“We willen dubbel zo groot worden, asap”

De Antwerpse beursvennootschap Merit Capital heeft net PDM Securities overgenomen. In volle crisis. “Samen staan we sterk, maar we blijven onafhankelijk. Onze ziel verkopen we nooit.”

PDM Securities droeg aan het einde van 2008 zijn klanten over aan Merit Capital. Goed voor een extra 150 miljoen euro in beheer en dat brengt de teller op 365 miljoen euro. PDM vloeide in 2000 voort uit Declercq en co, het beurshuis dat in 1977 werd opgericht door Louis Declercq. Zoon en huidig hoofdaandeelhouder Dirk Declercq stapt ook over en wordt een van de zeven directeurs. Hoeveel er betaald werd, wordt niet meegedeeld.

“De voornaamste reden voor de overname is de toenemende reglementering waar ook beursvennootschappen niet aan ontsnappen”, zegt Bart Lammens, managing director van Merit Capital. “De regels worden strenger en dat vereist niet alleen dat je voldoende competentie in huis haalt, maar ook de nodige software om op een professionele manier aan vermogensbeheer te kunnen doen.”

In 2007 besliste Merit Capital om zijn activiteiten volledig te automatiseren – een investering van 250.000 euro. Investeringen als deze moeten gespreid worden over een kritische massa die groot genoeg is. Anders lopen de kosten per klant te hoog op. En dus drong een overname zich op. De alliantie met PDM was logisch, klinkt het, aangezien er al jaren losse contacten waren tussen Merit en zijn streekgenoot.

Voorts trok de beursvennootschap Eric Stevens aan als chef individueel vermogensbeheer. Stevens, die ook lid wordt van de raad van bestuur, was vroeger minderheidsaandeelhouder bij nog een ander onafhankelijk Antwerps huis, Leo Stevens & cie – met een familiale aandeelhoudersstructuur. “De overstap is op een vriendelijke, correcte manier verlopen”, zegt Stevens. “Ik heb mijn vroegere beursvennootschap in 2007 al verlaten, maar ik was daar nog altijd aandeelhouder. Niet zo evident om meteen ergens anders in het directiecomité zitting te gaan hebben.” Stevens wil nu zijn carrière verder ontplooien in een niet-familiale omgeving.

Merit blijft op het overnamepad, en kijkt daarbij vooral in de richting van Nederland en Luxemburg. Eén concrete naam ligt al op tafel, maar die blijft top secret. De knoop wordt in elk geval niet doorgehakt voor eind maart. “We blijven zoeken naar partners”, glundert Lammens. “Want we willen nog eens verdubbelen in omvang. Nog dit jaar, als het kan. Onze structuur is er in elk geval klaar voor.”

De laatste der Mohikanen

In ons land wordt het ver zoeken naar een partner, want de Belgische onafhankelijke beurshuizen verdwijnen in ijltempo. Rond 1990 waren ze nog met ruim 200, in 2004 nog met 38 en nu zijn ze volgens Lammens op twee handen te tellen. De decimering van het aantal beurshuizen is in de eerste plaats te wijten aan de beurswet van 1990. Die liet grootbanken toe een eigen beursvennootschap op te richten, waardoor de kleintjes een groot deel van hun orderstroom zagen afnemen.

“Veel kleine beursvennootschappen vonden onderdak bij een grote bank”, zegt Lammens. “Maar wij gaan resoluut voort als onafhankelijke vermogensbeheerder. Voorwaarde is dat we blijven groeien. We zijn op zoek naar partners die, net als wij, hun ziel niet willen verkopen.” Het doet denken aan de laatste der Mohikanen, beaamt Lammens. Hij ziet het dan ook niet echt als een voordeel dat er steeds minder onafhankelijke ‘conculega’s’ te bespeuren zijn in België. “Vergelijk het met een schaatsbaan. Als er daarvan slechts drie zijn in heel België, zal er heel weinig worden geschaatst. Met een schaatsbaan in elk dorp daarentegen…”

Het ziet er niet naar uit dat we een ommekeer van het fenomeen mogen verwachten, want de drempel voor nieuwe vermogensbeheerders ligt gigantisch hoog – zowel door de regelgeving als door de economische realiteit. Volgens Merit Capital kan het nieuwe statuut van de bankmakelaar – dat bestaat sinds 2007 – een deel van de oplossing bieden. In tegenstelling tot een bankagent, die exclusief voor één bank werkt, kunnen bankmakelaars de diensten van meerdere banken aanbieden. Net zoals een verze-keringsmakelaar doet voor verzekeringen.

Alleen: het nieuwe statuut ontketende allerminst een stormloop. Active Capital is een van de weinigen die op de boot sprongen. Het werkt samen met onder meer Merit Capital. Een ideale symbiose, want de weinige bankmakelaars mikken op vermogende klanten die gespecialiseerd advies nodig hebben – eerder dan de rol van de gewone retailbank op zich te nemen. Merit Capital hoopt dat bankmakelaars in afzienbare tijd het adviseurlandschap bevolken en dat ze bij de beursven-nootschap hun adviezen in de praktijk omzetten.

Makelaars worden dus de belangrijkste commerciële antennes van Merit Capital. “Iedereen moet zich bekwamen op zijn eigen domein”, zegt Lammens daarover. “Schoenmaker blijf bij je leest.” Dat is ook de reden waarom Merit Capital niet overstag ging voor de verzekeringsacti-viteiten van PDM Securities. Die blijven onafhankelijk opereren onder de naam PDM – in samenwerking met Axa Crest. Kortom, Merit Capital wil zich blijven profileren als onafhankelijke beursvennootschap in een landschap waar grote financiële instellingen de toon zetten.

Recessiebestendig

En de gevolgen van de crisis? Voor 2009 heeft Merit Capital een zeer behoudend budget gemaakt en cashposities van de klanten worden al een paar maanden omgezet in obligaties. Volgens Lammens gaat het maximaal om een paar miljoen euro. En ja, er zijn klanten van Merit Capital die grote verliezen hebben geleden. De waardedaling van de portefeuilles gaat gemiddeld van 10 tot 45 procent over 2008, afhankelijk van het risicoprofiel. “Volledig marktconform. Toch overwegen een paar klanten juridische acties. Heel onze sector krijgt te kampen met beleggers die absoluut niet klaar waren om grote verliezen op hun portefeuille te slikken.”

De portefeuilles bij Merit worden samengesteld volgens de recoverystrategie. “Een sterk punt is dat wij mee het risico opvolgen van de portefeuilles van onze klanten en zelfs van beleggers die geen klant zijn”, zegt Sam Melis, ook managing director bij Merit. “Aan de hand van een virtuele schaduwboekhouding fungeren wij als knipperlicht. De klant heeft dus altijd zicht op wat zijn assets zijn, hoe die beheerd worden en welke risico’s daarmee gepaard gaan.”

Als onderneming is Merit Capital naar eigen zeggen gewapend tegen de crisis, dankzij een lichte structuur, een gevarieerd verkoopapparaat en een gezonde dosis inventiviteit. Ook de focus op de Amerikaanse markt blijft, benadrukt Lammens. “De crisis is inderdaad ontstaan in de VS, maar ik denk niettemin dat er waardecreatie op komst is in Amerika. In de biotechnologie bijvoorbeeld. Wij moeten daar als de kippen bij zijn.” (T)

Door Celine De Coster/Foto Michel Wiegandt