Zwitserland ziet groene sneeuw

Zwitserland zet resoluut in op duurzame wintersport. In het klassevolle skioord Laax kan je de proef op de som nemen in de komende krokusvakantie, van tragere skiliften tot passiefwoningen.

Laax is luxe met een saus van authenticiteit. Helemaal Zwitserland dus, zalig genesteld in het zuidoostelijke kanton Graubünden. Een beetje apart zijn, dat doen ze hier graag. We merken het meteen aan Werner Dietziker (74), een gepensioneerde en zwaar besnorde hr-manager uit Bazel die zijn oude dag als skileraar in Laax slijt.

Dietziker toert door het skigebied uit liefde voor de bergen. Dat merk je in alles wat hij zegt en doet. Centraal punt in het skigebied is Crap Sogn Gion, op 2228 meter. Van hieruit schieten snelle skiliften alle windrichtingen uit, goed voor 235 kilometer skipiste. “En dat op een oppervlakte die exact even groot is als Liechtenstein”, weet Dietziker. Er zijn pistes op alle niveaus en vooral de snowboarders kunnen hun hart ophalen met funparks, halfpipes en een ‘freestyle academy’.

Laax is ook milieuvriendelijk, horen we van Dietziker. “Wintersport zal nooit een duurzame sport worden, laten we dat zeker niet ontkennen. Het transport, de liften, de verwarming, ze kosten veel energie en ze vervuilen. Maar we beginnen in te zien dat we met een heleboel ingrepen een serieuze bijdrage kunnen leveren aan onze omgeving. Mocht elke wintersportbestemming even hard zijn best doen als wij hier in Laax, dan zouden we de negatieve gevolgen van wintersport al ferm kunnen reduceren.”

Porsche

We nemen de zwarte piste van de Vorabgletsjer tot aan Lavadinas. Daar vertrekt ongetwijfeld de knapst gedesignde skilift die we ooit zagen. Futuristisch ogend, met zes stoeletjes in zuiver leer, poepverwarming incluis, en 45 graden draaiend om een beter panoramazicht te geven. Getekend: Porsche. Maar vooral, alle rugleuningen van de zeteltjes hebben zonnepanelen en maken van deze lift ongetwijfeld de meest ecologische die er te vinden is.

Ook Melanie Keller is daar behoorlijk fier op. Ze doet de pr voor het skistation Flims-Laax-Falera, meestal tot Laax afgekort. “We zetten resoluut in op duurzaamheid. Zo draaien onze skiliften op zonne-energie. Het teveel dat onze zonnepanelen op de liftstations en de zeteltjes produceren, wordt op het lokale net gezet. En de warmte die de motoren van onze liften in de dalstations genereren, wordt gerecupereerd via warmtekrachtkoppeling. Voorts heeft Laax een klein, eigen stuwmeertje waar we ook energie uit puren. En we bouwen en verwarmen met lokaal hout. Alle schoorstenen hebben daar speciale filters voor.”

Het lijken kleine details, maar vele kleintjes zorgen voor een groot skigebied dat groener oogt dan ooit. Meer en meer lijkt het erop dat de sneeuw van de toekomst groen wordt. Het groen van gras, als we niks aan de klimaatopwarming doen, of het groen van de ecologie als we ons wat inspannen.

Het is Laax menens. “Vroeger kon je tijdens de zomer op onze Vorabgletjser skiën. Al meer dan tien jaar is dat niet meer mogelijk. Het valt nog moeilijk te ontkennen dat de aarde opwarmt. Dat dreigt nefast voor de wintersport te worden. In de zomer dekken we nu stukken van het ijs af om het tegen de zon te beschermen. Zo hopen we dat we een stukje van onze gletsjer kunnen behouden.”

Minergie

We skiën samen met Keller langs Treis Palas, Alp Dado en Curnius terug tot in Laax. We logeren in Rocksresort, een conglomeraat van luxueuze design- appartementen, boetiekjes, hippe restau- rants en een hotel, die allemaal aan de dallift van Larnags liggen. “Ecologie is een basisfilosofie die we hier tot in het extreme proberen door te trekken”, zegt Keller. “De Weisse Arena Gruppe, de holding die zowat alle toeristische aspecten van Laax bezit en beheert, probeert zo consequent mogelijk een voorbeeld te stellen.”

Het klinkt als promopraat, maar de werkelijkheid toont ons dat ze daar meticuleus op behept zijn. Reto Gurtner, de ondernemer die groot en rijk werd met de verkoop van gedroogd Bündnerfleisch, richtte RockResort op. De appartementen zijn standingvol, luxueus, minimalistisch ingericht en voldoen aan de Zwitserse ‘Minergie’-norm, een strenge norm in energieverbruik. Ze worden door RockResort verhuurd in opdracht van de eige-naars. Het resort opende in 2008, maar er zijn nog altijd een aantal appartementen te koop.

Terwijl we door de grote vensters naar buiten kijken, vertelt Keller dat RockResort volledig uit passiefhuizen is opgebouwd. Het zit hem in de details: vensters die niet helemaal open kunnen, ventielen in de waterkranen om water te besparen, ledverlichting, eigen afvalrecyclagestations, enzovoort. “Allicht heb je het niet gemerkt, maar onze skiliften lopen een vijfde trager dan elders. Dat bespaart evenveel procent aan energie, zonder dat de gasten er iets van merken. Ook de machines die ‘s nachts de pistes prepareren, rijden trager.”

De volgende ochtend mogen we om halfacht mee naar boven. Op 2477 meter staan we als eersten in een metersdikke verse sneeuwlaag. We trekken de eerste sporen in de verse sneeuwlaag. Dit is het onverdunde walhalla voor wie duizelt van genot als hij diepsneeuw ziet. Wit poeder dat verslavend genot geeft, maar niet ongezond is. Beneden wacht ons om negen uur een gezond ontbijtbuffet, gemaakt met producten uit de eigen streek, selbstverständlich.

AART DE ZITTER IN LAAX, FOTOGRAFIE THOMAS DE BOEVER