‘We willen 20 procent per jaar blijven groeien’

Triodos Bank opent vandaag in Gent zijn eerste klantenkantoor in België. Op die manier hoopt de bank zichtbaar te zijn in het straatbeeld en meer klanten aan te trekken.

Sinds 1993 is de Nederlandse Triodos Bank actief in België. De instelling onderscheidt zich van andere banken door haar ethische insteek. Zij laat zich leiden door principes als duurzaamheid en transparantie, en investeert het opgehaalde spaargeld in lokale ondernemingen of projecten met een ecologische of maatschappelijke meerwaarde.

De eerste jaren in ons land waren moeilijk. Triodos deed er tien jaar over om break-even te draaien. Eind 2003 telde de bank 35 medewerkers en was de kredietportefeuille 100 miljoen euro groot. Sindsdien is de groei versneld, en vooral na de financiële crisis van 2008 wist Triodos Bank België meer spaarcenten aan te trekken. Vorig jaar waren er bijna 1,4 miljard euro aan deposito’s, terwijl de kredieten voor het eerst de kaap van 1 miljard euro namen.

“Het heeft een hele tijd geduurd om de nodige kritische massa te bereiken”, geeft directievoorzitter Olivier Marquet toe. Hij kwam medio 2003 aan het hoofd van Triodos in België. Daarvoor werkte hij onder meer voor Anhyp, BBL, ING en BNP Paribas Asset Management. “De voorbije jaren zijn we gemiddeld met 15 tot 20 procent per jaar gegroeid”, vertelt hij. “Die rendabele organische groei heeft ons in staat gesteld onze organisatie volledig op punt te zetten. Sinds een tweetal jaar zijn alle bankiersfuncties ingevuld met competente mensen en specialisten. Daarvoor combineerde iemand meerdere functies, typisch voor pionierswerk.”

Zelfbedruipend

En dus is het moment gekomen om een eerste klantenkantoor te openen. “Nabijheid en zichtbaarheid zijn in België heel belangrijk voor een bank”, weet Marquet. “Tot hiertoe waren wij een bank-op-afstand, maar voor financiële zaken houden mensen van persoonlijk contact. Door in Gent een kantoor te openen, willen we het aantal klanten en het volume spaartegoeden flink opdrijven. Maar ook tegenover onze bedrijfsklanten, aan wie we kredieten verstrekken, denken we lokaal onze expertise beter te kunnen uitspelen.”

Met de keuze voor Gent als vestigingsplaats is de cirkel rond. Triodos Bank België ging in 1993 in Gent van start en opende daarna een kantoor in Namen. Later werd beslist alle activiteiten te centraliseren in een hoofdzetel in Brussel. “Gent is interessant voor Triodos omdat de stad heel veel sociale en maatschappelijke netwerken kent”, zegt Marquet. “Onze grootste concentratie van klanten situeert zich in de Gentse regio, maar we denken dat we er ook nog veel nieuwe klanten kunnen maken.”

Als Triodos Gent een succes wordt, komen er nog klantenkantoren. “Op termijn behoren een zestal agentschappen tot de mogelijkheden”, zegt Marquet. “Drie in Vlaanderen, twee in Wallonië en één in Brussel. Maar dat doen we pas als de doelstellingen gerealiseerd worden. Een kantoor moet minstens zelfbedruipend zijn.”

Geen zichtrekening

Ondanks de versnelde groei van de voorbije jaren blijft de klantenbasis van Triodos Bank België klein. Eind vorig jaar telde de bank 61.000 klanten. Na 22 jaar aanwezigheid in ons land blijft dat bijzonder weinig. Maar volgens Marquet is het potentieel hoe dan ook beperkt: “Het aantal mensen dat geïnteresseerd is in de specifieke propositie van Triodos Bank, is zeer beperkt. Wij willen verantwoordelijk en transparant omgaan met spaargeld, en dat zo goed als volledig herinvesteren in ecologisch of maatschappelijk relevante projecten in de reële economie. De vergoeding gebeurt tegen standaard marktvoorwaarden, maar ook niet meer dan dat. Wij bezondigen ons niet aan speculatie of arbitrage.”

In de huidige toestand van lage rentevoeten impliceert dit dat Triodos op zijn spaarrekening niet meer biedt dan de grootbanken, namelijk 0,2 procent rente. Met andere woorden: voor torenhoge rendementen moet je als klant niet bij Triodos zijn, en dat zet toch wel een rem op de groei. “Eigenlijk is het fantastisch dat we 61.000 klanten hebben”, glimlacht Marquet. “Want dat zijn stuk voor stuk mensen die hun spaargeld anders bekijken dan puur in functie van het financiële rendement. Zij zien geld in de eerste plaats als een hefboom om de samenleving te veranderen en te verbeteren.”

Marquet wijst erop dat de Belgen in hun bankenkeuze redelijk conservatief en inert zijn. “Meestal kiezen ze voor een grootbank, en daar blijven ze dan. Er moet al veel gebeuren om mensen van bank te doen veranderen.” Maar dat heeft Triodos ook een beetje aan zichzelf te wijten. De bank biedt haar particuliere klanten geen zichtrekening, debet- of kredietkaart. Daardoor ben je als klant voor je betalingsverkeer toch op een andere bank aangewezen.

In het verleden heeft Triodos al meermaals aangekondigd dat het die bankdiensten ook zou aanbieden. Maar voorlopig is dat niet aan de orde. “Onze klanten zullen nog een tijdje een andere bank nodig hebben”, laat Marquet er weinig twijfel over bestaan. “De kostprijs van het particuliere betalingssysteem in België is hoog, en biedt ons geen onderscheidend vermogen. Ooit zullen we de stap zetten, maar zeker niet op dit moment.”

2 procent marge

In de eerste plaats heeft Triodos onvoldoende klanten om de kostprijs voor de aansluiting op het Worldline-betalingssysteem, dat de Belgische markt domineert, te verantwoorden. Andere systemen bieden voorlopig onvoldoende dekking. Maar ook de ongunstige marktomstandigheden spelen een rol. De lage rente drukt de inkomsten van de bank, de IT-kosten stijgen, en de banktaksen romen een belangrijk stuk van de winst af.

Triodos Bank België maakte vorig jaar een nettowinst van 7,5 miljoen euro, tegen 9,6 miljoen euro in 2013. Vooral de belastingen op spaargeld en de bijdrage aan de redding van de Nederlandse SNS Bank (Triodos Bank België is een bijkantoor van de Nederlandse bank) verklaren de terugval.

De komende jaren wil Triodos in België zijn groeiritme van 20 procent op jaarbasis bestendigen, en dat is best uitdagend, beseft Marquet. Maar dat kleine banken niet kunnen overleven in het moeilijke renteklimaat, noemt hij een fabeltje: “Een balanstotaal van 1 miljard tot 1,5 miljard euro is een voldoende grote kritische massa, tenminste als je daarop een marge van 2 procent kunt maken”, stelt de directievoorzitter van Triodos Bank België. “Het is precies omdat veel instellingen met een kleinere marge werken dat ze een grotere basis nodig hebben.”

Net door geen dure nieuwe producten met weinig toegevoegde waarde te lanceren (zoals een zichtrekening of een betaalkaart) en door kredieten op maat van ondernemingen in specifieke sectoren te verstrekken (vooral hernieuwbare energie, zorgcentra, de biovoedingsketen,…), slaagt Triodos erin die 2 procent marge te halen. “Veel collega’s vinden dat een benijdenswaardig niveau”, zegt Marquet.

Maar straks krijgt de bank misschien concurrentie. NewB, het project voor een nieuwe duurzame bank gedreven door een aantal Belgische ngo’s, baseert zich op dezelfde principes als Triodos en dreigt in dezelfde klantenvijver te vissen. “Ik heb veel sympathie voor de filosofie van NewB, die nauw aansluit bij de onze”, reageert Marquet, “Alleen vraag ik me af of je een bank kunt lanceren op een moment dat we flirten met een nulrente. Triodos kan nog een tijdje profiteren van de rendementen op zijn opgebouwde obligatie- en kredietportefeuille. In de huidige marktomstandigheden een portefeuille van nul opbouwen en een bank opstarten, lijkt me een zeer moeilijke opgave.”

Patrick Claerhout, fotografie Emy Elleboog

“Tot hiertoe waren wij een bank-op-afstand, maar voor financiële zaken houden mensen van persoonlijk contact”