Familieruzie blijft wegen op Van Hool

Een decennia oude familieruzie blijft Van Hool achtervolgen. De producent van bussen en autocars wilde een betere scheiding van de familiale en de bedrijfsbelangen doorvoeren, maar de rechtbank van koophandel fluit het bedrijf terug.

Van Hool, de producent van bussen en autocars uit Koningshooikt, is in handen van vijf takken van de familie Van Hool. Ze groepeerden hun belang in de houdstermaatschappij nv Immoroc. Die controleert de eigenlijke werkmaatschappij, nv Van Hool. Stichter Bernard Van Hool, die overleed in 1974, had tien kinderen, onder wie de dochters Ingrid en Simone. Alle twee voelden ze zich miskend in hun erfenisrechten en ze voeren al jaren rechtszaken. Ingrid overleed in 2012, maar haar erfgenamen zetten de juridische strijd voort.

“De beide zussen hebben nooit hun deel uit de erfenis ontvangen. De geruchten dat ze het vastgoed zouden hebben gekregen of zouden zijn uitgekocht, zijn onjuist”, meldt een bron bij de klagende partij. “Er is geen sprake van enige uitkoop. De verdeling van de erfenis die hen jarenlang was beloofd, en waar de zussen uit respect voor hun broers en het familiebedrijf geduldig op zijn blijven wachten, is er nooit gekomen. Al veertig jaar willen de zussen op een minnelijke manier tot een rechtvaardige oplossing komen, en voor de rechtbank procederen ze inmiddels al vijftien jaar. Er is geen enkele medewerking van de andere zijde.”

Naar aanleiding van een lening bij een bankenconsortium wilden de familiale aandeelhouders de onderneming transparanter maken. Er zou een duidelijker scheiding komen tussen de familiale houdstermaatschappij Immoroc en de werkmaatschappij Van Hool. In het voorjaar van 2015 wilde de onderneming daarvoor vennootschapsrechtelijke veranderingen doorvoeren, maar de rechtbank floot Van Hool in november terug. Zolang er geen uitspraak is over de erfenisgeschillen, kon er ook niets veranderen bij de vennootschappen. Die uitspraak lag in het verlengde van de vorige rechtszaken.

Groeien in het buitenland

Sinds de 52-jarige CEO Filip Van Hool in 2013 aan het roer van het bedrijf kwam – hij is een telg van de derde generatie – koos het bedrijf resoluut voor internationale productie. Zo bouwde het een productiefiliaal in Skopje in Macedonië. De onderneming noemt het verplaatsen van activiteiten naar het buitenland een noodzaak, want de concurrenten doen dat ook. Een uurloon in Macedonië kost bruto 4 euro, in Koningshooikt 40 euro. Het aantal werknemers in Macedonië snelde sinds de start in de zomer van 2013 naar 800. In België kabbelt het personeelsbestand af: van 4150 in 2010 naar 4100 eind 2015. In maart 2016 werd bovendien de sluiting van de vestiging in Bree aangekondigd: 161 banen worden weggesneden.

Van Hool blijft groeien in het buitenland. In Skopje wordt nog eens 20 tot 25 miljoen euro geïnvesteerd in de verdubbeling van de productiecapaciteit. Ook in de Verenigde Staten heeft de autobussenproducent plannen. De onderneming heeft al een belang van 38 procent verworven in de Amerikaanse busbouwer ABC Bus Companies. Het dividend van dat minderheidsbelang zorgde in 2015 voor het gros van de nettowinst. Immoroc haalde een resultaat vóór belastingen van 4 miljoen euro op een omzet van 579 miljoen euro. Gelukkig was er nog het Amerikaanse dividend van bijna 7 miljoen euro. Het deed de nettowinst opveren naar 11 miljoen euro.

De banken staan achter de expansieplannen van Filip Van Hool. In de zomer van 2015 kreeg het bedrijf een lening op vijf jaar van 200 miljoen euro van een bankenconsortium, waarvan BNP Paribas Fortis, ING, en KBC deel uitmaakten. Die banken wilden dat de banden tussen de vennootschappen Immoroc en de nv Van Hool transparanter worden. De werkmaatschappij nv Van Hool betaalt bijvoorbeeld huurgeld voor de fabriek en de terreinen in Koningshooikt aan Immoroc, want die zijn eigendom van de familie. Daarnaast was er tot eind 2014 een rekeningcourant aan de familie van ruim 56 miljoen euro.

De banken wilden absoluut vermijden dat met de lening de rekeningcourant aan de familie zou kunnen worden afbetaald. Daarom werd het krediet gekoppeld aan heel specifieke voorwaarden: het mocht enkel worden gebruikt voor operationele doeleinden. Voor de lening werd onder meer de fabriek in Macedonië in onderpand gegeven.

Eind maart 2015 was gepland dat de familiale aandeelhouders ook formeel een splitsing tussen de familiale en de bedrijfsbelangen zouden doorvoeren in de vennootschappen Immoroc en nv Van Hool. De belangrijkste beslissing was de inbreng van het vastgoed, dus de fabrieken en het bedrijventerrein in Koningshooikt, in de werkvennootschap nv Van Hool. Dat vastgoed werd gewaardeerd tegen 51 miljoen euro.

Vetorecht voor expert-bewaarnemer

Bij belangrijke beslissingen moeten de vijf familiale aandeelhouderstakken akkoord gaan. Maar in de families was geen unanimiteit.

Bovendien trokken Simone Van Hool en de erfgenamen van Ingrid Van Hool naar de rechter, waar het bedrijf en CEO Filip Van Hool bakzeil haalden. Op 10 november vorig jaar vonniste de rechtbank van koophandel in eerste aanleg in Mechelen. Ze vernietigde de agendapunten van de raden van bestuur bij Immoroc en de nv Van Hool van het voorjaar van 2015, met als spil de splitsing van de familiale en de bedrijfsactiviteiten. Die agendapunten zouden een verandering bij de vennootschap teweegbrengen, wat in het nadeel van de twee dochters kon spelen. En dat kan niet, zolang de erfeniskwesties niet definitief zijn opgelost, aldus de rechter.

Is de onderneming daarmee terug naar af? Niet echt. De operationele activiteiten komen niet in het gedrang. Bijna twee jaar geleden stelde de rechter een expert-bewaarnemer aan. Hij waakt over belangrijke beslissingen en heeft zelfs vetorecht. Hij neemt ook deel aan de zittingen van de raad van bestuur. Toen begin juni 2015 het opnemen van de bankleningen werd goedgekeurd door de familiale aandeelhouders, stelde de expert-bewaarnemer alvast geen veto. “De financiering werd nooit aangevochten en kon trouwens worden gerealiseerd”, benadrukt een bron bij de klagende partij.

“De juridische procedures hebben geen impact op de operationele activiteiten van onze onderneming”, bevestigt CEO Filip Van Hool. “De leningen van het bankenconsortium hebben we wel degelijk gekregen, en alle akkoorden met de banken worden volledig nageleefd. Immoroc en Van Hool zullen bovendien in hoger beroep gaan tegen het vonnis van 10 november. Gezien de lopende procedure, zal ik daar verder geen commentaar op geven. Maar ik denk wel dat we tot een oplossing zullen komen over de erfenisproblemen. Het is vooral een bijzonder complexe zaak”, besluit de CEO.