbruggen: “De eigenlijke fysieke schade zal wellicht gering zijn, maar de perceptieschade voor België als investeringsland is enorm veel groter. Ik vrees vooral dat er nu veel geld zal worden besteed aan het openhouden van Doel 1 en Doel 2, in plaats van dat te besteden aan de verbindingen met het buitenland.”
Moet er een CO2-taks komen voor fossiele brandstoffen?
Verbruggen: “Niets zo slecht als een uniforme CO2-taks. Ga je die berekenen op de plaats van het verbruik, of van de productie? Dat soort berekeningen is doorgaans niet koosjer. Het is hetzelfde probleem als met de emissiehandel. Niet werkbaar, want de reikwijdte is niet homogeen. Er zijn geen eenvoudige technische oplossingen, en er is ook geen duidelijke autoriteit om het systeem te sturen. Cement, staal en elektriciteitsproductie worden in één pot gegooid, terwijl elke sector zijn eigen logica heeft. Emissiehandel moet je mondiaal, en per sector organiseren, en zorgen dat degene met het technologische voordeel dat kan omzetten in een milieu- en economisch voordeel in de eigen sector.”
