Brede innovatieaftrek vervangt gunstregime octrooien

België voert een nieuw fiscaal gunstregime in voor intellectuele-eigendomsrechten. Dat vervangt de eerdere aftrek voor octrooi-inkomsten, die onder druk van de OESO is afgeschaft.

Het parlement heeft eerder deze maand de innovatieaftrek goedgekeurd voor bedrijven die intellectuele-eigendomsrechten ontwikkelen. Er geldt een fiscale vrijstelling van 85 procent voor het netto-inkomen dat Belgische ondernemingen genereren uit bijvoorbeeld octrooien, software en kwekersrechten. “De uitbreiding naar software is een belangrijke verandering tegenover de vroegere octrooiaftrek”, zegt Géry Bombeke, fiscalist en partner van het advocatenkantoor Baker McKenzie.

België lokte met die octrooiaftrek buitenlandse ondernemingen, vooral uit de farmasector. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) nam het stelsel evenwel onder vuur. De OESO wil met haar BEPS-project (Base Erosion and Profit Shifting) vermijden dat de belastingbasis van landen wordt aangetast doordat ondernemingen winsten verschuiven naar lager belaste vennootschappen of jurisdicties. “De essentie is de winst in een onderneming te laten belasten waar de belangrijkste activiteiten plaatsvinden”, stelt Bombeke.

Antonio Russo, partner bij Baker McKenzie en econoom: “Onder de octrooiaftrek konden ook inkomsten uit onderzoek en ontwikkeling buiten België genieten van de fiscale gunstmaatregel. Tegelijkertijd werd de aftrek in bepaalde gevallen ook toegepast op bruto-inkomsten. Dat was een probleem voor de OESO. Die had gelijkaardige problemen met vergelijkbare patent-box-regimes in andere landen.”

Dergelijke regimes moesten dan ook uiterlijk tegen 1 juli 2016 worden afgeschaft of substantieel aangepast. Tot 2021 geldt een overgangsregime. België komt nu dus met een nieuw regime, met een ruimer toepassingsgebied. Nieuwigheden zijn de toepassing op software en dat de vrijstelling ook geldt voor octrooien die nog in aanvraag zijn en voor meerwaarden die de belastingbetaler realiseert bij de verkoop van de intellectuele eigendom (met herinvestering).

Ook eigen software

De vrijstelling is niet beperkt tot bedrijven die octrooien of software in licentie geven. Ook ondernemingen die software ontwikkelen voor eigen gebruik, dus buiten de IT-sector, kunnen ervan genieten. “Dat is een van de elementen waardoor het belang van de maatregel niet mag worden onderschat”, poneert Bombeke. “Denk maar aan alle banken en verzekeringsondernemingen die hun eigen softwareplatformen bouwen, maar ook aan de digitale economie, start-ups in fintech en andere sectoren, waarvoor zelf ontwikkelde software de belangrijkste activa zijn.”

Er zijn ook beperkingen tegenover het vroegere systeem. Zo wordt de vrijstelling enkel toegepast op het netto-inkomen. Daarnaast hanteert België ook verplicht een nexus ratio, een berekeningswijze die de voordelen van het regime beperkt als onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten worden uitbesteed aan gelieerde ondernemingen, bijvoorbeeld in landen met lagere loonkosten. Bombeke: “Een aantal bedrijven die van de octrooiaftrek genoten, riskeren uit de boot te vallen als ze hun activiteiten niet anders organiseren.”