Windows 95. Doordrammen

Dankzij Windows 95 zullen 15 miljoen pc-gebruikers de markt afschuimen naar vers geheugen. Tevergeefs. Waarom ?

De nieuwe Windows 95 van Microsoft zal miljoenen standaard pc’s net even gebruiksvriendelijk en eenvoudig maken als de vermaarde Macintosh van Apple. Maar geloof liever niet dat het nieuwe besturingssysteem het doet met 4 Megabyte (MB) computergeheugen voldoende om 4 miljoen letters op te slaan. Neen, Windows 95 heeft minstens 8 Mb nodig om goed te werken, en liever nog 16 Mb.

De 15 miljoen pc-gebruikers die deze versie ongetwijfeld zullen kopen, zullen dus de markt afschuimen naar extra geheugen. En ook de pc-industrie zal op zoek gaan naar geheugen voor de naar schatting 65 miljoen computers en klonen met Intel-processors die de eerstvolgende twaalf maanden van de band moeten rollen (en de meesten standaard voorzien van de besturingssoftware Windows 95).

KASSA.

Of u nu een nieuwe computer koopt of een bestaande uitbreidt, u kunt alvast rekening houden met een budget van minstens 6000 frank om het geheugen van uw pc “op te peppen”. Dat betekent rinkelende kassa voor de fabrikanten van de zogenaamde DRAM-chips (DRAM staat voor Dynamic Random Access Memory). DRAM’s doen in computers dienst als een tijdelijke opslagplaats voor software-programma’s en gegevens tijdens de verwerking ervan.

DRAM’s zijn goed voor een vierde van de jaarlijkse verkoopcijfers (zo’n 138 miljard dollar) van de halfgeleider-industrie. “Er worden wereldwijd 14 nieuwe fabrieken in allerijl in produktie gebracht om DRAM’s te fabriceren, en de bevoorrading van DRAM’s zal dit jaar met ongeveer 46 % stijgen, ” meent Tom Thornhill van Montgomery Securities in San Francisco. “En toch, ” zegt hij, “blijft de vraag groter dan het aanbod. “

De markt wil vooral de 4 Megabit DRAM-chip (één byte telt 8 bits, om het helemaal verwarrend te maken). Deze chip kwam ongeveer zes jaar geleden op de markt, en zou vandaag de dag eigenlijk voor minder dan 5 dollar verkocht kunnen worden.

Dat heeft ook te maken met de opkomst van de 16 Megabit-chip die sinds ’92 op de markt is. Maar de vraag naar 4 Megabit-chips blijft desondanks 6 maal groter dan het aanbod, en de gemiddelde prijs schommelt nu ongeveer rond de 14 dollar. Deze chip kost ironisch genoeg meer (per Megabit) dan zijn opvolger die vier keer meer geheugen heeft (16 Megabits) voor slechts drie-en-een-halve keer de prijs (48 dollar). Hoe kan dat ?

De belangrijkste reden is de nervositeit van de chip-fabrikanten in Japan. Verzwakt door een binnenlandse recessie kregen de grote producenten van halfgeleiders zoals NEC, Hitachi, Toshiba, Mitsubishi en Fujitsu jarenlang de kern die zowat de helft van de wereldwijde produktie van DRAM voor haar rekening nam het moeilijk om cash te vinden voor de opstart van nieuwe produktie-eenheden. Eén zo’n eenheid kost maar liefst 1 miljard dollar.

KOREA.

Chip-fabrikanten in Zuid-Korea zagen hun kans schoon en probeerden het tekort te vullen. Volgend jaar zullen drie van hen Samsung, Hyundai en LG Semicon (vroeger Lucky-Goldstar Semicon) meer investeren dan de hele Japanse halfgeleider-industrie samen. “En toch tellen we dan nog minstens drie grote produktie-eenheden te weinig, ” zegt Gerhard Parker, senior manager bij Intel. Hij vreest dat er een groot tekort zal zijn aan DRAM’s voor de 60 miljoen Pentium- en 486-microprocessors die Intel dit jaar wil produceren. Door dit tekort zouden de computer-fabrikanten dit jaar 12 miljoen minder pc’s op de markt kunnen brengen dan voorzien.

Daarbij komt nog een tweede misrekening van de Japanse producenten. In plaats van de weinige middelen die hen nog resten voor te behouden voor het oudere chip-model hebben NEC, Hitachi en Toshiba geïnvesteerd in de produktie van de 16 Megabit-chips. Maar die versie blijkt te groot en te duur.

De chip-producenten die dus de oude 4 Megabit-chips hebben verfijnd in het juiste formaat, kunnen een extra bonus verwachten. Micron Technology uit Idaho (VS) bijvoorbeeld staat slechts achtste op de ranglijst van DRAM-producenten, maar het is het meest winstgevende bedrijf ter wereld met bruto-marges van 56 % tegenover 23 % zo’n vijf jaar geleden.

Micron heeft de 4 Megabit-chip maar liefst vijf keer kleiner gemaakt en krijgt steeds meer op een siliconenplaatje geperst. In het verleden voerde de industrie slechts een tweevoudige miniaturizering door bij de overgang van de ene naar de andere generatie. Texas Instruments kende een andere maar even indrukwekkende groei. Ook dit bedrijf is vooral sterk in de 4 Megabit-DRAM.

Geheugenvreters zoals het besturingssysteem Windows 95 en de nieuwste microprocessor P6 van Intel, die nog voor het einde van dit jaar wordt verwacht, zullen de 4 Megabit-chips ongetwijfeld minder interessant maken, maar nog niet onmiddellijk. Dan Hutcheson van VLSI Research, marktonderzoeker uit San Jose, verwacht een piekvraag naar 4 Megabit-chips nog voor het einde van dit jaar. Hij meent dat de 16 Megabit-chip niet vóór ’97 zal domineren.

(c)The Economist.

WINDOWS 95 Door geheugentekort 12 miljoen pc’s minder dan voorzien in ’95.