Michiel Dusselier (31) is als professor verbonden aan het Centrum voor Oppervlaktechemie en Katalyse van de KU Leuven. In een tijdperk waarin de plasticsoep in de oceanen niet langer te negeren valt, doet hij onderzoek naar bioplastic.
WAAROM MOET U DEZE ONDERZOEKER KENNEN?
Michiel Dusselier is jong, maar de naam van de 31-jarige bio-ingenieur is er een om te onthouden. Al was het maar omdat zijn vakgebied, bioplastics, aan belang zal winnen. Hij heeft drie doctoraatstudenten onder zijn hoede en in zijn groep zitten ook twee postdocs, van wie één probeert CO2 om te zetten naar een bruikbare grondstof.
Dusselier schreef zelf een doctoraat over polymelkzuur-plastic, afgekort tot PLA. Dat is bioplastic gewonnen uit maïs of suikerriet. “Er is bioplastic dat wordt vervaardigd uit hernieuwbare grondstoffen, zoals maïs, maar dat wil niet noodzakelijk zeggen dat het ook makkelijk afbreekbaar is”, zegt hij. “Terwijl een eerste golf van bioplastics vooral was gefocust op de hernieuwbare biologische oorsprong, wordt het nu steeds belangrijker dat de stof makkelijk bio-afbreekbaar is.”
WAT MAAKT HET ONDERZOEK REVOLUTIONAIR?
Polymelkzuur is een commercieel beschikbare bioplastic. Dusselier: “Hoewel PLA als afbreekbare bioplastic in de markt is gezet, is het moeilijk afbreekbaar. Je kunt het industrieel composteren op 60 graden, maar als je het thuis in de grond steekt, duurt het lang eer het vergaat. Er kunnen drie grote problemen opduiken met bioplastics: dat ze niet goed afbreekbaar zijn, dat ze niet sterk genoeg zijn en dat ze te duur zijn om te produceren. Mijn doctoraat was een zoektocht naar productieprocessen om bioplastics goedkoper en properder te maken.”
Daarnaast zoekt de onderzoeksgroep naar methodes om de bioplastics sterker te maken en ze sneller afbreekbaar te krijgen. Dat proberen de onderzoekers door katalysatoren toe te voegen tijdens het productieproces zodat de chemische structuur van het bioplastic wijzigt. “Een gezonde visie op plastic bevat volgens mij vier elementen”, zegt Dusselier. “Ten eerste moeten we proberen minder plastic te gebruiken. Tegelijk moeten we erkennen dat voor sommige producten een klassieke kunststof nu eenmaal ideaal is. Voor afvoerleidingen bijvoorbeeld is onverslijtbare plastic een goed idee. Voor andere toepassingen waar een lek naar het milieu reëel is, zoals bakjes met zaailingen, is het cruciaal dat het plastic biologisch afbreekbaar is. En ten slotte moeten we inzetten op het ontwerp van plastics die gemakkelijk inzamelbaar en recycleerbaar zijn.”
Hoe internationaal gerenommeerd is het onderzoek?
Voor zijn internationale reputatie is het octrooi dat Dusselier nam op zijn methode om lactide, de belangrijkste bouwsteen voor PLA, te maken, cruciaal geweest. “Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science“, blikt hij terug. “Dat geeft een boost aan je geloofwaardigheid als wetenschapper en biedt de kans verder te werken aan uitvindingen in dezelfde sfeer. Onlangs hebben we een proces gefinaliseerd om dezelfde plasticsoort nog makkelijker te kunnen maken.”
ZIJN er ECONOMISCHE TOEPASSINGEN MOGELIJK?
Het octrooi van Dusseliers doctoraat is verkocht aan een petrochemische multinational. Er staan nog vijf octrooien op zijn naam. “Ik ben een ingenieur”, zegt hij. “Dat maakt mij tot iemand die zoekt naar zaken die een toepassing kunnen krijgen.” Zo’n octrooi verkopen levert het labo financieel wel iets op, maar een spin-off zit er nog niet in. Dusselier: “Het is leuk onderzoek te doen waarvan je weet dat je het kunt commercialiseren, maar mijn hoofddoel blijft fundamentele wetenschappelijke doorbraken, naast lesgeven.”
VanWAAR DE INSPIRATIE?
“Ik ben een vogelliefhebber. Ik stuitte op foto’s van albatrossen die te veel plastic hadden gegeten. Daar is het idee ontstaan onderzoek naar bioplastic te doen. Ik wil met mijn uitvindingen bijdragen aan de transitie naar een duurzamer gebruik van plastic. Daarvoor is bio-afbreekbaarheid belangrijk, maar ook de prijs. Nu kosten bioplastics het dubbele van gewone plastics. Ik geloof tegelijk dat de rol van geluk en toeval in de wetenschap niet te onderschatten zijn. En daarover mag ik niet klagen.”
IEDERE MAAND STELLEN WE EEN WETENSCHAPPER VOOR WIENS WERK BELANGRIJK KAN WORDEN VOOR DE ECONOMIE.
Dr. Paul Janssen Prijs
James Allison van het University of Texas MD Anderson Cancer Center wint dit jaar de Nobelprijs voor Geneeskunde. Allison wint de prijs voor zijn nieuwe en effectieve strategie om het immuunsysteem te gebruiken voor de behandeling van tumoren. Begin september won hij ook de Dr. Paul Janssen Prijs voor Biomedisch Onderzoek.
Francqui-Prijs
De Francqui-Prijs 2018 gaat dit jaar naar de fysicus Frank Verstraete (UGent). Hij krijgt de Belgische prijs voor zijn onderzoek in de kwantummechanica. Verstraete ontwikkelde een theoretisch kader dat toepasbaar is op verschillende domeinen in de kwantummechanica en dat concrete perspectieven voor de ontwikkeling van kwantumcomputers heeft.
Vrije toegang
De onderzoeksinstellingen van elf Europese landen verbieden hun wetenschappers nog onderzoek te publiceren dat achter de betaalmuur van de wetenschappelijke tijdschriften terechtkomt. Zo hopen ze het zakelijke model van de wetenschappelijke uitgevers te kraken. Nu publiceren wetenschappers de resultaten van hun met overheidsgeld gefinancierde onderzoek in wetenschappelijke tijdschriften. Ze worden daarvoor niet vergoed, maar de onderzoeksinstituten moeten wel dure abonnementen betalen om de artikels in de tijdschriften te consulteren. De landen propageren een vrije toegang voor het onderzoek.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier