Beursdebuut Douwe Egberts is straffe koffie

In volle coronacrisis is Douwe Egberts naar de beurs getrokken. Bij de opening van de beurs op vrijdag 29 mei knalde het aandeel ruim een tiende hoger, van 31,5 naar 35 euro. Het aandeel is duurder dan dat van de wereldleider in koffie, het Zwitserse Nestlé.

De groep

Het bedrijf dat sinds vrijdagochtend op de beurs van Amsterdam noteert, heet voluit JDE Peet’s. Het letterwoord staat voor Jacobs Douwe Egberts Peet’s. Dat zijn allemaal koffiemerken. De onderneming verkoopt ook thee, onder meer het merk Pickwick.

Jacobs (1,4 miljard euro omzet in 2019) is de marktleider in Duitstalig Europa, Douwe Egberts in Nederland en België. Andere bekende merken zijn bijvoorbeeld L’Or (600 miljoen euro omzet) en Senseo. Peet’s is een stevige speler in de Verenigde Staten. De koffiegroep is met 10 procent het wereldwijde nummer twee in koffie, na Nestlé. De Zwitsers hebben een kwart van de wereldmarkt in handen.

JDE Peet’s heeft meer dan vijftig merken (in België bijvoorbeeld ook nog Jacqmotte en Zwarte Kat) in zijn portefeuille, en is actief in meer dan honderd landen. Vorig jaar schonken consumenten vorig jaar 130 miljard kopjes koffie en thee van het bedrijf. Die producten worden gemaakt in 45 fabrieken. De Vlaming Philippe Schaillée leidt het wereldconcern.

Twee andere Vlamingen zijn met de beursgang uit het plaatje verdwenen. Tot vorig jaar was Frederic Lamuseau de CEO van Jacobs Douwe Egberts. Na de fusie met Peet’s is hij vervangen door de Amerikaan Casey Keller. Nog een andere Vlaming, de groeps-CFO Peter Vanneste, zette onlangs een stapje terug. De Amerikaan en ex-AB InBev-man Scott Gray volgde hem op.

In de raad van bestuur zitten nog twee Belgen. De discrete Joachim Creus is de juridisch directeur van JAB Holding, de grootste aandeelhouder. Luc Vandevelde, de voormalige topman van onder meer Carrefour en Marks & Spencer, en Trends International Manager of the Year 2002, is de leidende onafhankelijke bestuurder.

De beurswaarde

De koffiegroep ging naar de beurs tegen een openingskoers van 31,5 euro per aandeel. Dat geeft een beurswaarde van 15,6 miljard euro. Tegen bijna 27 keer de nettowinst van 2019, is dat een stevige prijs. Nestlé noteert tegen 24 keer de winst. Maar de beleggers zijn tuk op het aandeel, gezien de openingswinsten. Het bedrijf maakt ook behoorlijk wat winst, en belooft ook de volgende jaren fikse dividenden uit te keren (zie balanscijfers).

Na de beursgang blijven de grootste twee aandeelhouders Acorn Holding (62%) en de voedingsmultinational Mondelez (23%), die onder meer de chocoladewafel Leo produceert. Acorn Holding wordt gecontroleerd door de Luxemburgse JAB Holding. Die is in handen van een van de rijkste Duitse families, de familie Reimann, en wordt geleid door twee voormalige voorzitters bij AB InBev, Peter Harf en Olivier Goudet.

De beursgang bracht 2,25 miljard euro op. Daarvan verdwijnt 1,55 miljard euro in de zakken van de twee grote aandeelhouders. Het koffiebedrijf zelf haalt 700 miljoen euro op, vooral voor de afbetaling van schulden. Van die 700 miljoen euro gaat nog eens 75 miljoen euro naar de adviseurs en bankiers van de beursgang.

De koffiemarkt

Ondanks de coronacrisis wist JDE Peet’s nog winst te maken in het eerste kwartaal van dit jaar. De onderneming verwacht de komende jaren te blijven groeien. De koffie- en theemarkt groeide van 2007 tot 2019 met gemiddeld 2,9 procent per jaar, naar een totale omzet van 118 miljard euro. Daarvan kwam 78 miljard euro van koffie. Met die groeicijfers zijn koffie en thee bij de beste leerlingen in de klas van de dranken, na het segment van mineraal water. De onderzoeksinstelling Euromonitor verwacht tot 2024 een jaarlijkse groei van 2,6 procent. Maar de markt is zeer versnipperd. JDE Peet’s, het nummer twee, heeft 7 procent van de wereldmarkt. Nestlé, het nummer één, heeft 16 procent van de koffie- en theemarkt in handen.

JDE Peet’s maakt mooie winsten, maar er zijn ook wel uitdagingen. De concentratie in de winkelketens bijvoorbeeld. De grootste vijf klanten zijn goed voor bijna een kwart van de omzet. In grote landen is dat nog veel meer, zoals in Nederland (94%), Frankrijk (76%) en Duitsland (67%). Daar zijn de klanten grote jongens, zoals Carrefour, Edeka, Metro en Rewe. JDE Peet’s haalt meer dan drie kwart van zijn omzet in de winkels.

België

Het prospectus voor de beursgang toont een interessante grafiek over de grootste koffielanden in omzet. België is daar niet bij. Het verklaart mee de sluiting van de koffiefabriek in Grimbergen, aan de Brusselse ring, die in het najaar van 2016 werd aangekondigd. In 2012 werkten daar 500 mensen, bij de aankondiging van de sluiting nog 274. Het koffiebedrijf ziet zijn marktaandeel in België al jaren afkalven: van 42,5 procent in 2011 naar 38 procent vorig jaar. De winnaars zijn de huismerken van de winkelketens. De grootste concurrenten van JDE Peet’s zijn dus zijn eigen grootste klanten. De productie van België verschoof naar landen die voor JDE Peet’s belangrijker zijn (zie tabel). Onze buurlanden Duitsland (12%), Frankrijk (12%) en Nederland (een tiende) zijn goed voor ruim een derde van de groepsomzet.