Zijn vrouwen betere managers?

Een recente studie van de Ehsal legt de verschillen bloot in de leiderschapsstijl van mannen en vrouwen. Met welke managementcapaciteiten is een bedrijf het meest gediend?

Natuurlijk denkt u bij leidinggevende functies niet automatisch aan mannen. Toch blijft dit clichébeeld hardnekkig bestaan, zo blijkt uit een recente studie van Dries Berings ( Ehsal). Het onderzoek bevestigt wat al langer de praktijk is: de vrouwelijke aanwezigheid in bedrijven neemt toe, maar blijft bescheiden. Berings onderzocht waarom zo weinig vrouwen doorstoten naar de top en ging na of er verschillen zijn in leiderschapsstijl bij mannen en vrouwen. Trends legde de resultaten van de studie voor aan Mieke Van Haegendoren, professor aan het Limburgs Universitair Centrum, Françoise Chombar, chief operating officer van Melexis, en Lidwina Kindermans, headhunter bij Inexsa.

Hoe denken vrouwen en mannen over elkaar?

Volgens Dries Berings zijn er mannelijke en vrouwelijke stereotypen die nog sterk leven. Mannen zouden stressbestendiger en daadkrachtiger zijn, terwijl vrouwen over een groter inlevingsvermogen beschikken en beter luisteren. COO Françoise Chombar vindt stereotiep denken typisch voor iemand die aan het begin van zijn loopbaan staat. Zelf ziet ze weinig verschil tussen vrouwen en mannen. “Vrouwen onderhandelen even hard over het loon als hun mannelijke collega’s,” zegt ze.

De bijdrage aan de groep is wel belangrijk en daar ziet Chombar wel een verschil tussen de twee geslachten. “Mannen willen hun ding doen en zijn einzelgängers. Wat er links en rechts van hen gebeurt, is ballast. Ook een vrouw ziet het doel, maar ze zal de omgeving erbij betrekken.”

Professor Mieke Van Haegendoren merkt weinig van stereotiepe denkbeelden in haar professionele omgeving. Behalve: als vrouwen niet doorstoten naar de top, wijten mannen dat doorgaans aan de combinatie van werk en gezin. “Het is stereotiep dat ze dat als enige reden aangeven, terwijl ze zouden moeten inzien dat er ook nog andere factoren meespelen zoals de bedrijfscultuur, het old boys-netwerk enzovoort,” aldus Van Haegendoren.

Wie heeft de meeste ambitie?

“Vrouwen zijn misschien in het begin van hun loopbaan minder ambitieus, maar naarmate ze ouder worden en de kinderen het huis verlaten, stellen ze die ambities bij,” zegt Mieke Van Haegendoren. Vrouwen hebben trouwens niet alleen ambitie, ze moeten ook de nodige kansen krijgen om door te stoten naar de top. “Hoe vaak zitten vrouwen niet in dead end-functies?”

Veel vrouwen realiseren hun ambitie tot op het niveau van het middenkader, daarboven worden ze eerder zeldzaam. Headhunter Lidwina Kindermans: “Vanaf hun 35ste verleggen ze vaak hun prioriteiten en willen ze een gezin stichten. Ze vinden het belangrijk een evenwicht te vinden tussen werk en privé. Dat is vaak moeilijk haalbaar, zeker wanneer je de criteria ziet waaraan de vrouwen moeten voldoen. Die zijn meestal opgemaakt door mannelijke directieleden.”

Wie kan werk en gezin combineren?

Zowel mannelijke als vrouwelijke werknemers schuiven levenskwaliteit steeds meer naar de voorgrond. Lidwina Kindermans ziet dat de kandidaten die bij haar over de vloer komen niet alles willen opgeven voor hun carrière. “Ze hechten veel belang aan een evenwicht tussen privé en werk en willen niet dat het gezinsleven onder het werk lijdt.”

Toch bestaat er in de bedrijfswereld een tendens om meer aandacht te besteden aan het evenwicht tussen gezin en werk, merkt Françoise Chombar op. Zeker in bedrijven waar de werknemers niet voor het oprapen liggen. “Wanneer je te veel van hen vraagt, gaan ze op zoek naar een andere baan.” Melexis telt weinig vrouwen, maar houdt toch rekening met flexibiliteit. “Onze vergaderingen lopen niet uit tot ‘s avonds laat. We houden onze meetings liever in de voormiddag. ‘s Avonds loop je het risico dat de aandacht verslapt. Onze werknemers hebben recht op een privé-leven, zowel mannen als vrouwen.” De COO van Melexis vindt het begrip ‘werkuren’ sowieso achterhaald. Wat telt is het resultaat, niet het aantal gepresteerde uren.

Wie heeft de beste stijl van leidinggeven?

Volgens de studie van Dries Berings zijn er verschillen in leiderschapsstijl, maar het geslacht wordt niet gezien als de doorslaggevende factor die het verschil in stijl verklaart. De persoonlijkheid van de manager schatten de geïnterviewden minstens even hoog in. Toch hebben zowel vrouwelijke als mannelijke managers het vaak over de ‘mannelijke’ stijl. Enkele vrouwen met een leidinggevende functie gaven toe dat hun mannelijke stijl van leidinggeven essentieel was om door te stoten naar de top.

Françoise Chombar veranderde doorheen de jaren haar stijl van leidinggeven. “Je past je manier van werken aan naargelang van het succes dat je boekt of de fouten die je maakt. Vijftien jaar geleden had ik andere competenties nodig dan nu. Je evolueert samen met het bedrijf. De leiderschapsstijl hangt ook af van de mensen met wie je samenwerkt.”

Melexis zweert bij situationeel leiderschap. “Zowel bedrijf, medewerkers, omgeving als jij zelf evolueert,” voegt Chombar eraan toe. “Wie zich niet aanpast, sterft.” Chombar deed ook een beroep op een coach, en dat hielp.

Toch was er in de studie een klein verschil op te merken, namelijk bij de vraag hoe mannen en vrouwen over hun leiderschapscapaciteiten denken. Vrouwen zijn minder dan mannen geneigd om aan zichzelf of aan de eigen sekse leiderschapscompetenties toe te schrijven. Dat lagere zelfvertrouwen verklaart gedeeltelijk waarom vrouwen minder ambitieus zijn voor topkaderfuncties. “Vrouwen geloven minder dat ze goede leiders kúnnen worden,” zegt Van Haegendoren. Ze ziet een verschil tussen de perceptie en het geloof in zichzelf. “In mijn eigen organisatie zie ik sommige mannen die ten onrechte van zichzelf denken dat ze goede leiders zijn. Sommige vrouwen zijn niet zo overtuigd van zichzelf terwijl ze het bijzonder goed doen.”

Toch vindt Van Haegendoren de overmoed van mannen niet erg. “Mannen verleggen grenzen die ik zelf niet zou overschrijden. Bedrijven hebben dat net nodig. Vrouwelijke managers zullen minder geneigd zijn om risico’s te nemen, ze weten hoever ze kunnen gaan en zullen minder met mislukkingen te maken hebben. In de twee types van leiderschap zitten goede zaken.”

Waar zijn we over tien jaar?

Binnen tien jaar zal de helft van de juristen en economen een vrouw zijn. Die evolutie kan volgens Van Haegendoren verstrekkende gevolgen hebben voor bedrijven. Ze vraagt zich af wat dat zal betekenen voor de dynamiek van de ondernemingen en de leiderschapsstijlen. “Het kan problematisch worden voor bedrijven wanneer werknemers in leidinggevende functies minder hun grenzen durven te verleggen. De vrouwelijke managers zorgen misschien wel voor een leukere sfeer in het bedrijf, maar durven ze voldoende risico’s te nemen? We moeten goed nadenken over wat ons te wachten staat.” Melanie De Vrieze

Melanie De Vrieze

“Vrouwen onderhandelen even hard over het loon als hun mannelijke collega’s.”