‘We willen allemaal energie besparen’

Het Duitse familiebedrijf Viessmann heeft stevige groeiplannen. Maar de overheid bepaalt voortaan een deel van de strategie. “Tijd om aan tafel te gaan zitten”, vindt algemeen directeur Patrick O van Viessmann België.

Twintig aanwervingen mag Patrick O (54), de algemeen directeur van Viessmann België, de volgende maanden doen, als onderdeel van de ambitieuze groeiplannen van zijn groep. Tegen 2017, het jaar dat Viessmann zijn eeuwfeest viert, wil de fabrikant van verwarmingssystemen zijn omzet optrekken van 1,9 miljard naar 3 miljard euro. In België ligt de doelstelling bij 150 miljoen euro omzet en op 200 werknemers. Boven op de verkooppunten in Welckenraedt, Zaventem en Roeselare komt er een bij in de Kempen en een in de regio rond Gosselies. Het is geen ongewone situatie voor O. “Wij zijn geen kostengedreven bedrijf. Groei en technologie zijn ons leidmotief.”

Toen O — zijn opvallende familienaam is afkomstig van Franse hugenoten die tijdens de zeventiende eeuw naar België vluchtten — in 2003 aantrad als algemeen directeur, realiseerden de 90 medewerkers van de Belgische vestiging een omzet van iets meer dan 40 miljoen euro. In 2012 had Viessmann België 142 personeelsleden, die een omzet van 105 miljoen euro haalden.

O is industrieel ingenieur en heeft managementdiploma’s behaald aan de KUL en de UCL. Zijn eerste werkervaringen deed hij op in de Verenigde Staten, Nederland en Duitsland. Hij kwam terug naar ons land als productiedirecteur van Sapragaz, een producent van gestookte luchtverhitters. Later werd hij er export- en verkoopdirecteur. Toen het bedrijf in 1991 over de kop ging, kon Patrick O aan de slag bij Viessmann. Eerst was hij regionaal directeur, in 2003 werd hij algemeen directeur.

“Tweeëntwintig jaar lijkt lang, maar ik ben hier al zeven keer van functie veranderd,” lacht O. “We hebben ons omgevormd van een olie- naar een gasketelbedrijf. Dan kwamen de condensatie- en de wandketels, daarna de zonneboilers, de trend naar duurzaamheid en de warmtepompen. Ik heb het moederbedrijf overtuigd om aandacht te besteden aan ventilatie, en dat heeft geloond. Sinds een paar jaar ontwikkelen we mini- en micro-warmte-krachtkoppelingen (WKK), en nu zijn we bezig aan brandstofcellen en biogas. Die evolutie is snel verteld, maar elke keer moet je businessplannen maken, verkopers en technici opleiden en je klanten informeren.”

Wat wordt de volgende stap?

PATRICK O. “Ik verwacht wel iets van warmtenetten. In Duitsland heb je al 169 biodorpen die hun eigen stroom en warmte produceren en het elektriciteitsnet nog alleen gebruiken als back-up in noodgevallen. Voor NPG Energy hebben we in Tongeren een eerste biogasinstallatie gebouwd. Dat gas zouden we perfect kunnen injecteren op het net, maar voorlopig laat de wet dat niet toe. Dat soort warmtenetten vind je van Bulgarije tot Japan. Het laatste Belgische net — in Verviers, Ath en La Louvière — werd enkele jaren geleden ontmanteld. Maar ik ben ervan overtuigd dat we daar in West-Europa opnieuw naartoe evolueren voor kazernes, ziekenhuizen en soortgelijke grote gebouwen.

“De grote uitdaging in onze branche wordt het energieverbruik van de gebouwen. Europa wil dat alle nieuwe gebouwen tegen 2020 energieneutraal zijn. Dat wil niet zeggen dat wij werkloos worden, want juist in zulke gebouwen is er veel energie-expertise nodig.”

Is die Europese ambitie haalbaar?

O. “Wij zijn er klaar voor. Zelfs met de huidige technologie is dat haalbaar. Viessmann bouwt fabrieken die 80 procent minder CO2 en 70 procent minder energie verbruiken. Alleen zal de regelgever voor het eerst onze strategie inkleuren. De Vlaamse energieprestatie- en binnenklimaatnorm (EPB) loopt tot 1 januari 2014. Wat willen onze overheden daarna? De politici moeten stilaan het scenario bepalen. De Associatie voor de Thermische Technieken van België (ATTB, de beroepsorganisatie waarvan O de voorzitter is, nvdr) is vragende partij om met de beleidsmakers aan tafel te zitten, om in overleg de regels vast te leggen.”

De zonnepanelensector is daar niet in geslaagd.

O. “Het positieve daarvan was dat zonne-energie onder de aandacht werd gebracht. Maar ik merk dat de politici er soms moeite mee hebben om te begrijpen dat er een wachttijd is voordat een product op de markt kan komen. Mensen moeten worden opgeleid. In ons land moet dat zelfs drie keer: in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. België is regelziek. Brussel en Wallonië hebben van het passiefhuis hun standaard gemaakt, Vlaanderen zweert bij het energieverbruik per vierkante meter. Elke maatregel is voor de bedrijven in onze sector telkens weer een investering. Daarover moet worden gepraat. Maar uiteindelijk willen we allemaal hetzelfde: minder energie verbruiken.

“Er zijn ongeveer 5,2 miljoen verwarmingsinstallaties. Elk jaar worden ongeveer 220.000 tot 250.000 ketels verkocht. Een volledige vernieuwing van het park neemt dus twintig tot dertig jaar in beslag. Een gsm koop je in twee uur, een auto in zes weken. Over een huis daarentegen doe je twee tot drie jaar. Als in die periode onzekerheid wordt gecreëerd, wordt die beslissing uitgesteld. Daarom willen we zo veel mogelijk duidelijkheid.”

2012 was een slecht jaar. De sector verkocht 10 procent minder verwarmingsketels.

O. “Nadat het belastingvoordeel voor energiebesparende investeringen op 28 november 2011 was weggevallen, hebben we vastgesteld dat klanten minder kiezen voor de iets duurdere, maar efficiëntere condensatieketels. Er worden nu ketels verkocht die in 2016 of 2017 verboden zullen zijn en dus eigenlijk al in een museum thuishoren.

“Verwarming vertegenwoordigt 75 procent van het energiegebruik van gebouwen. Dat is 23,4 procent van het totale energieverbruik. Als we de Europese 20-20-20-doelstellingen willen halen — tegen 2020 de uitstoot van CO2 terugdringen met 20 procent, het energieverbruik doen dalen met 20 procent en de hernieuwbare energie optrekken met 20 procent tegenover 1990 — is de vervanging van de verwarmingsketel een van de efficiëntste manieren om het energiegebruik te doen dalen.”

Maar Kyoto is op sterven na dood. De Verenigde Staten halen de doelstellingen dankzij hun schaliegas, zonder dat ze het verdrag hebben ondertekend.

O. “In zijn toespraak voor zijn tweede presidentschap heeft Barack Obama wel opnieuw gesproken over antwoorden op het gevaar van de klimaatverandering. In Duitsland heeft de groene economie veel banen gecreëerd, dus die kans blijft. Maar er is geen alleenzaligmakende oplossing. Op Batibouw worden nu micro-WKK’s voorgesteld, warmte-krachtkoppelingen die kleine hotels of restaurants kunnen verwarmen. Maar elders zal een olie- of gaskachel nog altijd de beste oplossing blijven.”

LUC HUYSMANS, FOTOGRAFIE LIES WILLAERT

“Er worden nu ketels verkocht die in 2016 of 2017 verboden zullen zijn”