Wetenschappers halen Kyoto-verdrag onderuit

Uw bedrijf zal in de volgende jaren veel geld betalen voor het verminderen van de broeikasgassen. Zo decreteert het verdrag van Kyoto. Maar Russische wetenschappers zien in het broeikaseffect de natuurlijke aankondiging van een ijstijd.

Iedereen meent te moeten geloven dat broeikasgassen verantwoordelijk zijn voor de temperatuurtoename op aarde. Maar dat is fout. De recente klimaatveranderingen zijn gelijk aan de verschuivingen die vroeger ook al voorkwamen op onze planeet.

Studies van Russische geleerden in het onderzoeksstation Vostok, een Russische zuidpoolbasis, brengen aan het licht dat in de voorbije 100.000 jaar een temperatuurtoename van de aarde steeds voorafging aan hogere concentraties van broeikasgassen. Dus de temperatuurstijging loopt voor op de hogere broeikasgassenvolumes in de atmosfeer. De stelling van Kyoto luidt: beperk de uitstoot van broeikasgas of de temperatuur neemt toe. Dan smelten de polen en is het einde nabij voor Nederland, Vlaanderen, Bangladesh en alle laaggelegen wereldgebieden.

Naar een nieuwe ijstijd

Dus in de volgende eeuwen is de kans reëel dat een nieuwe ijstijd zich meldt, ondanks de vermeerdering van de broeikasgassen. Als de temperatuur verlaagt, blijft de gasconcentratie klimmen over een periode van 2000 tot 3000 jaar. De experts van Vostok onderzoeken stalen van de ijslagen op de Zuidpool. Zo observeren zij klimaatsveranderingen en broeikasgasschommelingen van vijf, twintig of 100.000 jaar geleden. Elke opwarming, constateren zij, gaat gepaard met een gelijklopend gedrag van de broeikasgassen. Eerst verhoogt de temperatuur, de concentratie van broeikasgas volgt, met een verschil van enkele duizenden jaren. De gasconcentratie gaat sneller dan de temperatuurstijging en overklast deze op den duur. Als dan in een volgende fase de koeling van de aarde inzet, groeit de concentratie van de broeikasgassen nog een eind. Daar komt een einde aan: het broeikasgas krimpt, en sneller dan de temperatuurdaling. Deze trend houdt aan tot de ijstijd optreedt die elke klimaatcyclus beëindigt.

Wie verbaasd zal zijn over deze stelling, zijn de Kyoto-fans: Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu, Wereld Natuur Fonds, Natuurpunt, Belgische deskundigen van het International Panel on Climate Change – het VN-agentschap voor deze materie – enzovoort. Voor hen is de Kyoto-strategie een voortreffelijk instrument om het gevreesde bedrijfsleven – de bedrijven zijn de schuldigen voor de toenemende uitstoot van broeikasgas, aldus de pro-Kyoto-lobby – een veer te doen laten.

Ontoelaatbaar wetenschappelijk gedrag

Wie niet verbaasd zal zijn over de Russische stelling, is professor emeritus Arthur Rörsch, oud-hoogleraar Moleculaire Genetica aan de universiteit van Leiden (Nederland) en oud-lid van de raad van bestuur van TNO (de Nederlandse overheidsorganisatie voor onderzoek en ontwikkeling). Rörsch is de auteur van een recente tekst over ‘Priorities for Maintenance of Good Scientific Practice’. De tekst bekritiseert het dogmatisme van wetenschappers. Dogmatisme is de grootste handicap voor wetenschappelijke vooruitgang. Rörsch: “Het werk van anderen beoordelen louter op basis van hun faam, is ontoelaatbaar wetenschappelijk gedrag. De beoordeling op basis van faam kan tot uiting komen als de confraters onderzoeksvoorstellen en hun financiering aftoetsen. De onderzoeker die publiek aan zijn resultaten meer gewicht toekent dan wetenschappelijk redelijk is, verdient eveneens een blaam.”

Arthur Rörsch is geïnteresseerd geraakt in het opstellen van een gedragscode voor good scientific practice door de affaire-Lomborg. De statisticus Björn Lomborg van de universiteit van Aarhus (Denemarken) nam in ‘The Skeptical Environmentalist’ klimatologen, activisten, politici en NGO’s op de hak en verweet hen te rommelen met hun cijfers, of onvoldoende kennis te hebben van statistiek om tot onweerlegbare besluiten op milieuvlak te komen. Het wetenschappelijke establishment voerde op een openlijke en slinkse wijze campagne tegen Lomborg. Wat dacht dat jonge wiskundemannetje in dat universiteitje van niks wel? Lomborg is intussen ongehavend uit de discussie gekomen en organiseerde de Copenhagen Consensus, waar gepoogd werd een rangorde van op te lossen wereldproblemen te bepalen (zie Trends, 24 juni 2004, blz. 52).

Rörsch stelt onder meer voor dat beschuldigingen van wetenschappelijk wangedrag allereerst beschouwd moeten worden als een onderdeel van een academisch dispuut en dezelfde criteria moeten vervullen als een wetenschappelijke tekst wat betreft de geobserveerde feiten en hun logische interpretatie. Besprekers van manuscripten en onderzoeksvoorstellen zouden voortreffelijke wetenschappers moeten zijn die niet werken op het terrein van de auteur of de aanvrager. De besprekers moeten zelf geregeld op hun loepzuiverheid onderzocht worden.

Frans Crols

In de volgende eeuwen is de kans reëel dat een nieuwe ijstijd zich meldt.