WERKGEVERS ZIJN NIET CONSEQUENT

Bij Degussa wordt een kleine productie-eenheid gesloten. Bijna vijftig arbeiders verliezen hun baan. Een twintigtal kan met brugpensioen. Printplatenbedrijf Jabil sloot eind juni de deuren. De onderhandelingen werden vorige week afgerond: 49 van de 180 werknemers gaan op brugpensioen. Bij Volvo Cars verliezen 75 tot 80 bedienden hun baan. Ze zijn bijna allemaal 55 jaar of ouder en gaan op vervroegd brugpensioen. Bij Tessenderlo Chemie werd een ontwerp-cao bereikt voor de herstructurering. De cao houdt een verplicht brugpensioen in voor wie 56 tot 58 jaar is (het zou om 83 werknemers gaan). En bij Agfa-Gevaert ten slotte staat nu al vast dat 223 van de 945 werknemers die hun baan verliezen, op brugpensioen worden gestuurd. En misschien komt er in de lopende onderhandeling nog een extra regeling bij.

Vijf recente herstructureringen en circa 450 bruggepensioneerden. De toename van het aantal brugpensioenen waarover De Standaard vorige week berichtte – sinds het Generatiepact plus 2463 in een jaar tijd – zou nog wel eens serieus kunnen versnellen. De teller staat momenteel op ruim 111.000 bruggepensioneerden, van wie 75.000 in Vlaanderen.

Toegegeven, het Generatiepact met zijn verhoging van de brugpensioenleeftijd van 58 naar 60 jaar gaat pas in vanaf 1 januari 2008. Analyses hebben aangetoond dat het wiskundige effect van het Generatiepact beperkt zal zijn. De grote verdienste van het pact wordt een mentaliteitswijziging genoemd. Een ommekeer in het denken.

Het lijstje hierboven toont dat die ommekeer er helemaal nog niet is. Dat mag vooral de werkgevers aangerekend worden. De vakbonden hebben zich te allen prijze, met algemene stakingen zelfs, verzet tegen het Generatiepact. Je kan dan ook niet verwachten dat van hen de mentaliteitsomslag komt. De werkgeversverenigingen hebben altijd gepleit voor een beperking. Maar hun leden hebben maling aan die cultuuromslag.

In de bedrijven blijft de oude manier van werken gelden. Als er een herstructurering komt, wordt er eerst gekeken naar hoeveel ouderen men met een brugpensioen kan bedanken. Goedkoop (ook al wordt het steeds duurder) en vooral ook zonder problemen met de vakbond. Voor de resterende groep wordt er dan onderhandeld over de voorwaarden van een uitstap. Business as usual.

Kan je het de individuele werkgevers ten kwade duiden dat ze niet de goedkoopste en makkelijkste manier volgen als de wet het hen toestaat? Misschien niet, maar dan moeten werkgevers ook niet klagen over de starre houding van de vakbonden die het volledige wettelijke arsenaal gebruiken om verworven rechten te behouden. Hoeveel werkgevers zeggen niet dat ze de leiders van de vakbonden in informele gesprekken verrassend modern vinden, maar dat ze zo slecht hun achterban onder controle kunnen houden. Hetzelfde lijkt te gelden voor de werkgevers, waarvan de linkerhand – de organisatie – niet lijkt te weten wat de rechterhand – de leden – doet.

Als de werkgevers echt werk willen maken van het afremmen van de vervroegde uittreding, moeten ze op het terrein de moeilijke weg durven nemen: een modern personeelsbeleid met aandacht voor oudere werknemers en hun ervaring. De moeilijke weg is trouwens op langere termijn niet de mindere. Integendeel.

Guido Muelenaer