Dirk De Cuyper (Resilux): ‘Een toekomst zonder recyclage is onmogelijk’

Het beursgenoteerde Resilux bouwde in Zwitserland de modernste fabriek in Europa voor de recyclage van petflessen. ‘Griekenland zou een ideaal land zijn voor een nieuwe fabriek.’ België niet dus.

Eind oktober is het nog uitzonderlijk warm in Netstal. Op enkele kilometers van het meer van Zürich huist een filiaal met 136 werknemers van de Oost-Vlaamse producent van petverpakkingen, Resilux. Op het bedrijventerrein toeren vorkliften. Ze droppen 300 kilo zware, samengeperste balen van gebruikte petflessen op sorteerbanden.

Na diverse bewerkingen – sorteren, malen, wassen, kristalliseren – komen petkorrels tevoorschijn, die opnieuw klaar zijn voor hergebruik voor onder meer nieuwe petflessen. “Dit is de circulaire economie ten top”, zegt Dirk De Cuyper, gedelegeerd bestuurder van het beursgenoteerde Resilux. “Het was een investering van 25 miljoen euro, zonder de gebouwen en de gronden. Hier staat de modernste fabriek van West-Europa. Een toekomst zonder recyclage van gebruikte petflessen kunnen we ons niet meer voorstellen. Steeds meer klanten vragen petflessen uit gerecycleerd materiaal.”

De jaarlijkse productiecapaciteit van de nieuwe fabriek in Bilten bedraagt 35.000 ton. Resilux zal voorlopig 20.000 ton verwerken. “We verwerken 12.000 ton gebruikte petflessen tot korrels voor de productie van doorschijnende petflessen. Daarnaast gebruiken we 4000 ton voor de productie van gekleurde flessen, vooral bruin en groen. De resterende 4000 ton gaat naar toepassingen voor verpakkingen voor andere producten, textiel en sluitingsbanden rond dozen.”

Die laatste toepassing heeft Resilux naar Zwitserland geloodst. In de herfst van 2017 kocht het bedrijf Poly Recycling. Dat was een Zwitsers filiaal van de Amerikaanse Signode Industrial Group, een wereldspeler in de productie van petsluitingsbanden. Daarnaast maakte het bedrijf ook korrels voor petflessen. “We waren al sinds 2001 een klant van Poly Recycling”, duidt Dirk De Cuyper. “Met hun korrels uit gerecycleerde petflessen maakten wij nieuw materiaal.”

Maar de Amerikanen wilden af van hun Zwitserse filiaal. En dus kocht Resilux Poly Recycling. “We bouwden een nieuwe fabriek. De overgangsperiode konden we aanzienlijk beperken door de dertig jaar ervaring en kennis van de werknemers. Als je zo’n fabriek van nul opstart, ben je vijf tot tien jaar bezig.”

Zelffinancierend

De overname kon wellicht ook alleen in Zwitserland gebeuren. Gebruikte petflessen worden er apart ingezameld, via het door de overheid gestuurde orgaan PET-Recycling Schweiz. Daarin zitten winkelketens en drankproducenten. Zij moeten ervoor zorgen dat pet op vrijwillige basis wordt ingezameld en gerecycleerd. Het land telt 50.000 inzamelingsplaatsen voor petflessen. Er is zelfs een app die aangeeft waar die inzamelingsplaatsen zijn.

Twee bedrijven verwierven bijna een monopolie voor de verwerking van de gebruikte petflessen tot nieuwe korrels. Een daarvan is Poly Recycling. “Wij kopen bijna de helft van de gebruikte petflessen die in Zwitserland worden ingezameld. In ruil leveren wij aan drankproducenten in Zwitserland nieuw materiaal uit de gerecycleerde pet. Dat maakt het hele systeem zelffinancierend”, duidt Dirk De Cuyper. “Het is dus essentieel dat er een continue aanvoer van gebruikte petflessen is, zodat het machinepark optimaal kan renderen. In Zwitserland lukt dat. In 2001 maakte het land een ingrijpende keuze. Het wou minder afhankelijk zijn van de invoer van grondstoffen. De Zwitsers gingen recycleren. De grondstof voor pet is aardolie. De belangrijkste boodschap was dus: als mensen goed sorteren, is er voldoende aanvoer van gebruikte petflessen. Waarom zouden wij de Arabieren nog rijk maken en veel geld investeren in het transport en de invoer van olie?”

De grote fout van Fost Plus

Wanneer komt er een gelijkaardige fabriek in België? “In Zwitserland krijgen wij tamelijk zuiver materiaal, gratis gesorteerd door de consument. Maar de grote fout in België met Fost Plus is dat sinds dit jaar veel meer plastic verpakkingen in één zak worden gestopt. Dat maakt sorteren en recycleren ingewikkelder.”

Toch zou er weldra beweging moeten komen in de markt van gerecycleerde pet. Een Europese richtlijn verplicht vanaf 2025 de inzameling van drie kwart van de petflessen. Minimaal een kwart moet weer worden verwerkt tot nieuwe petflessen. In 2030 wordt de inzameldrempel verhoogd naar 90 procent en de verwerking tot 30 procent. De Europese petproductie klokte vorig jaar af op 3,1 miljoen ton.

“Daarvan zal in 2019 wellicht 60 procent worden opgehaald, en 11 procent verwerkt tot nieuwe petflessen”, rekent Dirk De Cuyper voor. “Dat is relatief veel, want het ophaalsysteem staat niet echt op punt in de meeste landen. Naast Nederland, België, Denemarken en Noorwegen, heeft ook Duitsland een heel performant systeem. Via statiegeld wordt daar 97 procent van de petflessen gerecupereerd.” Europa telt circa 100 bedrijven die recycleren. Bijna een zevende recycleert petflessen.

Casper van den Dungen, algemeen directeur Poly Recycling, verwacht “een gigantische verandering in onze markt” door de nieuwe richtlijn. De Nederlander werkt al dertig jaar in Zwitserland, en is de vicevoorzitter en het hoofd van de petafdeling van de Europese belangenvereniging Plastics Recyclers Europe. Van den Dungen werkte al dertig jaar voor Poly Recycling, voor het door Resilux werd overgenomen. “De inzamelsystemen in de Europese landen zijn een beetje vastgeroest”, merkt Van den Dungen. “Ze zitten aan hun maximale ophaalcapaciteit. Er verandert niets meer. De nieuwe wetgeving zal dat wijzigen. Als er een goed ophaalsysteem is, is er nog heel veel potentieel. Als producenten de zekerheid hebben dat ze het materiaal krijgen, zullen ze ook 30 tot 40 miljoen euro willen investeren in nieuwe fabrieken. Die productielijnen moeten zeven dagen op zeven, en 24 uur op 24 draaien. Ze vergen enorm veel vaste kosten. Alles draait om volumes van gebruikte petflessen van goede kwaliteit. Als landen hun ophaalsysteem zouden aanpassen of bijsturen, duurt het bovendien nog minimaal twee jaar vooraleer die veranderingen operationeel zijn.”

“Zodra we weten dat een land de aanvoer van de gebruikte petflessen kan verzekeren, staan we klaar”, vult Dirk De Cuyper aan. Hij noemt België niet spontaan als kandidaat voor een nieuwe fabriek. Bovendien wordt Poly Recycling als een aparte entiteit uitgebouwd vanuit de hoofdzetel in het Zwitserse Bilten. Dat is het kloppende hart van alle kennis en technologie.

“Griekenland zou een ideaal land zijn voor een nieuwe fabriek”, bedenkt De Cuyper. “Het jaarlijkse volume aan petflessen bedraagt er 72.000 ton, een groot deel van toeristen. Bovendien zijn het allemaal doorzichtige waterflessen. Maar door de naweeën van de eurocrisis wordt zelfs het gewone afval daar niet meer opgehaald. Laat staan de petflessen. Het verbetert weliswaar. En de wil is er zeker bij onze klanten. Die willen zo snel mogelijk overschakelen naar recyclage.”