‘Wij willen het eBay van de software worden’

In Europa mag software sinds twee jaar tweedehands worden verkocht. Dat is interessant, want software verslijt niet door het gebruik.

Volgens een Europese richtlijn uit april 2009 kan een softwarefabrikant er zich niet tegen verzetten dat een van zijn licenties tweedehands wordt verkocht. Daar maakte de Duitse kmo UsedSoft gebruik van door zich te specialiseren in het doorverkopen van Oracle-software. Als reactie sleepte de Amerikaanse gigant UsedSoft voor de rechter: volgens Oracle is de consument geen eigenaar van het programma, maar verwerft hij alleen een gebruiksrecht. In juli 2012 hakte het Hof van Justitie van de Europese Unie de knoop door in het voordeel van UsedSoft: de klant die een softwareprogramma koopt, is daar wel degelijk de eigenaar van, ook al is het geen tastbaar object. De eerste aankoop put de distributierechten uit. De argumentatie van de softwarefabrikanten klopt dus niet.

“Sinds juli 2012 is alles zonneklaar”, zegt Cécile Grégoire, de business development manager van de Waals-Brabantse starter NearlyNewSoftware. Ze werkte eerder voor enkele Amerikaanse multinationals en als hoofdeconoom voor EuroCommerce, de Europese lobby voor de groot- en detailhandel. “Het Hof van Justitie heeft bevestigd dat softwareprogramma’s tweedehands mogen worden verkocht, als aan enkele voorwaarden is voldaan. Wie zijn licentie van de hand wil doen, moet kunnen bewijzen dat hij er de eigenaar van is. Zodra hij de software heeft verkocht, mag hij die zelf niet meer gebruiken. Hij moet het programma ook in zijn geheel van de hand doen. En de aankoop moet hebben plaatsgevonden in de Europese Economische Ruimte.”

Eenvoudig systeem

Op het platform NearlyNewSoftware is zowel algemene als zeer gespecialiseerde software te koop, zoals programma’s voor de muziek- of de grafische sector. Het systeem werd bewust eenvoudig gehouden, zowel voor de koper als voor de verkoper. Het aanbieden van de software is gratis en NearlyNewSoftware krijgt een commissie op de verkoop. De verkoper bepaalt zelf de prijs van de software. “We raden aan die te verkopen voor ongeveer 40 procent van de nieuwprijs”, zegt Cécile Grégoire. De starter, die sterk staat omdat hij zo veel klanten vertegenwoordigt, onderhandelt bovendien met de softwarefabrikanten over de support- en de onderhoudscondities: “Het is onze ambitie op termijn de Europese referentie in tweedehandse software te zijn. Wij willen het eBay van de software worden.”

Cécile Grégoire moet er eerst voor zorgen dat de ondernemingen weten dat die handel bestaat: “Ik heb gepraat met een aantal curatoren van faillissementen. Vaak weten ze niet eens dat ze het softwarepark van een failliete onderneming mogen doorverkopen. En veel bedrijven kennen hun eigen softwarepark niet goed. Vervolgens komt het erop aan met de klanten een vertrouwensrelatie op te bouwen. We moeten hun de garantie kunnen geven dat zulke transacties volkomen legaal zijn. De softwarefabrikanten zaaien daar veel twijfel over, omdat dat nu eenmaal in hun belang is.”

Onderhoudscontracten

Zijn de softwaregiganten de grote verliezers? Niet noodzakelijk. Microsoft, Oracle en SAP bijvoorbeeld verkopen een onderhoudsservice bij hun softwareprogramma’s. Die dienst vertegenwoordigt 15 tot 20 procent van de verkoopprijs. De koper betaalt dat bedrag jaarlijks, ongeacht of hij de software rechtstreeks van de uitgever koopt of tweedehands aanschaft. Cécile Grégoire: “In tegenstelling tot een tweedehandsboek of een tweedehandswagen vertoont tweedehandse software hoegenaamd geen slijtage. Ook al heeft de klant hem gekocht voor een fractie van de oorspronkelijke waarde, er hangt nog altijd een support- en onderhoudsservice aan vast. Een klant die tweedehandse software koopt, blijft die onderhoudskosten betalen aan de softwarefabrikant en koopt geen nieuw programma tegen de volle prijs bij een concurrent.”

Sinds kort moedigen de softwarefabrikanten hun klanten aan om de softwareprogramma’s die ze nodig hebben niet te kopen maar te huren. “In dat geval stellen ze de programma’s via de cloud ter beschikking van hun klanten en hoeven die geen onderhoudskosten te betalen”, zegt Grégoire. Zodra de fabrikanten een softwareprogramma hebben ontwikkeld en alle kosten hebben gemaakt voor de productie ervan, kunnen ze dus zelf kiezen wat ze ermee doen: ofwel verhuren ze de software en strijken ze huur op zolang de klant hun product gebruikt, ofwel verkopen ze de software en laten ze de klant ook nog betalen voor de onderhoudsservice.

Het leven van een starter

Momenteel focust NearlyNewSoftware.com op België en Frankrijk: “Vijf informaticaconsultants hebben zich bij ons aangesloten en verzorgen de commerciële contacten”, zegt Grégoire. Ze is vast van plan ook andere markten aan te boren. “Wereldwijd hebben de bedrijven in 2013 bijna 12 miljard dollar aan onderhoudskosten betaald voor licenties die ze niet meer gebruiken. Zelfs door een klein percentage van die licenties te verkopen, konden ze dus handenvol geld besparen. De Waalse overheid spendeerde in 2012 volgens officiële cijfers ruim 29 miljoen euro aan de aankoop, het onderhoud en de support van software. Als ze een beroep zou doen op onze diensten, zou dat bedrag 30 tot 40 procent lager liggen.”

Het lijkt erop dat Cécile Grégoire en haar team hun kans op het juiste moment hebben gewaagd: de toenemende digitalisering verplicht de wetgever een standpunt in te nemen over vraagstukken die tot voor kort niet bestonden. Het succes van NearlyNewSoftware wordt ongetwijfeld niet enkel afgemeten aan de prestaties van het platform, maar ook aan de antwoorden die het geeft op vragen over bijvoorbeeld piraterij of innovatie.

SIBYLLE GREINDL

Wie een softwareprogramma koopt, is daar de eigenaar van en mag het dus doorverkopen.