Volgens de Brusselse rechtbank van koophandel waren de rode zolen van het merk Christian Louboutin, dat luxeschoenen voor dames maakt, een vormmerk en geen kleurmerk. Ik werk als marketeer ook met kleurmerken. Wat betekent dat vonnis voor mij? Carina Gommers, partner bij advocatenkantoor Hoyng Monegier, geeft antwoord.
U kunt zich hiernaast abonneren op de nieuwsbrief Bizz By Mail en zich uitschrijven door hierboven te klikken op de tab ‘registreren’ of ‘registratie wijzigen’.
Elk teken dat grafisch kan worden weergegeven en de herkomst van een product of een dienst aanduidt, komt in aanmerking voor een bescherming als merk. De meest voorkomende vorm van merken zijn woorden. Ook vormen en kleuren kunnen een merk zijn, al zijn die op het eerste gezicht veeleer een eigenschap van het product. Voorbeelden van kleurmerken zijn het blauw van het biermerk Maes of het geel van het champagnemerk Veuve Clicquot. Bij vormmerken is de vorm van het product het merk, zoals de vorm van Bugles-chips.
Of een kleur als merk kan worden geregistreerd, hangt af van hoe die kleur wordt gebruikt en wordt ervaren door de gemiddelde consument. Als de kleur enkel een eigenschap van een product of dienst is, kan er geen geldig merk voor worden verkregen. Dat is wel het geval als de kleur de herkomst van dat product of die dienst aanduidt, aangezien dat de kernfunctie van een merk is. De kleur moet de consument dan toelaten de producten van de ene onderneming te onderscheiden van die van de andere, zonder gevaar voor verwarring.
Als een bedrijf een kleur als merk aanvraagt, moet het nauwkeurig vermelden welke kleur het betreft, bijvoorbeeld aan de hand van een afdruk van de kleur in combinatie met een nauwkeurige omschrijving op basis van de internationale kleurencode.
Te snel merkregistraties van kleuren toelaten zonder precisering, zou het aantal kleuren dat voor de gemiddelde consument herkenbaar is, snel uitputten. Als een bedrijf een kleur opeist zonder verdere precisering, is het moeilijker de functie te vervullen die de herkomst aanduidt. Louboutin had daarom in het merkregister laten opnemen dat het een specifieke schakering van ‘rood’ als merk zou gebruiken op de zolen van damesschoenen. De rechter ging nog een stap verder en herkwalificeerde het kleurmerk tot een vormmerk. Daardoor werden andere uitsluitingsgronden van toepassing. Op die grond werd het merk van Louboutin door de rechtbank vernietigd.
Nochtans is het zowel voor de merkhouder, de consument als de marketeer belangrijk de extra precisering in de registers aan te duiden, tenzij hij de kleur op zich opeist, ongeacht welk gebruik ervan wordt gemaakt. Dan moet die kleur op zich de herkomst duidelijk aanduiden. Veuve Clicquot gebruikt zijn geel kleur bijvoorbeeld consequent op verpakkingen, flessen en promotioneel materiaal.
Als de kleur die u als merk wilt registreren nog niet verbonden is met het product, is het voorzichtiger het gebruik precies te omschrijven, zodat het voor degene die de merkregisters raadpleegt duidelijk is waar het merk betrekking op heeft. Als marketeer kunt u dan ook nagaan of er nog een kleurmerk kan worden aangevraagd, bijvoorbeeld voor diezelfde schakering ‘rood’ als Louboutin gebruikt, maar dan voor veters.
