Zachtroze socialist

Van de socialist Gerard Van Acker (57) heeft niemand foto’s in een archief zitten waarop hij een politieagent aftroeft. Van Acker is een vredesduif en een belichaming van New Labour in Vlaanderen. De man die afgelopen dinsdag ontslag nam als directeur-generaal van de Vlaamse investeringsmaatschappij GIMV, voer jaren voor Tony Blair het begrip internationaal propageerde – en van de weeromstuit Bill Clinton de Third Way omhelsde en Gerhard Schröder zijn Neue Mitte bedacht – op het kompas van het zachtroze socialisme.

Het oproepen van spookbeelden is een beproefd politiek strijdwapen. De oude socialisten pakten uit met de kapitalisten, het Vlaams Blok doet het vandaag met de migranten. New Labour sluit aan bij het vriendelijke temperament van Van Acker. Hij heeft geen aangeboren gebrek dat hem talrijke vijanden oplevert. In zijn loopbaan bij de GIMV evolueerde hij steeds pragmatischer. Boekhouden en revisoraat droegen wetenschappelijk altijd Van Ackers belangstelling weg, eerder een rechtse inclinatie.

Buiten de GIMV stak de socialist de nek uit in de Bond van Grote en Jonge Gezinnen en bij Foster Parents Plan, een humanitaire organisatie voor bijstand aan gemeenschappen in de Derde Wereld die op een Angelsaksische, realistische wijze aan de basis werkt, zonder zich in te laten met mondiale structuurhervormingen. Socialisten die recht zijn in de leer verfoeien Foster Parents Plan en noemen het meeheulen met de uitbuiters.

Van Ackers ideologie is die van de gelijkheid, het ethische socialisme en hervormingen als die van zijn neef, de Brugse burgemeester en oud-minister zaliger Frank Van Acker die, als socialist, een liberaal hervormingsplan van de sociale zekerheid smeedde. De volksjongen van ‘t Zilleke, de arbeidersparochie Sint-Gillis in Brugge – zijn oom was Achille Van Acker – klom op langs goede studies aan de VUB (drie diploma’s en driemaal grote onderscheiding), baantjes bij de RVA, Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, Planbureau, de kabinetten van de ministers van Economische Zaken Edmond Leburton, Henri Simonet en Willy Claes.

In 1980 volgde de grote kans met de benoeming tot directeur-generaal van de GIMV, een nieuw vehikel voor de stimulering van het Vlaamse bedrijfsleven. Van Acker sloot een mystiek huwelijk met de adellijke Raynier van Outryve, een Bruggeling van Beernem. Dat tweespan voedde negentien jaar samen de GIMV op van wiegenkind tot subtopper van het Europese durfkapitaal.

Van Acker behoort bij la gauche caviar, waar socialisme en goed leven gretig verbonden worden. Met het socialisme gaat het electoraal niet onverdeeld goed. Een handvol sociaal-democraten stelt het echter maatschappelijk en materieel wel goed. Diep in hun hart vinden zij de hoge idealen van vroeger ballast. Binnen de macht bouwden zij een niche uit waarin de relaties en het dikke adressenboekje de jeugdidealen overklassen. Met Blair delen zij niet de doorzichtigheid om dat vlakaf te zeggen. Volgens de Britse historicus Donald Sassoon, van de monumentale studie One Hundred Years of Socialism (1996), gelijken de socialistische partijen van Europa steeds meer op elkaar. Hun beoefenaren eveneens. Van Acker past in die dubbele trend.

Voor hem is het doel belangrijker dan de weg om het te bereiken en voor compromissen is hij te vinden. Binnen de socialistische familie zat hij dichter bij Norbert De Batselier dan bij Freddy Willockx. Het grapje deed jarenlang de ronde dat de dag in Vlaanderen niet kon aanbreken voor Norbert De Batselier, Leo Victor en Van Acker bijgepraat hadden. Van Acker heeft een zeer uitgebreid netwerk en telefoneert uren, wat hem steun, inzichten en hints oplevert.

Bij de GIMV sloot hij zich loyaal aan bij het standpunt dat de investeringsbank een grotere autonomie moest hebben. Hij wist dat de 70% die de overheid alsnog controleert de koersvorming van het aandeel handicapt. Een free float van 30% is onvoldoende om internationaal te scoren. GIMV-bazen die vandaag in het buitenland beweren dat zij een autonoom beleid voeren, worden onthaald op ongeloof. Het is pijnlijk dat de GIMV-top zich afgelopen maandag diende te verantwoorden bij zijn hoofdaandeelhouders, in casu minister-president Patrick Dewael (VLD) en minister van Economie Dirk Van Mechelen (VLD). Daarvan blijft het beeld hangen dat de echte patrons voor leven-en-dood-kwesties de Vlaamse politici zijn.

Van Acker heeft voor verschillende wendingen gezorgd in de beleggingsstrategie van de GIMV. Hij kwam als eerste op de proppen met de biotech. PGS werd een succes, en een opsteker voor de rentabiliteit van de GIMV, toen het biotechbedrijf met een grote meerwaarde werd verkocht aan Agrevo. Nadien volgden Devgen, CropDesign en Innogenetics als GIMV-participaties. Ook in de informatie- en communicatietechnologie (ICT) wees Van Acker op de nieuwe mogelijkheden.

Van Acker is een werker en beschikt over een ijzeren geheugen. Hij kent details uit dossiers van tien à vijftien jaar geleden. De directeur-generaal beslist zeer snel en koerst op intuïtie tot op het onbesuisde af. Van Acker is de ondernemer; zijn compagnon gedurende negentien jaar, Raynier van Outryve, oud-voorzitter, was de bestuurder, de man van de cijfers, de controles en de continuïteit. Technisch en karakterieel waren de volkszoon en de adellijke van Outryve aanvullend. De verhouding met de huidige voorzitter, Herman Daems, ligt automatisch anders. Van Acker en Van Outryve spartelden samen door de periode dat risicokapitaalfinancieringen in Europa het werk was van pioniers.

Schriftvervalsing is geen pekelzonde, hoewel Van Acker beter zou blijven voor de samenhang en de leiding van de GIMV. De GIMV heeft niemand klaarstaan voor de vervanging, het talent van de onderneming zit op de derde en de vierde lijn. Gelijk wie Van Acker vervangt, zal een aanlooptijd nodig hebben en dat precies temidden van een tweede privatiseringsronde. Het vertrek van Dirk Boogmans naar de bouwonderneming CFE scalpeerde de GIMV. Ingenieur Boogmans was slim, een harde werker en van dezelfde politieke familie als Van Acker. Hij werd gezien als de troonopvolger. De directeur-generaal zal echter waarschijnlijk geofferd worden op het altaar van de shareholder value. Een onbevlekte GIMV levert de Vlaamse regering meer geld op bij de verkoop van een schijf van veertig procent dan een GIMV met een besmette CEO.

frans crols