Chauffeurs van taxidienst Uber kunnen worden beschouwd als ‘workers’ en hebben dus ook recht op onder meer een minimumloon, betaald verlof en rustpauzes. Dat heeft het Britse Hooggerechtshof vrijdag beslist. De uitspraak kan het economische model van Uber in het VK volledig overhoop gooien.
Vijfentwintig chauffeurs waren in 2016 naar de rechtbank gestapt tegen Uber. Het taxibedrijf verliest nu dus een vijf jaar durende strijd tegen zijn personeel. Uber was zelf naar het Hooggerechtshof gestapt nadat het in 2017 en 2018 rechtszaken verloor.
De rechters van het Hooggerechtshof beslisten unaniem dat ‘de arbeidstijd van Uber-chauffeurs niet beperkt is tot de periodes waarin ze passagiers vervoeren’, aldus een van de rechters in een samenvatting van het arrest. ‘Ze bevat ook alle momenten waarop een chauffeur ingelogd is op de app en bereid is om ritten te accepteren’, klinkt het.
Uber heeft steeds beweerd dat de chauffeurs zelfstandigen zijn, die zelf hun uurroosters en werkplek kiezen, en soms op hetzelfde moment werken met verschillende apps. De rechters beslisten echter dat de chauffeurs ‘workers’ zijn, een specifiek Brits statuut dat in België niet bestaat en niet overeenkomt met onze ‘werknemer’, maar valt tussen een werknemer en een zelfstandige. ‘Workers’ hebben minder rechten dan ’employees’.
De chauffeurs die de rechtszaak aanspanden kunnen zich nu tot de rechtbank wenden om een schadevergoeding te vragen. En ook de meer dan duizend andere gelijkaardige rechtszaken, die opgeschort werden tot de uitspraak van het Hooggerechtshof, kunnen voortgezet worden.
‘Historische overwinning’
Vakbond GMB noemt de beslissing vrijdag een ‘historische overwinning’. Uber zegt in een reactie de beslissing van het Hooggerechtshof te respecteren. ‘We zijn bereid om meer te doen en gaan al onze chauffeurs die in het Verenigd Koninkrijk aan het werk zijn consulteren om te weten te komen welke veranderingen ze zouden willen’, zegt Jamie Heywood, de topman van Uber in Noord- en West-Europa in een mededeling.
Ook juridische strijd in andere landen
Ook in andere landen voert Uber een juridische strijd over het statuut van zijn chauffeurs. In november vorig jaar wonnen Uber en Lyft, een andere taxidienstgigant, nog een referendum over dat statuut in Californië. De Amerikaanse staat nam een nieuwe arbeidswetgeving aan om de bedrijven te verplichten om chauffeurs aan te nemen als werknemers, maar door de uitslag van het referendum kregen Uber en Lyft een uitzondering op de wet.
Verwacht wordt dat de Europese Unie tegen het einde van de maand richtlijnen publiceert om de arbeidsomstandigheden te verbeteren van werkkrachten binnen de ‘gig-economie’, die beroep doet op werknemers met weinig sociale bescherming.
Het arrest van het Hooggerechtshof kan een sneeuwbaleffect veroorzaken naar andere platformen in het VK die beroep doen op ‘gig-workers’. Ook leveranciers van het maaltijdenbezorgplatform Deliveroo proberen bijvoorbeeld via het hof van beroep een collectieve arbeidsovereenkomst af te dwingen.
