Zwendel met toegevoegde waarde

Ons land verliest elk jaar zo’n 100 miljard frank door BTW-carrousels. “De wetgeving moet dringend worden aangepast,” vindt Frank Staelens, anti-fraudespecialist bij KBC Bank.

Wie tijdens de komende dagen van vrienden of familieleden een gsm cadeau krijgt, zou wel eens met een vergiftigd kerstgeschenk opgezadeld kunnen zitten. De BTW-carrousels in Europa hebben ervoor gezorgd dat de prijzen voor zaktelefoons de dieperik zijn ingegaan. Op het eerste gezicht een positieve evolutie, maar uiteindelijk zijn het de bonafide handelaar en de belastingbetaler die de rekening krijgen voorgeschoteld.

Elke dag opnieuw wordt wereldwijd zo’n 20 miljard frank crimineel geld witgewassen. Eén derde van de effectenhandel op Wall Street zou met dit fenomeen te maken hebben. De Europese Unie delft jaarlijks voor 3000 miljard frank BTW-inkomsten. Frank Staelens, ex-officier van de Gerechtelijke Politie en vandaag hoofd van de dienst fraudebestrijding bij KBC Bank: “In België schat ik de minderinkomsten door de carrousels op 15% van alle BTW-ontvangsten. Dit betekent een jaarlijks verlies van 100 miljard frank. Vooral de gsm-, computer-, auto-, brandstof- en textielmarkten – allemaal relatief dure, eenvoudig te transporteren en makkelijk afzetbare producten – zijn gevoelig voor fraude.”

GEEN MIDDELEN.

Eind vorige maand kwam het Nationaal Controlecentrum Anti-Carrousel (NCCAC) van de BTW-administratie een internationale oplichtersbende op het spoor. De gangsters importeerden gsm’s in België, Spanje, Duitsland of Engeland (zonder BTW). Daarna verkochten ze de zaktelefoons met BTW door aan stromannen. Deze nepfirma’s stelden bij wederverkoop wel facturen op, maar stortten de BTW nooit door aan de staat. De volgende aankopers – ook medeplichtigen van de bende – konden deze belasting wél terugvorderen van de overheid. Dit systeem werd verschillende keren herhaald, zodat de gsm’s uiteindelijk voor een prikje in de kleinhandel terechtkwamen. Intussen zagen de respectieve schatkisten miljarden aan hun neus voorbijgaan.

Staelens, auteur van het boek ” Zwendel met toegevoegde waarde. Een handleiding voor onderkenning en voorkoming van georganiseerde BTW-fraude” ( Kluwer Editorial, 1998): “De politiediensten beschikken niet over voldoende mankracht of juridische middelen om de BTW-carrousels doeltreffend te bestrijden. Wie iets grondig wil onderzoeken, heeft al vlug enkele maanden nodig. Intussen hebben de zwendelaars zich al lang in een andere lidstaat gevestigd, waar ze hun lucratieve handel opnieuw kunnen opstarten. De kans op een gerechtelijke vervolging en eventuele maximumstraffen verdwijnen in het niets in vergelijking met de potentiële opbrengsten.”

Nochtans bestaan er eenvoudige remedies om fraude in te dijken. Staelens: “Technisch kun je de carrousels wegwerken door de medecontractanten de BTW te laten betalen. Dit systeem bestaat al in de bouwsector.” Volgens de anti-fraudespecialist zou de overheid er goed aan doen om bedrijven te verplichten de BTW bij binnenlandse aankopen rechtstreeks te laten storten op rekening van de BTW-diensten. Zo sluit men uit dat belastingplichtigen gedurende een bepaalde tijd de controle krijgen over gelden die aan de staat toebehoren. Ook vergemakkelijkt de controle, aangezien er alleen nog kan worden gefraudeerd door fictieve BTW-tegoeden op te geven. Maar dit systeem is commercieel moeilijk haalbaar.

GEVAAR VOOR BETROKKENHEID.

De achttien personeelsleden tellende antifraudecel binnen KBC moet erop toezien dat de bank niet betrokken raakt bij fiscale misdrijven. Staelens: “De privé-sector krijgt almaar meer verantwoordelijkheid op het vlak van fraude- en witwasbestrijding. Zijn due diligence (zorgvuldigheidsverplichting) groeit naarmate het aantal vervolgingen voor medeplichtigheid of schadevergoeding stijgt. Bovendien lopen de bedrijven, die als bonafide tussenschakel in een fictieve facturatiestroom worden ingeschakeld, het gevaar door schuldeisers of curatoren te worden aangeklaagd.”

Ten slotte is het zo eenvoudig om zich te verschuilen achter stromannen, dat naar verluidt zelfs gereputeerde bedrijven het niet kunnen laten van deze verboden vrucht te proeven. De fiscale en gerechtelijke diensten kennen de namen, maar durven ze niet te noemen omdat ze niet over harde bewijzen beschikken. In dit land ontbreken de wettelijke middelen om fraudeurs aan te pakken. Uiteindelijk draaien we allemaal op voor de geleden verliezen.

ERP