Goede raad voor noodlijdende kmo’s

Let op de kassa, wees open met uw bankier, check de boekhouding. Trends noteerde de goede raad van consultants die in opdracht van het Agentschap Ondernemen noodlijdende kmo’s doorlichten.

Kmo’s in nood kunnen een gratis doorlichting vragen aan het Agentschap Ondernemen, een organisatie van de Vlaamse overheid. De doorlichting wordt uitgevoerd door professionele consultancykantoren. Als de kmo nadien een doorstartplan laat opstellen door een erkende consultant, vergoedt de Vlaamse overheid een flink deel van de kosten. Het grootste pluspunt van de scan is dat de kmo uitzicht krijgt op een tweede leven.

De heldere kijk van een ervaren professional kan veel kostbare tijd besparen. “Een blik op de cijfers volstaat al om de belangrijkste pijnpunten bloot te leggen”, zegt Patrick Valckx, die bij KPMG de ondernemingsscans uitvoert. Zijn evenknie bij BDO is Erik Van den Broeck. “Als buitenstaander kunnen wij een boodschap brengen die de bedrijfsleider niet wilde horen”, zegt hij. Die bittere pil slikken is voor de taaie Vlaamse kmo-baas de eerste en moeilijkste stap. Maar wat komt daarna? Valckx en Van den Broeck zetten de belangrijkste punten op een rij.

Let op de kassa

Het is moeilijk te vatten, maar de simpele controle op inkomsten en uitgaven blijkt probleem nummer één te zijn. “Je zou ervan versteld staan hoeveel kmo’s niet tijdig factureren, en late betalers geen herinnering sturen”, zegt Valckx. “Andere doen geen moeite doen om voldoende betalingsuitstel te krijgen bij leveranciers of investeren te veel in voorraad, zodat ze met dood kapitaal zitten.”

Wees open met uw bankier

“Het gebeurt nog altijd dat een kmo-baas naar een bank stapt zonder dossier of plan. Die tijd zou voorbij moeten zijn”, zegt Valckx. “Speel open kaart met uw bankier. Staaf uw terugbetalingscapaciteit, laat de beschikbare waarborgen zien, en zorg voor een eigen inbreng van 10 tot 20 procent. Banken willen niet langer 100 procent van een investering financieren. Ze zijn onderworpen aan strengere risicoregels.”

Roest niet vast

“De stichter heeft zijn bedrijf al doende opgebouwd, en zich weinig strategische vragen gesteld”, zegt Van den Broeck. “Alles loopt goed, tot een omwenteling op de markt alles op losse schroeven zet. Aan nieuwe groeimogelijkheden of alternatieve strategieën is nooit gedacht. Een schrijnmaker die heel zijn leven dezelfde ramen en deuren op maat gemaakt had, verloor bijvoorbeeld opeens contracten aan een nieuwe speler, met goedkopere, gestandaardiseerde producten.”

Blijf kritisch voor jezelf, adviseert Valckx. “Ook al boer je goed, je moet je afvragen of het niet beter kan. De toestand kan snel omslaan, wees voorbereid op crisissen. Gebrek aan zelfkritiek is een constante bij de probleemgevallen.”

Wissel op tijd de wacht

Mensen op sleutelposities maken bedrijven kwetsbaar. “Te veel kmo’s hangen af van sterkhouders, een meestergast bijvoorbeeld”, zegt Van den Broeck. “Plots valt die weg, en weet het bedrijf niet hoe en waar een vervanger te zoeken. Een personeelsbeleid is er nooit geweest.”

Check de boekhouding

“Voor veel kmo’s is de bankrekening de enige indicator”, zegt Van den Broeck. “De jaarrekening zien ze als een noodzakelijk kwaad. Neem een boekhouder die met u meedenkt, en de jaarrekening gebruikt als beleidsinstrument. Hij zal signaleren wanneer het fout gaat.”

Vaak komt aandacht voor de cijfers pas als het te laat is, volgens Valckx. “Ik zie het in veel kmo’s: commercieel talent genoeg, maar weinig oog voor rendement. Concepten en producten kunnen nog zo mooi zijn, ze moeten ook winst opleveren.”

Het volledige interview met Patrick Valckx en Erik Van den Broeck kunt u lezen in Trends van deze week.