ZAIRESE KUNST

Een kleine tekening zegt soms veel meer dan een lang discours. Om de situatie van het Zaïrese volk te begrijpen, kan het dan ook verhelderend zijn eens te gaan kijken in het Palais des Beaux Arts van Charleroi, waar momenteel een tentoonstelling loopt van het werk van zeven “volkse” of “naïeve” kunstenaars uitZaïre. Deze schilders en één ingenieuze maquettenbouwer, Bodys Isek Kingelez, die met tweemaal niks paleizen en modernistische gebouwen tevoorschijn tovert tonen beeldrijk en met humor het dagelijkse leven van een bevolking die kampioen van het plantrekken is geworden. Hun blik op de wereld is doordrongen van hoop en tristesse tegelijk. Als autodidacten houden ze zich niet bezig met artistieke disputen, hun eerste bekommernis is leven, of overleven. Hun schilderijen vormen een getuigenis van moeilijke levensomstandigheden, van geweld, van het geloof soms ook, en van de economisch-politieke woelingen. In een techniek die dicht aanleunt bij de Europese “naïeven” of bij het stripverhaal, en met een descriptieve of ironische ondertiteling, vertellen deze 160 werken “Boomoi Mobimba” (“Heel het leven”) van de Zaïrezen. Bekijk de nachtmerrie van de geweigerde bankbriefjes (van Cheik Ledy), of die plunderingsscene (tv, bloem, golfplaten, stoffen), geschilderd door Moke. Of nog, de président-maréchal op een fiets, beladen met alle rijkdommen van het land, op weg naar “la coopération USA, France et Belgique”, een werk van Vuza Ntoko. Maître Syms toont de corruptie van de verkozenen, de verstikking van de pers. De meest bekende van deze artiesten, Cheri Samba, plaatst zijn land en heel Afrika in een Noord-Zuid-confrontatie die niemand spaart. Of hij toont de vrouwen en maîtresses, achtergelaten door mannen zonder geld. Bodo, getekend door het geloof in demonen en infernale figuren, doordrenkt elk doek met een goddelijke vervloeking (hij is allicht de meest repetitieve van deze groep).

Deze schilders willen duidelijk een boodschap kwijt, met de energie van de wanhoop, de humor van de Afrikanen, en met kleuren die even hevig zijn als de catastrofes waar ze het over hebben.

Palais des Beaux-Arts, place du Manège, 6000 Charleroi. Tel.(071)30.15.97. Open van 10 tot 18 uur, niet op maandag.